Zelfmoordcijfer verdubbeld in zeven jaar: jonge vrouwen lijden onder toenemende nood

Hoewel het zelfmoordcijfer in Frankrijk sinds de jaren tachtig daalde, begon het in 2018 weer te stijgen en bleef het in 2021 en 2022 stijgen. Het rapport van het directoraat voor onderzoek, studies, evaluatie en statistieken (Drees) dat op dinsdag 25 februari werd gepubliceerd, wijst met de vinger naar de Covid-19-pandemie , die "eerdere trends heeft versneld en versterkt".

In 2022 pleegden 9.200 mensen zelfmoord, waardoor het bruto zelfmoordcijfer op 13,4 doden per 100.000 inwoners kwam, vergeleken met 13,1 in 2020 en 13 in 2021.

Het ministerie van Volksgezondheid benadrukt met name de "toenemende malaise onder jonge vrouwen" van de afgelopen jaren en beschrijft de situatie als "alarmerend". Het aantal zelfmoorden onder vrouwen onder de 25 is tussen 2015 en 2022 verdubbeld. En sinds 2017 is er sprake van "een ongekende toename van ziekenhuisopnames vanwege zelfbeschadiging onder adolescente meisjes en jonge vrouwen". Hieronder vallen zelfmoordpogingen en niet-zelfbeschadiging zoals snijden.

Deze toename werd waargenomen vanaf 2016, versnelde vanaf 2020 en zet zich sindsdien voort. Ongeveer 516 van de 100.000 jonge vrouwen tussen de 15 en 19 jaar werden in 2023 in het ziekenhuis opgenomen vanwege zelftoegebrachte verwondingen. Dit is een stijging van 46% ten opzichte van 2017 en een percentage dat ruim vier keer hoger ligt dan bij mannen.

In 2022 meldde bijna een kwart van de tienermeisjes in Frankrijk dat ze in de loop van het jaar zelfmoordgedachten hadden gehad en ongeveer 5% zei dat ze in hun leven een zelfmoordpoging hadden gedaan die hen in het ziekenhuis had gebracht, volgens de enquête over gezondheid en consumptie tijdens de Dag van Verdediging en Burgerschap (ESCAPAD). geciteerd in het rapport.

Drees oppert verschillende hypothesen om het genderaspect van het fenomeen te verklaren, zoals het seksistische en seksuele geweld waaraan tienermeisjes worden blootgesteld of de 'gendervoorschriften' waarmee ze op sociale netwerken te maken krijgen, waaronder stereotiepe schoonheidsidealen en de seksualisering van het vrouwelijk lichaam.

De statistiekdienst constateert een 'genderparadox': hoewel zelfmoordpogingen onder de algemene bevolking aanzienlijk vaker voorkomen bij vrouwen, zijn het juist mannen die het vaakst sterven door zelfmoord. En jonge vrouwen zijn nog steeds de geslachts- en leeftijdscategorie met de laagste suïcidaliteit.

In 2023 zijn de ziekenhuisopnames vanwege zelftoegebrachte daden, die over het algemeen stabiel zijn, echter aanzienlijk gedaald bij vrouwen van 30 tot 69 jaar en bij mannen van 30 tot 59 jaar.

Jonge vrouwen zijn niet de enigen die speciale aandacht van het Ministerie van Volksgezondheid krijgen: in tegenstelling tot wat men zou denken, lopen oudere mensen, en vooral mannen, een groter risico om door zelfmoord te sterven. "Hoewel zelfmoord - vaker geassocieerd met jongeren - niet een van de belangrijkste doodsoorzaken is onder onze ouderen (...), zijn zij degenen die er het vaakst aan sterven, zowel vrouwen als mannen", aldus het rapport.

Onder jongeren is zelfmoord de tweede belangrijkste doodsoorzaak, maar het is ook de leeftijdsgroep met het laagste percentage. Het zelfmoordcijfer onder jongeren bedraagt ​​2,7 per 100.000 voor mensen onder de 25 jaar, vergeleken met 13,3 voor de algemene bevolking. Tussen 2020 en 2022 is dit percentage echter met bijna 40% gestegen.

"Het zelfmoordcijfer onder mensen tussen 85 en 94 jaar bedraagt ​​35,2 per 100.000, bijna drie keer zo hoog als het cijfer voor de gehele bevolking", schrijven de Drees in hun persbericht.

En oudere mannen vormen "veruit" de bevolkingsgroep die het grootste risico loopt. De kans dat zij door zelfmoord sterven, is acht keer zo groot als bij vrouwen, en 25 keer zo groot als bij mannen onder de 25.

Bovendien "neemt hun zelfmoordcijfer tussen 2021 en 2022 aanzienlijk toe, van 77 naar 86 zelfmoorden per 100.000 inwoners."

Bij oudere mannen treedt suïcidaal gedrag meestal op wanneer ze het gevoel hebben dat ze niet meer zelf beslissingen kunnen nemen over hun partner en hun dagelijks leven. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer ze in een verzorgingshuis worden opgenomen.

Voor vrouwen kan dit echter eerder verklaard worden door "een opeenstapeling van ongemakken over een lange periode", met name als oorzaak "de uitputting die wordt veroorzaakt door de verwachtingen van hun dierbaren en een ondraaglijke werklast in het huishouden en het gezin, op een moment in het leven waarop de economische en sociale steun afneemt". Of omdat ze hun partner 'in de dood willen begeleiden'.

Deze cijfers roepen vragen op "over de malaise van onze ouderen, in een context van een vergrijzende bevolking", aldus de Drees.