Budżet na rok 2026: Wyjaśniamy, na czym będzie polegał planowany przez rząd rok przerwy mający na celu zmniejszenie deficytu.

Chociaż François Bayrou ma przedstawić 15 lipca swoje plany osiągnięcia 40 miliardów euro oszczędności, deindeksacja świadczeń socjalnych o inflację jest regularnie podawana jako jeden ze sposobów ograniczenia wydatków.

Pomysł ten przedostaje się do debaty publicznej. Podczas gdy rząd chce osiągnąć 40 miliardów oszczędności w budżecie na 2026 r. , opcja pustego roku jest przedstawiany jako jedna z dźwigni do znalezienia części niezbędnych zasobów. Zaproszona do franceinfo 25 czerwca rzeczniczka rządu Sophie Primas potwierdziła, że ​​temat nie został „odrzucony” . Podczas gdy premier François Bayrou ma przedstawić we wtorek, 15 lipca , „ogólne wytyczne” budżetu na 2026 r. i jego opcje oszczędnościowe w celu poradzenia sobie z poślizgiem budżetowym, franceinfo próbuje wyjaśnić zarys tej propozycji.

Zazwyczaj emerytury i niektóre świadczenia socjalne są corocznie dostosowywane do inflacji, tak aby standard życia każdego pozostał taki sam jak w roku poprzednim, pomimo rosnących cen. Rok pusty sprowadza się do utrzymania na poziomie z 2025 r. niektórych świadczeń socjalnych, takich jak zasiłki rodzinne, minima socjalne, premia za aktywność, RSA, APL, a nawet emerytury w 2026 r. Ma to na celu ograniczenie wzrostu wydatków publicznych .

Szczegółowo, rok pusty może przybierać różne formy. Może obejmować całkowity brak ponownej wyceny lub częściową deindeksację. Rok pusty może lub nie może być związany z zamrożeniem skal podatkowych, co doprowadziłoby do tego, że niektóre gospodarstwa domowe stałyby się opodatkowane, a inne znalazłyby się w innym przedziale. Władze lokalne mogą również zobaczyć swoje dotacje zamrożone. To samo można powiedzieć o punktach indeksowych urzędników państwowych.

Kwestia zakresu zastosowania środka nie została jeszcze rozstrzygnięta, jak oświadczyła minister finansów publicznych Amélie de Montchalin w Sud Radio . Jednak bez względu na ostateczny scenariusz, rok pusty prawdopodobnie wpłynie na wielu Francuzów, wyjaśnia ekonomista Cyril Blesson: „Konkretnie rzecz biorąc, może być trochę więcej podatków do zapłacenia i trochę mniej korzyści do otrzymania”.

Pomysł, choć delikatny, nie jest zupełnie nowy. Dźwignia zamrażająca była już używana za prezydentury François Hollande'a: emerytury nie zostały przewartościowane w 2014 ani 2016 r., zauważa Generalna Dyrekcja Finansów Publicznych . To samo wydarzyło się w 2018 r. za prezydentury Emmanuela Macrona. Temat powrócił nawet kilka miesięcy temu, aby sfinalizować budżet na 2025 r. W 2019 r. znaczna część świadczeń socjalnych została przewartościowana na poziomie minimalnym (o 0,3%), znacznie poniżej inflacji.

Ale w kontekście poszukiwań oszczędności przez François Bayrou, pomysł ten jest regularnie cytowany przez parlamentarzystów w koalicji rządowej i niektórych ministrów, takich jak Amélie de Montchalin. Minister finansów publicznych powiedziała, że ​​opowiada się za „przerwą” w niektórych wydatkach publicznych: „Myślę, że w sytuacji, w której się znajdujemy (...), spowolnienie wydatków jest niezbędne. Każdy widzi, że są wydatki, na które nas już nie stać”.

Po stronie Senatu, który miał za zadanie zaproponować rządowi oszczędności, jego przewodniczący Gérard Larcher opisał rok bez wydatków jako „poważną drogę”. Wiceprzewodniczący komisji finansów, senator Michel Canévet, wyraził nawet poparcie dla rozbudowanego projektu systemu. „Pomysł polega na tym, że wszystkie świadczenia wypłacane przez państwo i Ubezpieczenia Społeczne nie zostaną ponownie ocenione w 2026 r.”, argumentował w L'Humanité .

Środek ten nie jest konsensualny i można go nawet określić jako wybuchowy dla rządu. Ze względu na brak ukierunkowania, rok pusty nie przekonał wszystkich ekspertów finansów publicznych. Jest to „sposób powiedzenia: 'nie dokonuję wyboru'”, ubolewa ekonomista Mathieu Plane. W obozie opozycji La France insoumise potępiła „najgorszą z metod”, głosem Erica Coquerela, przewodniczącego komisji finansów, cytowanego przez Le Monde . W Zgromadzeniu Narodowym poseł Jean-Philippe Tanguy porównuje to do „zerowego stopnia zarządzania politycznego. Jeśli tak ma być, równie dobrze możemy zastąpić ministra finansów ChatGPT, który będzie zarządzał rachunkami kraju równie słabo”, zwierzył się również Le Monde .

Ze swojej strony, pierwszy prezes Trybunału Obrachunkowego, Pierre Moscovici, powiedział, że woli „strukturalne podejście” do rozwiązania problemu poślizgu budżetowego. Rok bez budżetu, „to byłoby to, co nazywamy „jednym strzałem”. Robisz to raz, a potem co robisz? Chociaż nie w 2026 r. musimy podejmować wysiłki, to w 2026, 2027, 2028, 2029 i 2030 r.”, argumentował były socjalista w Radio J.

Politycznie, kwestia ta również grozi tym, że opinia publiczna będzie postrzegana jako prosty środek oszczędnościowy. Osiem miesięcy temu, podczas badania częściowego zamrożenia emerytur , wywołano krytykę rządu Michela Barniera . Wystarczająco, aby jego następca dostał zimnych potów.

Dla Ministra Rachunków Publicznych pytanie pozostaje otwarte. „Czy chodzi o świadczenia socjalne? Czy chodzi o skalę podatkową? Czy chodzi o dotacje dla władz lokalnych? Czy chodzi o płatności i pomoc dla przedsiębiorstw?” – zapytała. „Ten rok odpoczynku powinien być mniej więcej długi”.

Zasada wydaje się prosta, ale liczne wyjątki prawdopodobnie szybko ją skomplikują, wskazuje ekonomista Cyril Blesson. „Po pierwsze, [Francja] nie może zostać zamrożona. Jeśli chodzi o obronę, zobowiązaliśmy się wobec naszych europejskich partnerów i NATO do zwiększenia naszych wydatków”, argumentuje.

„Na papierze osiągasz oszczędności odpowiadające inflacji, ale w szczegółach widzisz, że nie będzie to dotyczyć całości wydatków”.

Mathieu Plane, zastępca dyrektora OFCE

do franceinfo

Otrzymano wiadomość od Gérarda Larchera, przewodniczącego Senatu, który powiedział agencji AFP: „Niektóre rzeczy można łatwo zamrozić, inne mniej. Mam na myśli sprawy suwerenne, które muszą pozostać poza budżetem”. Kilka ustaw programowych dotyczących obronności , spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości już zaplanowało wzrost wydatków w 2026 r.

Trwają wstępne szacunki, ale program będzie daleki od wystarczającego, aby osiągnąć cel oszczędności w wysokości 40 miliardów euro. Banque de France przewiduje wzrost cen o około 1,4% w przyszłym roku, co stanowi dość umiarkowaną stopę inflacji, co matematycznie ograniczyłoby wpływ tego środka. Według szacunków Institute of Public Policy (IPP) program wygenerowałby zysk budżetowy w wysokości 5,7 miliarda euro, gdyby rok bezczynności obejmował zamrożenie emerytur, skali podatku dochodowego i świadczeń socjalnych. „Ten środek stanowiłby (...) 3 miliardy euro z zamrożenia emerytur, 1,4 miliarda euro z zamrożenia parametrów podatku dochodowego i 1,3 miliarda euro z zamrożenia świadczeń socjalnych” — szczegółowo opisuje instytut w swoim raporcie, z którym konsultowała się AFP. Według tych samych danych 3,2% gospodarstw domowych odnotowałoby wówczas spadek standardu życia o co najmniej 1%.