Shakespeare in GTA World: Zijn of offline zijn

Berlin taz Shakespeare is altijd een uitdaging, ongeacht het medium. Of het nu op het podium , op het grote scherm, in improvisatietheater of in de literatuur is – al meer dan 400 jaar is de kunst gefascineerd door haar stukken en vindt ze voortdurend opnieuw uit. Maar nauwelijks een Shakespeare-bewerking is zo gedurfd en bizar als “Grand Theft Hamlet.”

De geanimeerde documentaire laat zien hoe een acteur tijdens de pandemie probeert Hamlet te ensceneren in een online videogame met vreemden. De eigenzinnige aanpak van de film valt op, evenals de authenticiteit van de emoties.

Het is 2021 en de coronalockdowns hebben het culturele leven platgelegd. Kunstenaars zitten gevangen tussen hun eigen vier muren, afgesloten van hun publiek. Acteur Sam Crane vindt het escapisme dat hij nodig heeft in de videogame “GTA V” en de multiplayer-modus “GTA Online.”

In de fictieve stad Los Santos – bijna niet te onderscheiden van Los Angeles – kunnen hij en een vriend gokken om geld in casino's, de wet overtreden, zwemmen in de zee onder de felle zon en even hun verveling vergeten. Terwijl ze op de vlucht zijn voor de politie, stuiten de twee op een groot, open theater.

Sam krijgt een gek idee: hij wil Shakespeares 'Hamlet' hier opvoeren, in de online modus van een spel, op een virtueel theaterpodium, met vreemden.

Samen met zijn vriend organiseert hij repetities met vreemden, verdeelt rollen en teksten en zoekt naar geschikte locaties in de spelwereld. Daarnaast zal Sams vriendin en documentairemaker Pinny Grylls de productie documenteren, mocht deze ooit worden afgerond.

“Grand Theft Hamlet” is vooral interessant voor degenen die nog niet bekend zijn met de verhalende kracht van videogames. Niet-gamers zullen nog meer onder de indruk zijn van de documentaire, die de verhalende mogelijkheden van games laat zien, maar ook de interessante interacties tussen spelers.

Maar het is niet zomaar een film over een videogame, het is een getuigenis van hoe creatief mensen kunnen zijn – en moeten zijn in tijden van crisis. Het is een film over de kracht van theater, kunst en entertainment.

De documentaire is verrassend emotioneel. Het is opvallend hoezeer de creatievelingen lijden onder de beperkingen en hoeveel hoop ze stellen in hun aanvankelijk krankzinnige, megalomane project. En ook al zie je de echte gezichten achter de digitale personages pas bij de aftiteling, hun emoties en dialogen zijn echt.

Of ze nu blij zijn dat er mensen komen opdagen en dat de repetities beginnen, of verdrietig zijn als het toneelstuk begint te haperen, Grand Theft Hamlet stopt meer emotie in de 90 minuten durende speelduur dan de meeste grote filmproducties.

De twee makers weten dat een dergelijk project buiten de norm valt. In het taz-interview vertelden Sam Crane en Pinny Grylls hoe vaak ze de hoop verloren in “Grand Theft Hamlet”.

Maar tegen hun verwachtingen in kwamen er genoeg mensen bijeen – zowel op het podium als ervoor – om het virtuele toneelstuk tot een succes te maken. “We hebben nooit de hoop verloren als we bijvoorbeeld met andere mensen samen waren en repeteerden”, zegt Grylls.

Sam Craine ziet het feit dat haar film genregrenzen doorbreekt als een verrijking: “Er zijn mensen die zeggen dat Shakespeare op een bepaalde manier opgevoerd moet worden. Of degenen die zeggen dat je films op deze manier moet maken en documentaires op die manier. Ik denk dat het goed is om deze grenzen te doorbreken.”