Prawo do wychowywania się w rodzinie, nawet jeśli nie jest to rodzina pochodzenia
Co roku 31 maja obchodzony jest Dzień Opieki Zastępczej. Data ta skłania nas do zastanowienia się nad czymś zasadniczym: prawem każdego dziecka i nastolatka do dorastania w rodzinie.
Piecza zastępcza stanowi realną alternatywę dla opieki stacjonarnej lub w ośrodkach zamkniętych. Pozwala dzieciom i młodzieży, które zostały rozdzielone ze swoimi rodzinami, przetrwać ten okres pod opieką odpowiedzialnych dorosłych w tymczasowym otoczeniu rodzinnym. Jest to sposób na uniknięcie instytucjonalizacji, stawianie na pierwszym miejscu uczuć i bliskości. Rodziny, które podejmują się tego zadania, robią to z hojnością i empatią, oferując czas, wsparcie i słuchanie, nie zastępując przy tym więzi, ale otwierając nowe możliwości.
Mimo że międzynarodowe zalecenia podkreślają konieczność unikania opieki instytucjonalnej, zwłaszcza nad dziećmi poniżej piątego roku życia, opieka zastępcza nie jest jeszcze w naszym kraju wystarczająco rozwiniętą polityką publiczną. W wielu prowincjach nie istnieje nawet taka konkretna opcja, co wskazuje na strukturalny deficyt alternatywnego systemu opieki.
Według najnowszego raportu UNICEF dotyczącego dzieci i młodzieży pozbawionych opieki rodzicielskiej w Argentynie (2020 r.), spośród 9754 chłopców i dziewcząt objętych opieką alternatywną, jedynie 12% znajduje się w środowisku rodzinnym. Pozostałe 88% nadal znajduje się w urządzeniach domowych. W ponad pięciu jurysdykcjach odsetek ten ledwo przekracza 1%, a w wielu innych nie przekracza 6% lub ogranicza się do jednego lub dwóch przypadków. To pokazuje, jak marginalna jest ta alternatywa.
Ta rzeczywistość ma swoje konsekwencje. Z jednej strony pozostawianie dzieci bez środowiska rodzinnego jest sprzeczne ze standardami określonymi w Wytycznych ONZ dotyczących opieki alternatywnej. Z drugiej strony brak wyboru narusza zasadę konieczności i odpowiedniości, która powinna rządzić wszelkimi środkami opieki. Jeżeli państwo gwarantuje tylko jedną formę wsparcia – instytucjonalną – nie reaguje ono w sposób adekwatny na różne ścieżki rozwoju i potrzeby dzieci.
Piecza zastępcza pozwala dzieciom i młodzieży pozostać pod opieką odpowiedzialnych dorosłych w przyjaznym otoczeniu. Rodziny biorące udział w tym rozwiązaniu nie zastępują relacji, lecz oferują wsparcie, czas i stabilizację, podczas gdy podejmowane jest ostateczne rozwiązanie, które jest najbardziej odpowiednie dla dziecka.
Za każdym doświadczeniem opieki zastępczej stoją ludzie, którzy otwierają swoje domy i całe swoje życie, aby wesprzeć dziecko. Istnieją zespoły techniczne, które wspierają ten proces, a także ramy instytucjonalne, które uznają, że troska jest wspólną odpowiedzialnością.
Piecza zastępcza nie zastępuje rodziny biologicznej ani rodziny adopcyjnej: jest to forma opieki tymczasowej , skoncentrowana na dobru dziecka, podczas gdy jednocześnie określa się najbardziej odpowiednie środki ostrożności dotyczące jego przyszłości.
Jako organizacja kontynuujemy działania promujące miejsce opieki zastępczej w życiu publicznym. Wierzymy, że państwo, organizacje i społeczność muszą ze sobą współpracować na rzecz wzmocnienia tej polityki, rozszerzenia jej zakresu i uznania jej ogromnej wartości jako narzędzia służącego przywracaniu praw.
W tym dniu chcemy podziękować wszystkim osobom, które już uczestniczą w tej podróży: tym, którzy otworzyli swoje domy, tym, którzy o tym myślą, i tym, którzy każdego dnia pracują, aby zapewnić, że opieka zastępcza przestanie być wyjątkiem, a stanie się realną i trwałą polityką. Ponieważ żaden chłopiec ani dziewczynka nie powinni dorastać bez rodziny, która ich akceptuje, troszczy się o nich i słucha.
Dyrektor Krajowy SOS Wioski Dziecięce
lanacion
