Niebezpieczny Ren

Film z DLRG Dinslaken (Niemieckiego Stowarzyszenia Ratownictwa) dramatycznie ilustruje to zagrożenie: lokalny oddział Niemieckiego Stowarzyszenia Ratownictwa umieścił manekin wielkości niemowlęcia w płytkiej wodzie w pobliżu brzegu Renu. Gdy przepływa ogromny statek towarowy, woda początkowo cofa się od brzegu, pozostawiając manekin bez szwanku. Jednak potem woda gwałtownie wraca, zalewając brzeg i porywając manekin.

Każdy, kto zobaczy ten film w internecie, nie zrozumie, dlaczego rodzice wciąż pozwalają swoim dzieciom bawić się, a nawet pływać tuż nad brzegiem Renu. Zaledwie kilka tygodni temu sześcioletni chłopiec został porwany przez rzekę w Düsseldorfie. Jego ciało odnaleziono zaledwie kilka dni później na Renie w Duisburgu.

„Ren to jeden z najbardziej ruchliwych szlaków żeglugowych w całej Europie” – mówi Frank Zantis, rzecznik stowarzyszenia regionalnego DLRG Nadrenia Północna w Düsseldorfie. Fakt, że stolica kraju związkowego i Kolonia rozważają wprowadzenie ogólnego zakazu kąpieli w Renie, jest bardzo pozytywny, powiedział Zantis w wywiadzie dla WELT. „Być może wtedy nawet najbardziej nieostrożni pływacy zdadzą sobie sprawę z niebezpieczeństw, na jakie się narażają na Renie”.

Po kilku śmiertelnych wypadkach pływackich w Renie podczas niedawnej fali upałów, miasto Düsseldorf przygotowuje się do wprowadzenia zakazu kąpieli. „Na początku lipca zwróciliśmy się do rządu federalnego z prośbą o wprowadzenie zakazu kąpieli w Renie” – wyjaśnił burmistrz Stephan Keller. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Nadrenii Północnej-Westfalii „potwierdziło nam później, że możemy działać niezależnie – i właśnie to teraz robimy” – powiedział polityk CDU, który we wrześniu ponownie ubiega się o urząd burmistrza Düsseldorfu. Władze przygotowują obecnie rozporządzenie administracyjne. „Wysokość spodziewanej grzywny będzie miała zauważalny i trwały wpływ” – zapowiedział Keller, dodając, że szczegóły są obecnie uzgadniane. Miasto liczy również na wsparcie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w tej sprawie. „Kąpiel w Renie to jednak problem, który nie kończy się na granicach gmin” – kontynuował Keller. „Dlatego oczekujemy dalszego wsparcia ze strony rządu federalnego, który odpowiada za drogi wodne”. Rzeczniczka prasowa WELT odpowiedziała w czwartek na zapytanie i powiedziała, że rozporządzenie powinno wejść w życie już w przyszłym tygodniu.

Według danych ratusza, w tym roku straż pożarna w Düsseldorfie interweniowała już w 46 incydentach z udziałem ludzi w Renie. Dziewięć osób zostało uratowanych, a osiem przetransportowano do szpitala w celu dalszego leczenia. Według tych informacji, w 2025 roku pomoc nadeszła zbyt późno dla trzech osób. Statystyki straży pożarnej uwzględniają jednak tylko osoby, które zostały znalezione martwe natychmiast. Osoby zaginione, które później odnaleziono w innych miejscach, w tym poza granicami Düsseldorfu, nie są uwzględniane.

Według rzeczniczki, miasto Kolonia analizuje plany w porozumieniu z Düsseldorfem, „aby ustalić, czy można je przenieść na teren Kolonii i stale pracuje, w ramach swoich obowiązków, nad minimalizacją ryzyka związanego z kąpielą w Renie”. W 2024 roku zawodowa straż pożarna z Kolonii brała udział w 30 akcjach na Renie „w oparciu o osoby widzące i potwierdzone”, a w tym roku, do końca czerwca, w akcjach uczestniczyły 22 osoby.

Miasto Neuss, we współpracy z Düsseldorfem, opracowuje również rozporządzenie, które generalnie zakaże pływania w Renie na terenie aglomeracji Neuss. Podstawą prawną jest wyjaśnienie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Nadrenii Północnej-Westfalii, zgodnie z którym miasta są upoważnione do wprowadzania zakazów pływania, jak poinformował ratusz. Tym krokiem miasto wyraźnie popiera inicjatywę sąsiedniego Düsseldorfu i opowiada się za jednolitym podejściem wzdłuż Renu. „Planowany zakaz jest konieczną reakcją miast, dopiero teraz dozwolonym, na zachowania zagrażające życiu, które niestety są obserwowane wielokrotnie – często przez osoby, w tym dzieci i młodzież, nieświadome zagrożeń w Renie” – podkreślił burmistrz Reiner Breuer (SPD). „Chcemy chronić życie ludzkie w jak największym stopniu, zanim dojdzie do tragicznych wypadków”.

Obecne warunki w Renie, gwałtowne zmiany głębokości wody i ruch łodzi sprawiają, że pływanie w rzece jest bardzo ryzykowne, powiedział Breuer. Pomimo wielokrotnych ostrzeżeń, niebezpieczne sytuacje nadal się zdarzają. „Chcielibyśmy, aby rząd federalny zaproponował kompleksowe rozwiązanie i liczymy na jego dalsze wsparcie” – podkreślił Breuer. „Ponieważ do tej pory nie znaleziono rozwiązania, podejmujemy działania na szczeblu gminnym – w celu stworzenia jasnych i zrozumiałych przepisów”. Obecnie trwają prace nad projektem rozporządzenia, a wysokość potencjalnych kar jest również analizowana. Miasto Neuss regularnie ostrzega przed zagrożeniami w Renie – na przykład za pomocą tablic informacyjnych i w mediach społecznościowych. Nowe rozporządzenie ma w przyszłości w sposób wiążący uzupełnić te środki, jak poinformował rzecznik ratusza.

Ratusz w Duisburgu oświadczył, że miasto „z wielkim zainteresowaniem” śledzi inicjatywę z Düsseldorfu. „Każde działanie, które może przyczynić się do ochrony ludzi przed sytuacjami zagrażającymi życiu w Renie, jest ważne” – powiedział rzecznik. „Jeśli pojawi się możliwość wprowadzenia zakazu kąpieli w Renie na poziomie gminy, administracja miasta Duisburga dokładnie rozważy tę opcję również na swoim terenie”. Jednak zagrożenia związane z kąpielą w Renie są od lat wielokrotnie podkreślane – również w kilku językach – za pośrednictwem różnych kanałów komunikacji. Jednak ze względu na duży ruch statków między Duisburgiem a granicą holenderską, zakaz kąpieli na tym odcinku Renu na dużą skalę obowiązuje już na mocy rozporządzenia Federalnego Zarządu Dróg Wodnych.

Zarząd Dróg Wodnych i Żeglugi Renu z siedzibą w Bingen podkreśla, że kąpiele mogą zostać zakazane tylko wtedy, „gdy jest to konieczne dla utrzymania federalnych dróg wodnych w stanie nadającym się do żeglugi”. Jeśli kąpiele mają zostać ograniczone lub zakazane z innych powodów, odpowiedzialność ponoszą władze stanowe lub lokalne, stwierdził rzecznik w odpowiedzi na zapytanie. Zarząd Dróg Wodnych i Żeglugi skorzystał jednak ze swoich uprawnień regulacyjnych, wydając „Rozporządzenie w sprawie kąpieli na federalnych drogach wodnych Ren i szlaku żeglugowym Ren-Kleve na obszarze Dyrekcji Dróg Wodnych i Żeglugi w Duisburgu” z 11 kwietnia 1972 r. („Rozporządzenie w sprawie kąpieli”) i zakazał kąpieli na niektórych odcinkach Renu.

Zgodnie z rozporządzeniem, kąpiel w Renie jest zasadniczo zabroniona w aglomeracji Duisburga, ponieważ w przeciwnym razie ruch żeglugowy w regionie Ruhrort, z jego dużym portem, uległby zakłóceniu. Natomiast w aglomeracji Düsseldorfu „rozporządzenie o kąpieliskach” nie zawiera żadnych ograniczeń – poza lokalnymi zakazami kąpieli w pobliżu mol, mostów i ujść portów.

Policja w Nadrenii Północnej-Westfalii obsługuje na wodach ponad dwadzieścia jednostek pływających, z czego połowa płynie po Renie. Policja zwraca się również do ludzi przez głośniki i ostrzega ich przed niebezpieczeństwami na rzece, powiedziała rzeczniczka policji w Duisburgu w odpowiedzi na zapytanie. Egzekwowanie zakazów pływania leży jednak w gestii odpowiednich organów regulacyjnych i byłoby trudne do przeprowadzenia z jednostek pływających. Rzeczniczka policji podkreśliła jednak, że oczywiście udzielą pomocy organom regulacyjnym, jeśli otrzymają takie wnioski.