Powrót autorytaryzmu: jak wzmocnić silne przywództwo w Ameryce Łacińskiej

W ostatnich latach Ameryka Łacińska doświadczyła niepokojącego odrodzenia się autorytaryzmu , w którym prezydenci i przywódcy koncentrują władzę i podważają demokratyczne mechanizmy kontroli i równowagi. Ten trend, który wydawał się być porzucony po demokratycznych transformacjach końca XX wieku, teraz powraca jako odpowiedź na kryzys bezpieczeństwa, korupcję i niezadowolenie obywateli z tradycyjnych partii.

Postacie takie jak Nayib Bukele w Salwadorze, Nicolás Maduro w Wenezueli i Daniel Ortega w Nikaragui reprezentują różne przejawy tego zjawiska. Podczas gdy niektórzy uzasadniają skoncentrowaną władzę jako sposób na walkę z pilnymi problemami, inni ostrzegają przed ryzykiem, jakie stwarza ona dla praw człowieka i równowagi instytucjonalnej.

Jednym z najbardziej znanych przypadków jest Salwador , gdzie prezydent Nayib Bukele wprowadził przedłużony stan wyjątkowy w celu zwalczania gangów. To brutalne podejście drastycznie zmniejszyło liczbę zabójstw, ale doprowadziło również do arbitralnych aresztowań, doniesień o torturach i ograniczeń dla prasy.

Bukele rozwiązał niezależność Sądu Najwyższego i Biura Prokuratora Generalnego , zastępując kluczowych urzędników sojusznikami, co pozwoliło mu kontrolować gałęzie rządu. Jego popularność, ponad 80% według ostatnich sondaży, pokazuje poparcie społeczne dla tych środków, podsycając debatę na temat tego, czy cel uświęca środki.

W Nikaragui prezydent Daniel Ortega sprawuje władzę od prawie dwóch dekad po kolejnych reformach konstytucyjnych i kontrowersyjnych procesach wyborczych. Od 2018 r. represje wobec protestujących i przeciwników doprowadziły do ​​śmierci setek osób i przesiedlenia tysięcy, według organizacji takich jak IACHR i Amnesty International .

W wyborach w 2021 r. Ortega uwięził niemal wszystkich kandydatów opozycji, eliminując wszelką realną konkurencję. Organizacje międzynarodowe uważają jego reżim za skonsolidowaną dyktaturę, w której władza jest całkowicie skoncentrowana w rodzinie prezydenckiej.

Wenezuela oferuje kolejny przykład długotrwałego autorytaryzmu. Po ponad dwóch dekadach chawizmu rząd Nicolása Maduro utrzymuje kontrolę nad siłami zbrojnymi, kooptację Sądu Najwyższego i surowe ograniczenia partii politycznych i mediów.

Kryzysy gospodarcze, migracyjne i humanitarne zostały wykorzystane przez reżim do uzasadnienia wyjątkowych środków, podczas gdy opozycja pozostaje rozdrobniona. Negocjacje z podmiotami międzynarodowymi nie doprowadziły do ​​demokratyzacji systemu, a scentralizowana kontrola pozostaje stanowcza.

Eksperci są zgodni, że wzrost autorytaryzmu w Ameryce Łacińskiej jest reakcją na frustrację obywateli wywołaną korupcją.