Discriminatie | Enquête: Eén op de vijf ervaart discriminatie op kantoor

De federale antidiscriminatiecommissaris Ferda Ataman klaagt over de gebrekkige bescherming tegen discriminatie door overheidsinstanties. Wie zich oneerlijk behandeld voelt, bijvoorbeeld bij het burgerregister of in contact met de politie, heeft tot nu toe weinig verhaal kunnen halen, zei ze dinsdag in Berlijn. De Algemene wet gelijke behandeling (AGG) reguleert momenteel alleen situaties op de werkvloer en bij het gebruik van diensten, maar niet situaties die zich voordoen in contact met overheidsinstanties.

Burgers worden vaak gekleineerd behandeld door overheidsfunctionarissen en politieagenten . Dit blijkt uit een representatief onderzoek onder 2000 deelnemers, uitgevoerd in opdracht van het Antidiscriminatiebureau (ADS), dat Ataman dinsdag presenteerde. Het onderzoek werd eind 2023 uitgevoerd en de resultaten zijn nu beschikbaar.

Bijna een vijfde van de respondenten (19 procent) gaf aan ongelijke behandeling door de overheid te ervaren. Mensen met een migratieachtergrond (33 procent), mensen met een beperking of chronische ziekte (30 procent) en mensen met een " lage sociaaleconomische status ", oftewel arme mensen (42 procent), werden onevenredig hard getroffen. Jongeren onder de 36 jaar meldden bijna twee keer zo vaak negatieve ervaringen als jongeren boven de 56 jaar.

Zestien procent gaf aan oneerlijk behandeld te zijn door de politie. Ook hier werden mensen met "familiebanden met migratie" veel vaker getroffen (28 procent) dan mensen zonder dergelijke banden (12 procent). Mannen (20 procent) rapporteerden twee keer zo veel negatieve ervaringen als vrouwen (11 procent). Eenenvijftig procent van alle respondenten was van mening dat niet iedereen evenveel op de politie kan rekenen.

"Bij de bakker zijn mensen beter beschermd tegen discriminatie dan bij de burgerlijke stand."

Ferda Ataman , Federaal Antidiscriminatiecommissaris

Ataman bekritiseerde de bevindingen scherp: "De staat in het bijzonder zou een voorbeeld moeten stellen als het gaat om bescherming tegen discriminatie." Vijfennegentig procent van de deelnemers aan de enquête deelde deze mening. Tachtig procent pleitte ook voor onafhankelijke klachteninstanties waar mensen terechtkunnen als ze discriminatie ervaren door de overheid, de autoriteiten en de politie.

Bij negatieve ervaringen met vertegenwoordigers van overheidsinstanties is artikel 3 van de Basiswet momenteel de enige uitweg. Deze wet verbiedt discriminatie op basis van geslacht, afkomst en andere kenmerken. De Basiswet biedt echter "geen concrete middelen om zich tegen discriminatie te verdedigen", aldus Ataman. "Mensen zijn beter beschermd tegen discriminatie in de bakkerij dan bij de burgerlijke stand."

Volgens hun informatie betreft een kwart van de consultatieverzoeken aan de ADS discriminatie door medewerkers van overheidsinstanties, zoals kantoren en autoriteiten, politie en justitie, en in het onderwijs. Vorig jaar ging het om meer dan 2.800 van de 11.400 gevallen.

Om de bescherming van burgers te verbeteren, stelt de antidiscriminatiecommissaris concrete wetgevende maatregelen voor, mede op basis van een recent juridisch advies dat namens haar is opgesteld. Zij is van mening dat de deelstaten hun eigen wetten moeten aannemen. De Berlijnse antidiscriminatiewet (LADG) zou hiervoor als voorbeeld kunnen dienen. Deze wet is de eerste in zijn soort en omvat een verbod op discriminatie in de overheidssector, de politie en het onderwijs. Getroffenen kunnen zich wenden tot een ombudsman.

Ataman pleit voor de oprichting van dergelijke onafhankelijke klachteninstanties in alle staten. Volgens haar zou dit op federaal niveau moeten worden aangevuld door de AGG uit te breiden met maatregelen van de staat, zodat gedupeerden zich ook kunnen verdedigen tegen discriminatie bij federale autoriteiten, arbeidsbureaus, pensioenverzekeringen of de federale politie.