Ministerie 'trekt steun in' voor wereldwijd klimaatcentrum in Rotterdam

Het kabinet heeft jarenlang gelobbyd om het centrum naar Nederland te krijgen, zegt GCA-directeur Patrick Verkooijen. Hij vindt het een slecht besluit dat Nederland de financiële steun nu alweer intrekt.

De kans is groot, zegt Verkooijen, dat het centrum hierdoor uit ons land verdwijnt. "In deze sector worden de komende decennia miljarden euro's geïnvesteerd. Nederland kan met z'n grote expertise op het gebied van water en landbouw meeliften op deze miljarden business. Maar dat wordt moeilijker als het centrum hier vertrekt."

Het GCA helpt landen om zich beter te wapenen tegen gevolgen van klimaatverandering. Het gaat om ideeën waarmee landen stormen, extreme droogte of juist overstromingen beter het hoofd kunnen bieden.

Al meteen bij de start kwamen er volgens Verkooijen vanuit meerdere landen hulpvragen binnen. Een voorbeeld waren de Malediven, een eilandengroep die enorm onder druk staat vanwege het stijgen van de zeespiegel. "Zij hebben ons gevraagd om te helpen met de bescherming van de kust. Niet alleen met dijken, maar ook door de aanplant van mangrovebossen", zei Verkooijen destijds.

Op de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York probeert het GCA vandaag steun van andere landen te krijgen. Het centrum hoopt zo het financiële gat dat ontstaat door het Nederlandse besluit op te kunnen vangen. Dat gaat volgens Verkooijen 'zeker lukken', want landen als Noorwegen, Canada en Denemarken zouden al extra geld hebben toegezegd.

RTL Nieuws heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken vragen gesteld over het besluit. Een woordvoerder laat weten dat vanuit het ministerie momenteel één project van het GCA wordt gefinancierd. Het gaat om een adaptatieproject in Afrika dat medio 2026 afloopt.

Als gevolg van 'nieuw beleid' zegt het ministerie voortaan te kiezen voor andere vormen van klimaatfinanciering. "Financiering van het ondersteunende project bij GCA is daardoor niet langer logisch."

Voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon is ere-voorzitter van de Raad van Commissarissen van het GCA. Hij zegt tegen RTL Nieuws teleurgesteld te zijn over het Nederlandse besluit.

Voor politieke partijen als de PVV die roepen dat klimaatverandering niet belangrijk is en zich meer op asiel en migratie richten, heeft Verkooijen een boodschap.

"Als je niet veel met klimaatverandering hebt, denk er dan maar aan dat het belangrijk is om te investeren in klimaatadaptatie om migratie tegen te gaan. Als wij armere landen niet helpen met meer kennis en oplossingen, zal klimaatverandering alleen maar leiden tot meer migratie, dan staan er straks nog meer migranten aan onze grens", zegt de GCA-directeur.

Het hoofdkantoor van het GCA is gevestigd in wat destijds het grootste drijvende kantoor ter wereld was. Bij de opening waren naast de koning ook oud VN-chef Ban Ki-Moon aanwezig en leiders van het IMF en de Wereldhandelsorganisatie.

Er werken 110 mensen bij het GCA, waarvan 75 in Nederland. De afgelopen jaren, zegt directeur Verkooijen, is het GCA in ongeveer 40 landen actief, in nauwe samenwerking met de Wereldbank en het Internationale Monetaire Fonds.

De aanwezigheid van het centrum in Rotterdam is volgens Verkooijen interessant voor Nederlandse bedrijven. "Stel er wordt een weg aangelegd in Kenia, van Nairobi naar Mombasa. Dan neemt Kenia daarvoor een lening bij de Wereldbank, en wij zorgen ervoor dat de weg klimaatbestendig wordt."

Dat wil zeggen dat de weg wat hoger wordt aangelegd, en er meer bomen omheen geplaatst worden, zodat de weg beter bestand is tegen extreme weersomstandigheden. Juist Nederland beschikt hierbij over veel kennis.

Verkooijen: "We zoeken altijd eerst naar Afrikaanse partijen, maar als dat niet voldoende lukt, komen we ook vaak uit bij Nederlandse bedrijven en organisaties, zoals Deltares, de TU Delft of de Wageningen Universiteit."

Deltares wil niet inhoudelijk reageren op het intrekken van de Nederlandse steun. "Het klopt dat Deltares en GCA in het verleden hebben samengewerkt aan een paar internationale projecten op het gebied van klimaatadaptatie. Met betrekking tot de financiele situatie of de toekomst van GCA: wij hebben er verder geen zicht op."