Lerarentekort nog lang niet voorbij voor vakbond

De situatie is "over het algemeen beter" omdat er dankzij het stijgende aantal lerarenopleidingen meer personeel van opleidingsinstellingen komt. Er zijn echter aanzienlijke verschillen per regio en per vakgebied, en het werven van personeel blijft het moeilijkst in Wenen en Vorarlberg.

Carrièreswitchers van 'geweldig' tot 'ongeschikt'

Of er daadwerkelijk voldoende leraren zijn, zal pas na de start van het schooljaar duidelijk worden. "Er is nog steeds veel beweging." Zelfs als alle functies kunnen worden ingevuld, zullen er niet altijd mensen met de juiste kwalificaties in de klas staan, voegde Kimberger eraan toe. Volgens cijfers van het ministerie van Onderwijs had slechts de helft van de nieuwe aanwinsten van vorig schooljaar een lerarenopleiding afgerond. De rest waren voornamelijk studenten en leraren met een tijdelijk contract, en een tiende was van baan veranderd.

Kimberger beschouwt het feit dat het huidige tekort aan volledig gekwalificeerde leraren überhaupt is ontstaan ​​als een "totale politieke mislukking". Hij stelt dat de ontwikkeling al sinds 2009 bekend was, maar dat het ministerie pas in 2022 heeft gereageerd. De Rekenkamer heeft dit inmiddels bevestigd.

Vanuit het perspectief van de lerarenvertegenwoordiger moet de focus nu liggen op het binnenhalen van meer volledig gekwalificeerde leraren in het onderwijssysteem. "Dit zal ons op de lange termijn meer opleveren dan een focus op carrièreswitchers" – hoewel, gezien het lerarentekort, elke steun op scholen welkom is. De lerarenvertegenwoordiger is minder enthousiast over de toename van carrièreswitchers met relevante diploma's en relevante beroepservaring dan minister van Onderwijs Christoph Wiederkehr (NEOS), die hoopt dat dit waardevolle externe input voor het onderwijssysteem zal opleveren. "De feedback van scholen varieert van 'echt geweldig' tot 'ongeschikt'."

Ook bij bestuurders is er een tekort

Ook de vertegenwoordiger van de lerarenvakbond ziet de noodzaak tot actie bij schooldirecteuren. Er zijn al te weinig schooldirecteuren, vacatures leveren vaak maar één sollicitatie op en de golf van pensioneringen treft hen ook hard. "We moeten deze functie zo snel mogelijk aantrekkelijker maken, zodat we niet het risico lopen helemaal geen sollicitaties te ontvangen."

Naast de beloning zijn er ook veranderingen nodig in het kader, bijvoorbeeld door minder bureaucratie. Met de komst van nieuw pedagogisch en administratief personeel op de basisscholen is in ieder geval een eerste stap gezet in de richting van lastenverlichting. Kimberger zei reikhalzend uit te kijken naar de door Wiederkehr beloofde bureaucratische vermindering.

De vertegenwoordiger van het onderwijs toonde zich tevreden met de huidige hervorming van de lerarenopleiding in het basisonderwijs, die tien jaar na de grote stelselherziening aanzienlijk praktijkgerichter moet worden. "Deze correctie is een eerste stap, maar ook de andere curricula moeten worden aangepast", pleitte hij voor eenzelfde aanpak voor de lerarenopleiding voor het voortgezet onderwijs (middenschool, AHS, BMHS), die in het najaar met een jaar wordt ingekort en opnieuw wordt vormgegeven. "Het mag niet langer gebeuren dat een volledig opgeleide leraar op een school komt, volledig overweldigd wordt door de realiteit en dan zegt: 'Ik had het me heel anders voorgesteld.'" Leerlingen moeten vanaf de eerste dag van de opleiding voor de klas staan.

Te weinig leerkrachten en te weinig plaatsen voor speciaal onderwijs

Kimberger blijft ook aandringen op de herinvoering van een aparte lerarenopleiding speciaal onderwijs. Hij stelt dat de overstap naar een specialisatie of focus binnen de lerarenopleiding in het basis- of voortgezet onderwijs een "catastrofale fout" was die leidde tot een ernstig personeelstekort in het speciaal onderwijs.

Een ander probleem in deze context is het plafond op de financiering voor kinderen en jongeren met speciale onderwijsbehoeften (SEN) vanwege een beperking. Momenteel zijn extra lerarenfuncties slechts beschikbaar voor 2,7 procent van de leerlingen tot en met groep 9 via fiscale gelijkschakeling, maar in de praktijk heeft 4,5 procent van de leerlingen in het leerplichtig onderwijs SEN. "Hierdoor blijven er duizenden plaatsen in het speciaal onderwijs verloren gaan", bekritiseerde Kimberger. In haar regeringsprogramma heeft de coalitie van CDU, CSU en SPD zich er in ieder geval toe verbonden het plafond vanaf 2027 te verhogen – zij het met inachtneming van de budgettaire beperkingen.