Jimena Márquez staat voor de grote theatrale uitdaging die voortkomt uit haar eigen biografie

Het pact van stilte dat wordt gesloten zodra het stuk begint, lijkt elke mogelijkheid tot een kritische beoordeling van de dramatische gebeurtenis waarvan we getuige gaan zijn, uit te sluiten. In zekere zin doet het denken aan de eed die Hamlet aflegt aan zijn vrienden nadat hij de geest van zijn overleden vader heeft gezien : Niet praten over wat we hebben gezien, niemand vertellen wat er in dat theater of die nacht in Denemarken is gebeurd, is het feit dat de grens tussen waarheid en fictie bepaalt.

The Dismantling of Jimena Márquez is een van die creaties die ons dwingt de coördinaten van de kritiek te heroverwegen. En het gaat hier niet om het noodlottige concept van spoilers, dat een film of toneelstuk (hetzelfde geldt voor een roman of een serie) reduceert tot zijn argumentatieve dimensie, wat inhoudt dat men onverschillig staat tegenover de esthetiek ervan, tegenover de narratieve procedures die ten grondslag liggen aan de artistieke validatie ervan. Jimena Márquez staat op het podium en de ruimte biedt een soort performatieve conferentie.

De Uruguayaanse actrice, regisseur en toneelschrijfster wil ons vertellen over een gebeurtenis die zich een paar jaar geleden afspeelde in de theaters van Montevideo . Ze doet dit aan de hand van getuigenissen van een groot deel van de Uruguayaanse theaterwereld. Op een scherm worden een aantal interviews getoond met acteurs en actrices uit de vaste cast van de Comedia Nacional de Montevideo , met de directeur, Gabriel Calderón, en met kunstenaars zoals Marianella Morena, die veel van haar werk in Buenos Aires heeft opgevoerd. De interviews zijn gericht op hetzelfde thema: het gesprek over een man die de hoofdrolspeler werd in de theaterwereld van het oostelijke land vanwege enkele interventies die hij uitvoerde toen hij de voorstellingen als toeschouwer bijwoonde en die de representatie zelf bedreigden.

Dat is alles wat er te zeggen valt. Als we de enunciatieve vorm die deze performatieve conferentie tot een documentaire maakt buiten beschouwing laten, kunnen we El desmontaje definiëren als een poging om het essaygenre op het podium te brengen. Wat Jimena Márquez voorstelt is een reflectie op theater, specifiek op de plaats van verwachting, gebaseerd op een gebeurtenis die zowel een anekdotische als een structurele categorie krijgt. De actrice, die een zekere mate van medeplichtigheid met het publiek tot stand brengt, die een groot expressief en communicatief vermogen heeft en die ook het risico neemt om na te denken over de acteerdimensie van haar werk, roept op om de manieren te bespreken waarop een publiek wordt samengesteld, maar ook de vormen van het disciplineren van de scène, de mogelijkheid om een ​​mening te geven over wat er op het toneel gebeurt, om in te grijpen, zelfs om een ​​situatie te creëren die kan concurreren met het begrip fictie of deze in twijfel kan trekken.

Acteren is hier een politiek onderdeel, omdat het aantoont hoe effectief het is als overtuigingsmechanisme, als strategie om de geloofwaardigheid van het verhaal te vergroten. Hij vertelt ons ook dat dit de eerste keer is dat hij durft te acteren en dat hij zijn relatie met het theater altijd heeft gehad via lesgeven, regisseren en schrijven, nadat hij was gezakt voor het toelatingsexamen voor de Multidisciplinaire School voor Dramatische Kunst in Montevideo.

The Dismantling werd in 2023 een paar keer opgevoerd in de FIBA ​​en nu integreert de Paraíso Performing Arts Club het in zijn programmering, een verstandige curatoriële beslissing, omdat het een materiaal is dat de verbeelding prikkelt met betrekking tot de productiewijzen en dialogen aangaat met het theatrale universum van Buenos Aires, met zijn dynamiek en theoretische zorgen, omdat het kritiek levert op een bepaalde inertie die soms de hedendaagse esthetische productie vastlegt, op de routines waarin elke artistieke praktijk kan vervallen en op het verloren risico, het ontbreken van verbazing dat theater tot een voorspelbare ervaring maakt, bijna een burgerlijke consumptie. Maar de Uruguayaanse auteur begrijpt dat wanneer er iets verandert, het theater snel zijn mythische, rituele, duivelse karakter terugkrijgt, zijn vermogen om een ​​sociale instantie te worden, zijn Dionysische conditie waarin er geen verschillen meer zijn tussen het publiek en het toneel.

Jimena Márquez gebruikt deze formuleringen met theatrale middelen; haar verhaal wekt intrige, boeit en motiveert ons om na te denken over de gewoontes van creatie en verwachting. Soms bemoeit ze zich er al mee vanuit de ik-vorm, durft ze te biechten en herkent ze zichzelf als getuige van wat ze vertelt. Op het toneel is ze de hoofdpersoon, maar het is wel zo dat haar rol verschuift en ze uiteindelijk verandert in een soort koor dat iets vertelt dat al gebeurd is, dat tot het verleden behoort, zoals in de Griekse tragedie, waar de fundamentele situaties zich buiten het toneel afspeelden.

De ontmanteling is een geweldig verslag van het obscene (begrepen als iets dat zich buiten het toneel afspeelt), maar dan opnieuw geïnterpreteerd in het geval van de onthulling. Het is een materiaal waarbij we het gevoel hebben dat we deelnemen aan een gesprek met de hoofdpersoon/verteller en tegelijkertijd auteur of kroniekschrijver die ons beschouwt als ontvangers en gesprekspartners. Hij kijkt ons de hele tijd aan, het is duidelijk dat hij tegen ons praat, dat hij op het podium staat om ons een verhaal te vertellen en dat vernieuwt het idee van toeschouwer. Het geeft ons een essentie, een entiteit die niet stilvalt in de duisternis van de kamer.

De ontmanteling zal plaatsvinden op vrijdag 7 maart om 20.00 uur, zaterdag 8 maart om 17.00 uur en 20.00 uur en zondag 9 maart om 16.00 uur in El Galpón de Guevara.