Zbiory: 2025, „rocznik upałów”

Rocznik 2025, w którym zbiory win czerwonych dopiero się rozpoczynają, jest silnie dotknięty skutkami globalnego ocieplenia. Na przykład Château Réal-Caillou w Libournais w Żyrondzie.

W ten środowy poranek, 27 sierpnia, Mathieu Lalet i jego zespoły ciężko pracują. Po raz pierwszy w swojej karierze zbiera pierwsze kiście czerwonych winogron przed wrześniem. Pochodzi z Charente i jest kierownikiem piwnicy w dwóch gospodarstwach należących do uczelni rolniczej Libourne-Montagne : Grand Baril, 30 hektarów w apelacji Montagne Saint-Émilion o kontrolowanym pochodzeniu (AOC), oraz Réal-Caillou, 10 hektarów w AOC Lalande-de-Pomerol.

„Rok 2025 spełnia wszystkie kryteria rocznika dotkniętego globalnym ociepleniem”.

Pierwsze kiście Merlota, znajdujące się na działkach tego ostatniego, trafiają do piwnicy. Ich zawartość alkoholu zbliża się już do 14%. Ten szczep winogron zostanie zebrany około 10 września, a wkrótce potem Cabernet Franc. Następnie oba wina zostaną zmieszane. „Ten rocznik 2025 spełnia wszystkie kryteria rocznika dotkniętego globalnym ociepleniem, począwszy od jego wczesnej dojrzałości. Musieliśmy szybko wrócić z wakacji” – zapowiada.

W tym roku nie było przymrozków ani silnej mączniaka, ale dużo słońca – nawet fala upałów – i brak wody tego lata. „Winogrona dojrzewały szybko. Z powodu suszy winorośle straciły liście (defoliację) i czasami nie chroniły gron przed słońcem”. Stąd ryzyko przypalenia. Wczesny zbiór pomaga również zachować dobrą kwasowość, a tym samym pozwala nam mieć nadzieję na wina o wspaniałej świeżości jutro.

Mathieu Lalet chętnie powraca do kwestii odmian winorośli, głównego wyzwania, z którym jutro zmierzy się cała branża: „Merlot, dominująca odmiana czerwonych winogron w Żyrondzie, ma swoje ograniczenia. Właśnie wycięliśmy jeden hektar, aby zastąpić go odmianą Malbec. A drugi hektar powinien wkrótce nadejść”. Na co obrońcy ripostują, że ta odmiana dobrze sprawdziła się w roczniku 2024 , roku wcale nie naznaczonym globalnym ociepleniem (deszcz, mało słońca, zbiory w połowie września, konieczność szaptalizacji w celu podniesienia temperatury).

Po wczesności nadszedł czas na kolejny wyznacznik tego „uporu upałów”: ilość. Château Réal-Caillou będzie miało w tym roku połowę zbiorów. Susza nie sprzyja pięknym, soczystym jagodom. Potrzeba zapewnienia kiedyś dostępu do nawadniania, które w strefie AOC jest praktycznie zabronione, jest wciąż przedmiotem dyskusji. „Pojedziemy do Langwedocji, żeby zobaczyć, jak to działa” – uśmiecha się piwnicznik. Wiedząc, że gleby gliniaste są bardziej odporne niż inne o większej filtracji (piasek, żwir): glina, działając jak gąbka, może latem uwolnić wodę zgromadzoną zimą i wiosną. Wszędzie jakość terroir będzie zatem miała znaczenie.

Pomiędzy przekonaniem INAO – Narodowego Instytutu Pochodzenia i Jakości, strażnika prawa – wiedzą, gdzie gromadzić wodę (surowiec, który stał się deficytowy) i uwzględnieniem wysokich kosztów instalacji, problem nawadniania jest daleki od rozwiązania. Zwłaszcza że eksperci są podzieleni w kwestii stosowania tej praktyki, która jest niemal powszechna w Hiszpanii, Ameryce Południowej i Kalifornii. Czy nawadnianie podważa tożsamość terroir? Czy nie jest to wygoda, element standaryzacji win?

Eksperci są podzieleni w kwestii wykorzystania nawadniania

Mathieu Lalet nie chce jednak zrzucać całej winy na tegoroczną suszę. „Od 2017 roku natura nam nie pomaga (mróz, grad, mączniak). Mam wrażenie, że rośliny są osłabione. Zmiany klimatyczne sieją spustoszenie w i tak już zmęczonych winoroślach”. Istnieje również ogólnokrajowy plan zbadania przyczyn powszechnego spadku plonów w winnicach, który strukturalnie obniża plony. Niewiele gospodarstw produkuje obecnie ilości dozwolone przepisami. Oczywiście wpływ na przepływy pieniężne może być katastrofalny.

Ostatnim kryterium, jakie spełnia rocznik, jest jakość. Rocznik 2025 powinien się bardzo dobrze trzymać. Nie zapominajmy, że winorośl, roślina śródziemnomorska, o wiele bardziej lubi ciepło niż złą pogodę. To wpisane w jej DNA i wtedy może dać z siebie wszystko. Widać więc wyraźnie, że od czasu ocieplenia klimatu winiarze praktycznie nie przegapili ani jednego rocznika, podczas gdy w ubiegłym stuleciu zdarzało się to niekiedy.

Czas wracać. Maszyna do zbioru winogron na winnicy znów działa. Około 300 uczniów uczęszczających do winnicy (od klasy ⁹ do BTS) z pewnością będzie miało wiele do nauczenia się z tego zawiłego rocznika 2025. Warto również zauważyć, że sytuacja może się bardzo szybko zmienić: jeśli w nadchodzących tygodniach pogoda się pogorszy, możemy zapomnieć o letnich upałach.