Jalisco, państwo upadłe? Raport UdeG wstrząsa Meksykiem

Raport naukowy Uniwersytetu w Guadalajarze wywołał alarm w całym kraju, przedstawiając Jalisco jako potencjalne „państwo upadłe” pod względem bezpieczeństwa. Zawarte w nim wnioski dotyczące kontroli narkotyków i bierności rządu stanowią ostrzeżenie dla całego kraju.

MEKSYK. – To, co dzieje się w Jalisco, nie zostaje w Jalisco. Niszczycielski raport przedstawiony przez panel ekspertów z Uniwersytetu Guadalajary (UdeG) przekroczył granice stanowe, stawiając niewygodne pytanie w całym kraju: czy Jalisco jest modelem tego, co się dzieje, gdy państwo przegrywa walkę o bezpieczeństwo?

Diagnoza jest na tyle poważna, że wielu zaczęło opisywać sytuację mianem „państwa upadłego”, czyniąc z lokalnego kryzysu studium przypadku odnoszącego się do całej Republiki Meksyku.

Dla reszty kraju, która może nie znać szczegółów sytuacji w Jalisco, raport UdeG oferuje „anatomię porażki” w zakresie bezpieczeństwa. Kluczowe punkty, które mogłyby posłużyć za wzór dla innych podmiotów, to:

* Całkowity brak strategii: Rząd stanowy działa „na autopilocie” bez spójnego planu bezpieczeństwa lub polityki zapobiegawczej.

* Oddanie kontroli terytorialnej: Otwarcie stwierdzono, że terytorium Jalisco znajduje się „pod kontrolą zorganizowanej przestępczości”.

* Pokonanie endemicznej przemocy: wskaźnik zabójstw (29 na 100 000 mieszkańców) prawie trzykrotnie przekracza próg ustalony przez WHO, co wskazuje na to, że sytuacja wymknęła się spod kontroli.

* Kryzys humanitarny związany z zaginięciami osób: Połowa wszystkich zaginięć w historii stanu miała miejsce w ciągu ostatnich sześciu lat, co wskazuje na katastrofę humanitarną.

Ta kombinacja czynników, udokumentowana przez wiarygodne źródło akademickie, sprawiła, że debata z lokalnego problemu stała się kwestią ogólnokrajową. Pytanie, które zadaje sobie wielu, brzmi: Jak daleko mój stan jest od podobnej sytuacji?

Zgodnie z oczekiwaniami, reakcja polityczna przybrała formę ostrzału oskarżeń. Podczas gdy raport UdeG i jego lokalni krytycy wskazują na „inercję” rządu stanowego, przedstawiciele opozycji, tacy jak senator PAN Francisco Ramírez Acuña, obwiniają o niepowodzenie federalnej strategii „przytulania, a nie kul”.

„Uważam, że hasło »uściski, a nie kule« jest już dziś kryzysem. Uważam, że to dowód na siedem lat niezdolności rządu federalnego, rządu Moreny, do ścigania przestępców w kraju” – senator Francisco Ramírez Acuña.

Choć przewidywalny, spór polityczny odwraca uwagę od sedna problemu: niezdolności instytucji na żadnym szczeblu do zagwarantowania obywatelom bezpieczeństwa.

Raport Jalisco to nie tylko lokalne doniesienia; to ostrzeżenie. Przedstawia udokumentowany scenariusz tego, co się dzieje, gdy strategie bezpieczeństwa zawodzą systemowo. Dla reszty Meksyku sprawa Jalisco staje się pilnym wezwaniem do oceny swojej polityki i żądania rezultatów, zanim kryzys stanie się nieodwracalny.