Zohran Mamdani: de verontrustende anti-Trump

Om een of andere reden doen de aanhangers van Zohran Mamdani denken aan de groep die achter Forrest Gump aan rende in de film van Robert Zemeckis , die geloofden dat het personage een antwoord had op weet-ik-wel wat.
Met één verschil. Forrest was een onschuldig en slim fictief personage zonder verborgen ambities, terwijl Mamdani een verfijnde politicus is die een aloude stelregel hanteert: vertel mensen wat ze willen horen. Zijn scheppers hebben de maatschappij doen geloven dat hij een transparant en innovatief wezen is. Niets is minder waar. De charmante prins op het witte paard met een open glimlach, vriendelijke ogen, diverse achtergrond, bohemian en islamitische afkomst die rap produceert, lijkt te zijn bedacht door ChatGPT , gebaseerd op prachtige verhalen uit Duizend-en-een-nacht. Maar er zitten diep verontrustende elementen in zijn verhaal.
Mamdani's campagne is de meest effectieve social engineering-inspanning geweest sinds journalist George Creel , in opdracht van Woodrow Wilson , Amerikanen overtuigde van de noodzaak om de Eerste Wereldoorlog in te gaan met een toespraak van vier minuten die vervolgens door 75.000 figuranten in het hele land werd herhaald op bruiloften, dopen en andere evenementen. Als een samenleving aan het begin van de vorige eeuw in slechts zes maanden van pacifistisch naar het gedwee accepteren van het sturen van hun zonen om te sterven in een oorlog aan de andere kant van de Atlantische Oceaan kon gaan, waarom konden veel gestreste New Yorkers nu dan niet een soortgelijke transformatie ondergaan? Deze keer gingen 100.000 vrijwilligers van deur tot deur om het imago van deze nieuwe Prins Charmant te promoten. Creel gebruikte posters en deze vrijwilligers gebruikten de kracht van sociale media om het wonder te bewerkstelligen van een moslim die opklom tot de hoogten van de Amerikaanse politiek in het hart van de Verenigde Staten, voortgestuwd door de gehele Amerikaanse sociale beweging. In Alice in Wonderland waren er pratende konijnen, maar een moslim die de LGBTQ+-beweging steunt en pleit voor wettelijke gendererkenning? Bestaat zo'n derde weg wel echt in de islam?
Ik wou dat het zo was, maar er zijn enorme twijfels. Deze ideale figuur veroordeelt de moordpartij op de Joden op 7 oktober en bekent gebeden te hebben voor de terugkeer van de gijzelaars, maar weigert kritiek te leveren op Hamas (een terroristische en fundamentalistische groepering), waarvan hij de leden definieert als "strijders", en vermijdt een standpunt in te nemen over het bestaansrecht van Israël als Joodse staat. Zulke terughoudendheid roept in dit verband een terechte vraag op. Het zou kunnen zijn omdat hij vreest dat zijn hervormingsgezinde model door de radicale islam als een ketterij zal worden beschouwd, vergelijkbaar met Salman Rushdie 's *De Duivelsverzen* , of misschien sympathiseert hij gewoon met het ondenkbare. Wat de reden ook is, het is verontrustend.
Tom Burns merkt terecht op dat "totalitaristen dankbaar zouden moeten zijn voor de stembussen van open samenlevingen." Xi Jinping weet al dat hij geen drie miljoen ingenieurs nodig heeft die onderzoek doen naar quantum computing om wachtwoorden te kraken en chaos te zaaien in moderne samenlevingen. Vrijheid ontketent creativiteit en brengt een groot aantal genieën voort, maar ook een spoor van frustratie dat het populisme voedt van vurige leiders die verschillende eigenschappen delen. De eerste en belangrijkste is hun bereidheid om iedereen te geven wat ze willen, en dan ook nog eens gratis. Mamdani pleit voor het bevriezen van huurprijzen voor gereguleerde woningen, gratis openbaar vervoer, universele kinderopvang en de ontwikkeling van betaalbare woningen. En wanneer iemand vraagt wie dit allemaal gaat betalen, is het antwoord een oud axioma in de welvaartsstaat Europa: de rijken zullen het allemaal betalen. Er is niets nieuws aan deze strategie. Mamdani speelt opnieuw in op de hebzucht van mensen, met beloften die hij waarschijnlijk nooit zal nakomen. Er is geen zakelijke of financiële geschiedenis in zijn cv die suggereert dat hij een formule heeft die de spelregels zal veranderen en dat zijn model enige kans op duurzaamheid biedt.
Al zijn ervaring suggereert dat hij veel bedrevener is in het verdelen van de rijkdom die anderen door zijn activisme hebben gecreëerd dan in het zelf creëren ervan. In veel opzichten zijn de Amerikanen misschien veel verder dan wij, maar hierin lopen we decennia voor. Mamdani ontkent honderd procent communist te zijn zonder een percentage te noemen, net zoals Pablo Iglesias zich sociaaldemocraat ging noemen ondanks dat hij een Gramsci -scapulier in zijn zak droeg. Zijn opvattingen over geweld als sociaal construct, het verkleinen van de gevangenisomvang en het terugdringen van de politie-uitgaven doen sterk denken aan die van Ada Colau (een gelijkenis die ook door Tom Burns werd opgemerkt).
De exodus is een andere factor die Mamdani's opkomst verklaart, en Donald Trump is hierin een belangrijke speler geweest. De Amerikaanse president straalt zoveel agressie uit dat veel mensen (36% van de inwoners van New York City zijn immigranten) massaal zijn gevlucht, alsof ze een aardbeving ontvluchten en overal waar ze maar konden hun toevlucht zoeken. In dit geval hebben ze zich een milder imago aangemeten, uitsluitend gedreven door de angst die de andere kant hen inboezemt. Dit dient als waarschuwing voor iedereen die gelooft dat een democratie met ijzeren vuist kan worden bestuurd.
*Iñaki Garay is adjunct-directeur van EXPANSIÓN
Expansion

