Sankcje USA wobec Iranu: nowe środki przeciwko flotom cieni

Berlin taz | Rząd USA rozszerza sankcje wobec Islamskiej Republiki Iranu. W poniedziałek Departament Stanu poinformował, że Waszyngton nałożył sankcje na ponad 30 firm, statków i osób, które są częścią tzw. irańskiej floty cieni. Dotknięci tym problemem są handlarze ropą naftową z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, na Seszelach i w Hongkongu, indyjska firma żeglugowa oraz szef Narodowej Irańskiej Spółki Naftowej, Hamid Bovard, państwowej spółki zajmującej się wydobyciem ropy naftowej i gazu. Na liście znalazła się również Iranian Oil Terminals Company, która nadzoruje wszystkie porty, z których Iran eksportuje surowce.

Dzięki flotom tajnym można ukryć pochodzenie towaru i obejść sankcje: statki ukrywają punkt początkowy i końcowy swojej trasy, a także ładunek i tożsamość właścicieli statków, którzy często są spółkami fasadowymi. Statki z reguły nie są ubezpieczone zgodnie ze standardami zachodnimi i wyłączają na pokładzie automatyczny system identyfikacji.

Jest to druga runda sankcji, jakie prezydent USA Donald Trump zainicjował przeciwko Republice Islamskiej od czasu objęcia urzędu pod koniec stycznia. Tuż na początku swojej drugiej kadencji Trump wydał dekret prezydencki wzywający ministerstwa i agencje do „wywarcia maksymalnej presji na rząd Islamskiej Republiki Iranu, zablokowania wszystkich dróg do zbrojeń nuklearnych i przeciwdziałania złowrogim wpływom Iranu”. Zaledwie kilka dni później Departament Skarbu USA nałożył sankcje na międzynarodową sieć, która transportowała irańską ropę naftową do Chin.

Już w trakcie swojej pierwszej kadencji Trump jasno wyraził swój sprzeciw wobec Iranu i wycofał się z porozumienia nuklearnego w 2018 r. Od 2015 r. Iran obiecał złagodzenie wcześniej nałożonych sankcji w zamian za czysto cywilny program nuklearny.

Nałożone sankcje pokazują również, jak trudno jest wywierać realną presję w czasach globalnego handlu. Floty cieni stały się coraz ważniejsze nie tylko dla Iranu, który chce obejść sankcje, ale również dla Rosji, która również podlega sankcjom międzynarodowym. Według portalu informacyjnego Windward na całym świecie około 2300 tankowców operuje poza oficjalnymi systemami. Według S&P Global około 17 procent światowej floty tankowców jest wykorzystywanych do transportu ropy objętej sankcjami.

Rosja i Iran współpracują od pewnego czasu w sektorze energetycznym, również w celu przeciwdziałania sankcjom Zachodu wobec obu państw. Według doniesień gazety Teheran Times, objęty sankcjami Bovard spotkał się kilka dni temu z wiceministrem energetyki Rosji, aby omówić możliwości bliższej współpracy. Ponadto Chiny kupują ropę od Rosji i Iranu pomimo sankcji – według Atlantic Council umożliwia to flota cieni.

We wtorek minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow udał się do Teheranu. Według agencji prasowej dpa, minister spraw zagranicznych Iranu Abbas Aragchi podkreślił bliskość z Moskwą po spotkaniu, również w kwestii programu nuklearnego: „Prowadzimy ścisłe konsultacje”. Powiedzieli również, że nie pozwolą na wywieranie na siebie presji, by negocjować: „Nie będzie żadnych bezpośrednich negocjacji między nami a USA”.

Sankcje USA miały również wpływ na cenę ropy naftowej we wtorek: w zależności od rodzaju, wzrosła ona o 15 do 23 centów dolara za baryłkę .