De kindertijd wordt verteerd in de hel van Gaza

Haneen is vier jaar oud en is een van de overlevenden van de Israëlische bomaanslag van afgelopen maandag op de Fahmi al-Jarjawi school , waarbij 36 doden vielen, onder wie 18 kinderen. Hij zocht daar zijn toevlucht met zijn familie en honderden ontheemden, nadat hij zijn huis in Shujaiya, ten noordoosten van Gaza, had moeten verlaten. Plotseling werd ik wakker en zag overal vuur. Ik kon mijn moeder en vader niet vinden. Ik begon te rennen en riep 'Mam! Pap!' maar er was niemand,” herinnert het kleine meisje zich toen ze op 26 mei door UNICEF-medewerkers ter plaatse werd gevonden.

Het meisje werd door ambulancepersoneel naar het Al Ahli Baptist-ziekenhuis in Gaza-Stad gebracht. Ze had tweedegraads brandwonden op 25 procent van haar lichaam, waaronder de helft van haar gezicht. Haneen is de enige overlevende van haar familie. Zijn vader Hassan, zijn moeder Shaimaa en zijn anderhalf jaar oude zusje Mariam kwamen die dag om het leven in de brand die door de bommen werd veroorzaakt.

De afbeelding van een meisje dat door de vlammen van de school loopt na de bomaanslag, is een symbool geworden van de hel op aarde waarin meer dan twee miljoen mensen in Gaza al bijna 20 maanden leven. En vooral de kinderen. Het kleine meisje op de opname die werd uitgezonden door Al Jazeera is volgens de Qatarese zender Ward Jalal al-Shiek Jalil, ongeveer vijf jaar oud. Zij vertelt met tranen in haar ogen hoe ze bijna haar hele familie heeft zien sterven. Zijn vader en een van zijn broers overleefden, maar werden in ernstige toestand opgenomen.

"In een periode van 72 uur dit weekend leveren beelden van twee gruwelijke aanslagen verder bewijs van de onevenredige kosten van deze meedogenloze oorlog tegen kinderen in de Gazastrook", zei Edouard Beigbeder , regionaal directeur van UNICEF voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika, een dag later.

"Vrijdag zagen we video's van de verbrande en in stukken gehakte lichamen van de kinderen van [Dr. Alaa] al-Najjars familie die uit het puin van hun huis in Khan Younis werden gered. Van de tien broers en zussen jonger dan twaalf jaar overleefde er slechts één, maar met ernstige verwondingen. Maandagochtend zagen we beelden van een klein meisje dat vastzat in een brandende school in Gaza-Stad", herinnert Beigbeder zich. Gevallen die ‘geen getallen zijn’, zei hij, en die worden toegevoegd aan ‘een lange en hartverscheurende lijst van onvoorstelbare gruwelen’.

Voor de Palestijnse ambassadeur bij de VN, Riyad Mansour, waren de incidenten van deze week niet langer slechts één uit duizenden, toen hij in tranen uitbarstte voor de Veiligheidsraad uit woede over het lijden en de dood van kinderen in Gaza. Sinds het begin van de oorlog in Gaza zijn meer dan 17.000 kinderen gestorven, van wie er ongeveer 1.000 jonger waren dan één jaar. "Het is ondraaglijk. Hoe kan iemand deze gruwel verdragen?" vroeg hij met gebroken hart.

De internationale gemeenschap heeft opnieuw kritiek geuit op de regering van Benjamin Netanyahu vanwege de schade die Operatie Gideon's Chariots, om, zoals hij het zelf zei, "Gaza te veroveren", toebrengt aan de burgerbevolking in Gaza.

Naast de meedogenloze militaire operatie heeft Israëls beleid van het blokkeren van toegang en het soepel verdelen van hulp de Palestijnse Strook veranderd in "de hongerigste plek ter wereld" — aldus Jens Laerke, woordvoerder van het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken van de VN (OCHA) — terwijl de gehele bevolking (2,2 miljoen mensen, waarvan de helft kinderen) extreem gevaar loopt. De VN veroordeelt het willekeurige gebruik van honger als oorlogswapen, zonder onderscheid te maken tussen strijders en onschuldige mensen, hetgeen een schending van het internationaal recht inhoudt.

"We komen voortdurend gevallen tegen van kinderen die zonder hun verzorgers achterblijven", zegt Rosalía Bollen, woordvoerster van UNICEF in Gaza, waar ze tot eind april gestationeerd was. Volgens gegevens uit februari van het door Hamas gecontroleerde Ministerie van Volksgezondheid in Gaza hebben minstens 39.384 minderjarigen een van hun ouders verloren, van wie 1.945 wees zijn geworden zonder beide ouders. Sindsdien zijn deze aantallen alleen maar toegenomen, met de ineenstorting van Israëls eenzijdige wapenstilstand op 18 maart, de intensivering van de aanvallen en de blokkade van basisvoorzieningen.

Bollen benadrukt dat het overlijden van ouders en naaste familieleden niet de enige reden is dat tienduizenden kinderen zonder verzorgers achterblijven in de enclave. "Het probleem is groter, er zijn veel meer omstandigheden: er zijn kinderen van wie de ouders gewond zijn en in het ziekenhuis zijn opgenomen, of ouders die door het leger zijn vastgehouden en uit Gaza zijn weggevoerd, er zijn gevallen van mishandeling..." Volgens schattingen van de VN bevinden zich 17.000 minderjarigen in deze situatie zonder ouderlijke bescherming. Omdat er geen instellingen zijn die voor hen zorgen, worden de meesten opgevangen bij hun uitgebreide familie.

"Er is hier een gemeenschapsnetwerk; ze worden niet aan hun lot overgelaten. De gezinnen zijn erg groot en open. Bij de kliniek komen veel vrouwen aan met vijf of acht kinderen, die zeggen dat de helft hun eigen kinderen zijn en de rest van andere familieleden die zijn omgekomen", legt Martina Marchiò, leider van het medische team van Artsen zonder Grenzen in Gaza-Stad, uit via een sms-bericht.

In de gezondheidscentra van Médicos del Mundo, legt Sally Suhail Saleh, coördinator van de NGO in Gaza, krijgen deze kinderen rechtstreeks toegang tot diensten, "zonder dat er nadruk op wordt gelegd of ze worden begeleid door hun ouders of voogd."

Ward Jalal al-Sheik Jalil werd door haar oom gevonden toen hij haar op nieuwsfoto's zag. Maar in het ingestorte Gaza bestaat er geen gestructureerd systeem om familieleden op te sporen wanneer reddingswerkers alleenstaande kinderen in het puin aantreffen. “Het is vrijwel onmogelijk om deze kinderen met hun families te herenigen”, klaagt Suhail Saleh.

UNICEF is een van de organisaties die de zware taak heeft om te zoeken naar levende verwanten van kinderen die geen volwassenen meer hebben die voor hen kunnen zorgen. “Het kost veel tijd”, maar ze vinden bijna altijd wel iemand die het overneemt. “Het is het meest voordelig voor hen”, legt Bollen uit. "De familieleden die hen opvangen, zijn zeer behulpzaam; ze doen het uit vrije wil, niet uit plichtsbesef. Ze hebben zelf veel te verduren; ze hebben niets te eten, zijn al meerdere keren ontheemd geweest en ze moeten nu een extra mond voeden," voegt hij eraan toe. Deze gezinnen krijgen financiële steun van organisaties waarmee ze voedsel en psychosociale ondersteuning kunnen kopen.

Volgens de geraadpleegde deskundigen kan een minderheid geen toevlucht vinden bij hun uitgebreide familie wanneer zij hun naaste familie missen. "In deze gevallen lopen ze een extreem groot risico", waarschuwt Suhail Saleh van Dokters van de Wereld via spraakberichten. Ze zijn vatbaarder voor uitbuiting en misbruik. Zonder voogden zijn ze kwetsbaar voor gedwongen arbeid, rekrutering door gewapende groepen en zelfs sommige vormen van seksueel misbruik. Bollen legt uit dat ze, zonder huis of voedsel en getraumatiseerd, “alles zullen doen wat nodig is om te overleven.” Alleen als organisaties hen helemaal alleen aantreffen en niemand hen kan opvangen, worden ze naar een opvangcentrum van NGO's gebracht.

De situatie is momenteel overal moeilijk, vooral in het noorden. De families van deze weeskinderen doen er alles aan om minstens één maaltijd per dag te krijgen, maar veel mensen hebben al drie of vier dagen niets gegeten. De gemeenschappelijke keukens zijn gesloten en de markt is bijna leeg. Mensen komen huilend naar onze kliniek omdat ze honger lijden – kinderen, volwassenen en ouderen. Gisteren [vrijdag] waren twee kinderen gras aan het verzamelen op straat om te koken voor de nacht,” vertelt Marchiò.

"Ondervoeding onder kinderen en zwangere en zogende vrouwen is de afgelopen weken met 32% toegenomen in onze klinieken in Gaza", aldus de Artsen zonder Grenzen-medewerker. De VN schat in hun laatste situatierapport van afgelopen woensdag dat ongeveer 71.000 kinderen onder de vijf jaar risico lopen op ernstige ondervoeding , van wie 14.100 in kritieke toestand verkeren.

“Palestijnse kinderen hebben niets te maken met 7 oktober”, roept Bollen verontwaardigd aan de andere kant van de lijn. Maar sinds de terroristische aanval van Hamas op Israël die dag, waarbij meer dan 1.200 mensen omkwamen en meer dan 250 mensen werden ontvoerd, verliezen de kinderen van Gaza alles in deze oorlog : hun leven, hun gezondheid, hun ouders en zelfs hun toekomst.

Alle openbare scholen zijn gesloten en dienen nu als opvang voor ontheemden. De woordvoerder van UNICEF geeft toe dat ze verbaasd is dat ouders of verzorgers in Gaza, wanneer ze vragen wat ze nodig hebben voor hun kinderen, antwoorden met onderwijs. "Je verwacht dat ze je iets vertellen over eten of medicijnen, maar je maakt je zorgen, want na twee jaar zonder lessen vrees je dat een hele generatie verloren is gegaan."

UNICEF is een van de organisaties die ter plaatse probeert dit tekort te verlichten, door trainingen in tenten te verzorgen. Maar de voortdurende evacuatiebevelen van het Israëlische leger maken het erg moeilijk om deze leerruimtes langdurig te behouden. "Sommige kinderen volgen online les, anderen gaan naar geïmproviseerde scholen in tenten of gebouwen die er nog staan, onder leiding van een paar leraren", merkt Marchiò op.

Volgens de coördinator van Artsen zonder Grenzen is al deze fysieke en psychische schade die de kleintjes ondervinden, niet toevallig. Kinderen zijn het doelwit. Velen komen in kritieke toestand en met ernstige verwondingen in het ziekenhuis aan. Sommigen overleven het, maar hun leven verandert voorgoed omdat ze er een handicap aan overhouden. Ik herinner me een negenjarig meisje dat naar onze kliniek kwam voor behandeling van haar verwondingen. Ze verloor beide benen, haar vader en twee broers. Haar moeder en zus leefden nog. Haar zus was bij haar. Beiden zagen eruit als volwassenen. Het meisje zei tegen ons: 'Ik wil sterven om herenigd te worden met mijn vader.' Op dat moment, vervolgt Marchiò, schudde een enorme explosie de vloer en de muren: 'Op dat moment dacht ik dat we verloren waren, dat de mensheid verloren was, en dat er morgen voor niemand meer vergeving zou zijn.'