Israël–Iran | Getroffen, maar niet omvergeworpen

Mohammed Bagheri, Hussein Salami en Esmail Qaani waren de drie belangrijkste pijlers van het regime in Iran: Salami, als commandant van de Revolutionaire Garde, leidde troepen om protesten te onderdrukken; Bagheri, als chef van de generale staf, fungeerde als verbindingsofficier tussen de regering en de Opperste Leider, ayatollah Ali Khamenei. Qaani was hoofd van de Quds Force, de eenheid van de Revolutionaire Garde die geld en wapens leverde aan militante groepen in het Midden-Oosten en speelde daarmee een centrale rol in de regionale conflicten van de afgelopen jaren.

Nu zijn de drie dood, gedood bij wat waarschijnlijk gerichte aanvallen van het Israëlische leger waren. En dit verandert de dynamiek van de Iraanse binnenlandse politiek. Het duurde slechts een paar uur voordat een video van een gedeeltelijk verwoest woongebouw in de wijk Saadat Abad online verscheen. Soortgelijke beelden werden ook op de staatstelevisie getoond, met het commentaar dat Israël opzettelijk woonwijken en dus burgers aanviel.

Luxe levensstijl van de elite al jaren in de schijnwerpers

Maar op sociale media vroegen gebruikers zich vooral af waarom de militaire elite van het land in dure penthouses woont, terwijl een groot deel van de bevolking kampt met inflatie, extreem lage lonen en een vervallen infrastructuur. Dit is een gevoelig onderwerp in Iran: de hoge kosten van de activiteiten van de Quds Force worden al geruime tijd openlijk besproken . Ook de levensstijl van de leiders staat al jaren in de schijnwerpers. In april werd president Masoud Peseschkian gedwongen een van zijn plaatsvervangers te ontslaan nadat foto's van een luxe cruise naar Antarctica circuleerden.

Er waren echter geen grote gevolgen: grotendeels dankzij de goed geconnecteerde netwerken van de drie commandanten leek het regime, ondanks zijn enorme impopulariteit, voor zover men kan nagaan, stevig aan de macht te zijn. Journalistiek werk in Iran is buitengewoon moeilijk, vooral op het platteland.

De reacties die je van de bevolking in het Westen krijgt, komen bijna onvermijdelijk van mensen die toegang hebben tot internet, weten hoe ze de blokkades kunnen omzeilen en dapper genoeg zijn om hun mening te uiten, ondanks het risico op arrestatie. Zoals de resultaten van de presidentsverkiezingen van de afgelopen jaren echter aantonen, bevindt de aanhang van het regime zich voornamelijk buiten de grote steden. Daar worden echter ook de grootste problemen gevoeld: watertekorten, ernstige luchtvervuiling en armoede.

Het Iraanse regime zal niet vallen

Nauwelijks had het Israëlische leger de eerste aanvalsgolf gelanceerd, of de eerste mensen in het Westen begonnen te praten over het einde van de Islamitische Republiek, over een "regimewisseling". Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld Syrië is het Iraanse regeringssysteem complex en gericht op het voortbestaan ​​van de Islamitische Republiek, zelfs als een groot deel van de leiders wordt uitgeschakeld.

"Ik heb niet de indruk dat veel mensen echt alles willen veranderen", schrijft Nasrin, een in Iran wonende socioloog, via Messenger: "Meer vrijheid, meer transparantie. We hebben leiderschap nodig dat zich richt op de problemen van de mensen. Voor een volledige regimewisseling hebben we eerst een sociale dialoog nodig."

Propaganda met kunstmatige intelligentie

De Iraanse samenleving bestaat uit een veelheid aan religieuze en etnische groepen; vooral in regio's die overwegend door Koerden of Arabieren worden bewoond, bestaan ​​al jaren militante groeperingen die streven naar afscheiding van Iran. De terroristische militie Islamitische Staat is ook actief in Iran: in juni 2017 pleegde IS aanslagen op het parlement en het mausoleum van revolutionair leider Ruhollah Khomeini.

Het regime zelf doet momenteel wat het altijd doet: ayatollah Khamenei verkondigt oorlogszuchtige retoriek en de staatstelevisie zendt beelden uit van protesten tegen Israël, verwoeste woningen en brandende olie-installaties. Toch zijn er geen tekenen dat dit de bevolking daadwerkelijk achter het regime verenigt. De staatsmedia staan ​​er echter om bekend beelden te manipuleren met kundig camerawerk; recentelijk wordt kunstmatige intelligentie ook ingezet als propagandamiddel. De Iraanse regering heeft tot nu toe 115 miljoen dollar geïnvesteerd in de ontwikkeling van AI, betaald uit het budget van de Quds-macht.