Van absolute meerderheid tot Chega's hiel in 487 dagen

Bijna 1 miljoen: 907.386 stemmen. Dit is de omvang van de vernietiging die Pedro Nuno Santos in minder dan anderhalf jaar aan het hoofd van de PS heeft gebracht.

Met een absolute meerderheid behaalde de jonge Turk die dreigde de schuld onbetaald te laten en de Duitsers met trillende benen, de oud-minister die, zelfs in zijn nederlaag, niet moe werd degenen van incompetentie te beschuldigen die er niet in slaagden om binnen 11 maanden de schade te herstellen die was aangericht door negen jaar van zijn socialistische regeringen, waaronder een samenzwering met extreemlinks die hij had opgezet, het op één na slechtste resultaat in de geschiedenis van de PS (ja, het op één na slechtste resultaat, daar komen we nog op).

Zelfs met een make-over en lessen in gedrag, leverde de brutaliteit om stemmen te vragen die bevooroordeeld waren ten gunste van degenen die hij eerder had overtuigd om de PS te steunen in de negatieve coalitie die het land regeerde (het heeft geen zin om op Livre en BE te stemmen, die stemmen zijn nuttig voor ons, herhaalde hij steeds weer) en het aandringen op het niet opgeven van de modderpoel die hij iedereen om hem heen wilde laten bespatten, hem alleen maar de vernedering op om de partij te verlaten, zoals hij eerder de regering had verlaten: overboord geduwd, met dezelfde slappe argumenten die alleen logisch klinken in zijn oren en die van zijn kliek (of claque?).

Pedro Nuno Santos werd door de Portugezen afgewezen, maar wist de absolute meerderheid van António Costa om te zetten in een derde plaats voor de PS (de gelijke stand van 58 afgevaardigden wordt doorbroken zodra de stemmen van de emigranten worden meegerekend), een plek die de geschiedenisboeken ingaat. Achter een partij die nog geen tien jaar bestaat.

De man die zijn eigen overwinning weerspiegeld zag in de bubbel die hem maandenlang als de enige mogelijke keuze promootte, slaagde erin om sinds de laatste parlementsverkiezingen gemiddeld twee afgevaardigden per maand te verliezen. Hij beschikt nu over 58 zetels in het parlement. Erger nog, alleen Almeida Santos deed dat toen Cavaco Silva in 1985 aan de macht kwam (57 gekozen afgevaardigden), want zelfs Vítor Constâncio haalde 60 zetels toen de PSD haar eerste absolute meerderheid behaalde (in 1987). In de jaren tachtig overtuigden Santos en Constâncio meer dan een vijfde van de 5,7 miljoen kiezers; Gisteren haalde Pedro Nuno 23,38% van de 6 miljoen stemmers bijeen. Dat is een opkomstpercentage dat slechts 30 jaar geleden werd gehaald (op nationaal grondgebied was het onthoudingspercentage 35,62%).

Slechts zes maanden na de oprichting slaagde Chega erin om met 66.000 stemmen zijn debuut te maken in de Algemene Vergadering. André Ventura gaf als volgt commentaar op zijn prestatie: "Ik garandeer u dat we binnen acht jaar de grootste partij van Portugal zullen zijn" - grootheidswaanzin, die ze van tafel veegden.

Dat was in 2019. Drie jaar later bereikte Ventura een twaalftal gekozen afgevaardigden en in 2024 verviervoudigde hij dat resultaat, waarbij de 50 afgevaardigden met evenveel verbazing als zekerheid werden bekeken, dat de opgeblazen ballon op het punt stond te knappen.

Zes jaar na die veroordeling, terwijl hij uit onkunde of opzettelijke opvliegendheid over scherpe messen en over stenen en muren sprong, blijkt er een veerkrachtige vezel te zijn die de socialistische parlementaire fractie kan overwinnen. Als we de stemmen van de emigranten meetellen, zullen de "50 fascisten" die Fernando Rosas uit het parlement wilde bannen, in 2025 vergezeld worden door nog eens tien (misschien wel meer). Veel van hen hebben hun legitimiteit gevonden in de historische bolwerken van extreem-links, waarvan de problemen en zorgen decennialang werden genegeerd. Beja, Setúbal en Portalegre werden aan hun lot overgelaten omdat ze deel uitmaakten van een realiteit die niemand wil meemaken. Ze gaven zich over aan Chega, dat zich in vrijwel het gehele gebied vestigde. Zelfs Grândola, een stad met een donkere huidskleur, was 37 stemmen verwijderd van de overwinning.

Vreemd? Alleen voor hen die zich laten verblinden door de politiek gecertificeerde toespraken die vandaag de podia domineren en die zich weinig gelegen laten liggen aan de heersende sentimenten en aan wat er in het land leeft. Als u nog twijfels heeft, kijk dan niet verder dan het eilandje Mariana Mortágua, nadat de Portugezen het blok hadden omgetoverd tot een klein Lego-blokje dat nergens op past.

Door de Portugezen te blijven beledigen zoals de advocaat die als wapen tegen Ventura wordt gepresenteerd — "stemmen op Chega bewijst de domheid van te veel Portugezen" , schreef ze op X — getuigt ze in feite van weinig intelligentie en nog minder empathie. Zeker als je links tot restanten reduceert: als je de PS meerekent, en ook de nieuwkomer JPP en de PAN (die geen ideologische keuze heeft maar elke mogelijkheid van rechts verwerpt), kom je op 19 afgevaardigden minder dan de AD alleen (70 tegen 89).

Nadat we de rekensom hadden gemaakt en er nog een of twee afgevaardigden uit de emigratiekringen aan konden worden toegevoegd, werden de AD, de regering en met name Luís Montenegro gekozen om te regeren. Zonder enige twijfel of mogelijkheid tot interpretatie. Ongeveer 2 miljoen Portugezen, een derde van alle stemmers, legitimeerden de premier en noemden de "onbeantwoorde vragen", de "niet illegale maar wel onethische zaak" en alle karakterovertredingen waarmee ze hem ten val probeerden te brengen absurd. Dit leidde tot de tweede parlementsverkiezingen in twee jaar tijd.

Het anachronistische links viel uiteen, de liberalen kwamen weer in opstand, hoewel zij leden onder de gevolgen van een regering die opener stond voor de problemen van degenen die de "culturele diversiteit" niet konden zien door middel van hygiënefolie en glitter; ook al worden ze gestraft door economische voorstellen die meer lijken op die van een AD die alleen degenen als "radicaal en gevaarlijk" beschouwt die geloven dat ze het ontwerp en de morele superioriteit hebben om voor het volk te kiezen wat het beste voor hen is.

Begrijpen we nu waar we staan, of blijven we de steeds ontevredener Portugezen minachten en de democratie verwerpen zodra die tot een andere keuze leidt dan die welke via de megafoon wordt verkondigd?

Redactioneel directeur