Er bestaat nog steeds een staat in Spanje

Het is een jaar geleden dat Carles Puigdemont heimelijk Spanje binnenkwam, met de bedoeling de investituurzitting van Salvador Illa, de president van de Generalitat van Catalonië, bij te wonen. Na enkele minuten op een poppenpodium te hebben gestaan om enkele tientallen aanhangers te begroeten, ontsnapte Puigdemont opnieuw. Het was zijn tweede ontsnapping, die het gebrek aan epische geest in zijn slachtofferverhaal en zijn uitbarsting van onafhankelijkheid verder onderstreepte. En natuurlijk maakte hij zijn persoonlijke lafheid openbaar, duidelijk aangetoond door de consistentie van degenen die, net zo verantwoordelijk als hij voor de misdaden gepleegd op 1 oktober 2017, bleven en de gevolgen van hun daden droegen, met veroordelingen en gevangenisstraffen, ook al kregen ze later gratie en amnestie. Zo'n figuur heeft in principe weinig politieke invloed. Puigdemont is alleen relevant voor zover Pedro Sánchez afhankelijk is van de zeven stemmen die Junts in het Congres van Afgevaardigden heeft. Tussen de twee bestaat een coalitie van vernederingen die zeer schadelijk is voor de staat, waarvan alleen de Kroon en het Hooggerechtshof – en het rechtssysteem als geheel – erin geslaagd zijn hun constitutionele positie te behouden. Sterker nog, de enige directe kritiek van de voortvluchtige, in zijn lange bericht op het X-netwerk, was afgelopen vrijdag gericht tegen het Hooggerechtshof, dat hij verweet om zijn "staatsgreep". Deze kritiek komt van Puigdemont, een rebel tegen de constitutionele legaliteit en de nationale eenheid van Spanje, die zijn verwijzingen naar Pedro Sánchez beperkte tot een milde klacht over diens "passiviteit", een pure parodie op kritiek.

De leider van de Junts, die zonder Sánchez' grenzeloze machtswellust onnozel zou zijn, verzamelt concessies die de slagkracht van de staat om toekomstige staatsgreeppogingen van separatisten tegen te gaan, hebben ondermijnd. Om de door de Tweede Kamer van het Hooggerechtshof opgelegde straffen te neutraliseren, verleende Sánchez gratie aan de verantwoordelijken voor het referendum van 1 oktober, zij het met een memoires van zijn toenmalige minister van Justitie, Juan Carlos Campo, waarin hij de amnestie ongrondwettelijk verklaarde. Omdat de Puigdemont-kwestie met de gratie niet werd opgelost, omdat hij nog niet was berecht, drong de regering er bij het parlement op aan om het misdrijf opruiing af te schaffen en vervolgens het misdrijf verduistering te hervormen, alles om zich aan te passen aan dat alternatieve Europa waar Sánchez zijn toevlucht zoekt wanneer hij een wetgevende truc wil uithalen. Omdat deze hervormingen niet van kracht werden en het Hooggerechtshof Puigdemonts vervolging wegens verduistering bekrachtigde, stemden de regering, de PSOE (Spaanse Socialistische Arbeiderspartij) en de veroordeelde criminelen van het referendum van 1-0 in met een amnestie, waarover nu een uitspraak is gedaan door het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU). Het Hooggerechtshof heeft deze amnestie niet toegepast op degenen die verantwoordelijk waren voor de separatistische opstand van 2017, maar deze is wel goedgekeurd door het Constitutionele Hof (CC). Sánchez heeft niet geaarzeld om de nationale regering, het parlement, het Openbaar Ministerie, het Openbaar Ministerie en de voorzitter van de TC in dienst van Puigdemont te stellen, ondanks hun politieke onbeduidendheid. En dan hebben we het nog niet eens over de medeplichtigheid van de Mossos d'Esquadra (Catalaanse Mossos d'Esquadra), die Puigdemonts straffeloosheid tijdens zijn korte bezoek aan Barcelona mogelijk maakte.

Maar desondanks blijft de voortvluchtige onderworpen aan arrestatiebevelen uitgevaardigd door rechter Pablo Llarena ; hij heeft geen amnestie gekregen omdat het Hooggerechtshof stelt dat de amnestiewet niet geldt voor verduistering met winstoogmerk, zoals die van hem; en hij verliest zijn bescherming als Europarlementslid vanwege uitspraken van het Europees Parlement en het HvJ-EU. Wat niet van Sánchez afhangt, is het enige dat heeft gewerkt.