Jim Lovell nie żyje: Legendarny astronauta NASA, który omal nie zginął podczas lądowania na Księżycu, zmarł w wieku 97 lat

Legendarny astronauta, który dowodził niemal skazaną na niepowodzenie misją księżycową Apollo 13, zmarł w wieku 97 lat.

Jim Lovell przyczynił się do sukcesu nieudanej misji księżycowej z 1970 r., bezpiecznie sprowadzając załogę na Ziemię po eksplozji zbiornika z tlenem.

Administrator NASA Sean Duffy ogłosił śmierć dowódcy, mówiąc, że życie i praca astronauty „inspirowały miliony ludzi na przestrzeni dekad”.

„Charakter Jima i jego niezłomna odwaga pomogły naszemu narodowi dotrzeć na Księżyc i przekształcić potencjalną tragedię w sukces, z którego wyciągnęliśmy ogromną naukę” – powiedział Duffy. „Opłakujemy jego śmierć, jednocześnie świętując jego osiągnięcia.

„Od dwóch pionierskich misji Gemini po sukcesy programu Apollo, Jim pomógł naszemu narodowi wytyczyć historyczną ścieżkę w kosmosie, która zaprowadzi nas do nadchodzących misji Artemis na Księżyc i dalej”.

Lovell był weteranem czterech lotów kosmicznych: Gemini VII, Gemini XII, Apollo 8 i Apollo 13.

Urodził się w Ohio, ukończył Akademię Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych w Annapolis w stanie Maryland i został pilotem doświadczalnym.

Lovell był instruktorem lotniczym i oficerem bezpieczeństwa do 1963 roku, kiedy to NASA wybrała go do załogowego programu kosmicznego.

Załoga misji Apollo 8 z 1968 roku, w skład której wchodzili Lovell, Frank Borman i William Anders, jako pierwsza opuściła orbitę Ziemi i jako pierwsza poleciała na Księżyc i okrążyła go.

Mimo że nie udało im się wylądować na powierzchni Księżyca, ich misja i tak pozwoliła Stanom Zjednoczonym wyprzedzić Związek Radziecki w wyścigu kosmicznym.

Autorzy listu twierdzą, że historyczne zdjęcie Ziemi wykonane przez załogę z Księżyca, przedstawiające „bladoniebieską kropkę” (pierwsze na świecie), a także wigilijne czytanie z Księgi Rodzaju pomogły Amerykanom przetrwać ten burzliwy rok.

W tym roku doszło do zamachów na Martina Luthera Kinga Jr. i Roberta F. Kennedy'ego, miała miejsce ofensywa Tet w Wietnamie oraz miały miejsce powszechne protesty przeciwko wojnie w Wietnamie i na rzecz praw obywatelskich.

Trzej astronauci wyemitowali przed telewizją na całym świecie odczyt o narodzinach Jezusa.

Każdy z nich odczytał fragmenty pierwszych 10 wersetów Księgi Rodzaju, co stanowiło historyczny moment w eksploracji kosmosu i kamień milowy w kulturze.

„Jako pilot modułu dowodzenia Apollo 8, Jim i jego załoga jako pierwsi wystartowali rakietą Saturn V i okrążyli Księżyc, udowadniając, że lądowanie na Księżycu jest w naszym zasięgu” – powiedział Duffy.

„Jako dowódca misji Apollo 13, jego spokój i opanowanie w obliczu stresu pomogły załodze bezpiecznie wrócić na Ziemię, a także wykazał się szybkim myśleniem i innowacyjnością, które posłużyły za podstawę przyszłych misji NASA”.

Misja Apollo 13, planowana jako trzecie lądowanie na Księżycu, została przerwana z powodu eksplozji zbiornika tlenu w module serwisowym.

Eksplozja, do której doszło mniej więcej dwa dni po rozpoczęciu lotu, poważnie uszkodziła statek kosmiczny oraz wyłączyła systemy podtrzymywania życia i systemy elektryczne modułu dowodzenia.

„Przeszło nam przez myśl, że jesteśmy w poważnych tarapatach. Ale nigdy się nad tym nie zastanawialiśmy” – powiedział Lovell w wywiadzie dla NASA.

Nigdy nie przyznaliśmy przed sobą, że nie damy rady. No, może tylko raz – kiedy Fred spojrzał na moduł księżycowy i okazało się, że mamy zapas energii na jakieś 45 godzin, a jesteśmy 90 godzin od domu.

Lovell i jego załoga, ściśle współpracując z Centrum Kontroli Misji, uratowali Apollo 13, szybko przekształcając moduł księżycowy w łódź ratunkową po tym, jak eksplozja uszkodziła ich statek kosmiczny.

Załoga polegała na zasobach i silnikach modułu, aby nawigować wokół Księżyca i bezpiecznie powrócić na Ziemię, pokonując przy tym takie istotne trudności, jak ograniczona ilość tlenu, niski pobór mocy i rosnący poziom dwutlenku węgla.

Ludzie na całym świecie byli zafascynowani wydarzeniami, które rozgrywały się w kosmosie, i doczekali się szczęśliwego zakończenia.

Astronauci zmienili kurs, aby raz okrążyć Księżyc i wrócić na Ziemię, lądując w Oceanie Spokojnym w pobliżu Samoa 17 kwietnia 1970 roku.

„Znany ze swego dowcipu, ten niezapomniany astronauta był przez swoich kolegów nazywany Uśmiechniętym Jimem, ponieważ błyskawicznie się uśmiechał, gdy miał szczególnie zabawną ripostę” – powiedział Duffy.

Przeczytaj więcej

Jim również służył naszemu krajowi w wojsku, a Marynarka Wojenna straciła dumnego absolwenta akademii i pilota doświadczalnego.

„Jim Lovell uosabiał odważną determinację i optymizm zarówno przeszłych, jak i przyszłych odkrywców. Będziemy go pamiętać na zawsze”.

Lovell, na którego cześć nazwano później krater na księżycu, przeszedł na emeryturę w 1973 r. jako astronauta i pracował najpierw w firmie holowniczej, a później w branży telekomunikacyjnej.

Gwiazda Hollywood Tom Hanks zagrał Lovella w uznanym filmie Rona Howarda z 1995 r. pt. „Apollo 13”.

Film powstał na podstawie książki Lovella z 1994 roku pt. „Zaginiony księżyc: Niebezpieczna podróż Apollo 13”.

Lovell wspominał spotkanie z Howardem, podczas którego reżyser zapytał astronautę, którego aktora chciałby widzieć w swojej roli.

„Powiedziałem: »Kevin Costner«” – powiedział Lovell. „I Hanks nigdy mi o tym nie pozwala zapomnieć… Ale Hanks wykonał świetną robotę”.

Lovell pojawił się w filmie w epizodycznej roli dowódcy okrętu marynarki wojennej USA, który ratuje astronautów i wita się z Hanksem.

Lovell miał czworo dzieci ze swoją żoną Marilyn, która zmarła w 2023 roku.