Sieć Łukasiewicz będzie testować polskie technologie w kosmosie

Ruszył projekt SPARK, w ramach którego powstanie satelita badawczy, służący do testowania polskich technologii w kosmosie – poinformował w piątek dr Hubert Cichocki, prezes Centrum Łukasiewicz. W 2027 roku w kosmos zostanie wyniesiony orbiter za prawie 15 mln zł.

Dokumenty inaugurujące projekt SPARK podpisali w piątek prezes Centrum Łukasiewicz dr Hubert Cichocki i dyrektor Instytutu Lotnictwa (ILOT) dr hab. inż. Cezary Szczepański.

Podczas konferencji prasowej Cichocki poinformował, że satelita badawczy SPARK (Spacecraft Platform Architecture for Research and Key-enabling missions, z ang. „architektura platformy statku kosmicznego do badań i misji kluczowych”) pozwoli prowadzić badania i testy technologii opracowanych w Polsce.

To wspólne przedsięwzięcie trzech instytutów Sieci Badawczej Łukasiewicz (SBŁ): Instytutu Lotnictwa (ILOT), Instytutu Metali Nieżelaznych (IMN) oraz Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów (PIAP). SBŁ przeznaczy na ten cel 14,6 mln zł ze środków własnych - jak zaznaczył dr Cichocki - zaoszczędzonych w ostatnich latach na różnych kosztach administracyjnych SBŁ.

W czasie konferencji dyrektor ILOT Cezary Szczepański zwrócił uwagę, że program SPARK wpisuje się w strategię SBŁ, która zakłada m.in. rozwój projektów podwójnego zastosowania (cywilnego i wojskowego) i rozbudowę polskich kompetencji kosmicznych. SPARK (czyli z ang. iskra) ma też zapewnić polskim technologiom tzw. flight heritage - potwierdzenie, że są one skuteczne i wydajne w warunkach kosmicznych. - Bardzo istotne jest z puntu widzenia polskiego bezpieczeństwa, rozwoju, technologii i przychodów (...), żebyśmy w tej dziedzinie mieli kompetencje i byli decydentami. Celem tego projektu jest wejście na tę ścieżkę rozwoju - zaznaczył dyrektor ILOT.

– Sieć Badawcza Łukasiewicz ma szansę stać się motorem napędowym polskiego sektora kosmicznego dzięki kompetencjom budowanym w instytutach sieci, tak jak tutaj, w ILOT, liderze naszego konsorcjum w tym projekcie – podkreślił prezes Cichocki.

Poinformował, że ILOT ma m.in. laboratoria do integracji satelitów i własny segment naziemny wraz z centrum przetwarzania danych.

Satelita będzie wyposażony w modułowy komputer pokładowy stworzony dzięki doświadczeniom przy budowie OBC-K1 - komputera dla rakiety suborbitalnej ILR-33 BURSZTYN 2K, która w 2024 r. osiągnęła pułap 101 km i przekroczyła Linia Kármána, czyli umowną granicę kosmosu. Prace projektowe i testy satelity SPARK potrwają 30 miesięcy, potem – w trzecim kwartale 2027 r. – SPARK zostanie wyniesiony na orbitę.

Zdaniem obecnego na konferencji ministra nauki i szkolnictwa wyższego Marcina Kulaska projekt SPARK będzie ważny również dla rozwoju polskiej nauki: – To także sygnał dla polskich badaczy, doktorantów, inżynierów, studentów: nie musicie już wyjeżdżać, żeby tworzyć przyszłość. Możecie to robić tutaj, w Polsce, na światowym poziomie. Wierzę, że ta platforma będzie inspiracją dla nowego pokolenia, by uwierzyli, że technologie kosmiczne to to nie odległa wizja, ale realna, dostępna rzeczywistość – powiedział szef resortu nauki.

Minister Kulasek ocenił, że projekt SPARK to również "odważna odpowiedź na globalne wyzwania badawcze, technologiczne i gospodarcze". - Po wysłaniu na orbitę polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego to kolejny dowód na to, że z impetem wkraczamy do elitarnego grona państw mierzących wyżej. Dosłownie i w przenośni - argumentował.

ILOT buduje laboratorium kosmiczne, w którym będzie można prowadzić różne badania. – Chcemy, aby w niedalekiej przyszłości nasze satelity umożliwiły polskim uczelniom, instytutom i przedsiębiorstwom prowadzenie eksperymentów w warunkach mikro grawitacji. Umożliwi to realizację procesów niewykonalnych lub bardzo kosztownych na Ziemi – wyjaśnił dyrektor ILOT dr hab. inż. Cezary Szczepański.

Przemysław Sitnik, kierownik Sekcji Elektroniki Lotniczej i Kosmicznej ILOT i kierownik projektu SPARK, poinformował, że SBŁ chce stworzyć polski hub technologiczny i kosmiczny. - Dzięki projektowi SPARK będziemy starać się wejść do grona międzynarodowego, jeżeli chodzi o produkcję satelitów - powiedział.

SPARK będzie satelitą typu CubeSat 3U, czyli niewielkim, modułowym urządzeniem o wymiarach 10x10x30 cm. Platforma, którą można wyprodukować i umieścić na orbicie stosunkowo niskim kosztem, pozwoli realizować różnorodne misje naukowe i testować zaawansowane technologie, w tym systemów awionicznych, źródeł zasilania, komputerów pokładowych i rozwiązań komunikacyjnych.

Do Sieci Badawczej Łukasiewicz, założonej w 2019 r., należą 22 instytuty badawcze zlokalizowane w 12 miastach Polski. Jednostką koordynującą pracę instytutów jest Centrum Łukasiewicz. Powołanie SBŁ stanowiło element Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020, tzw. "Planu Morawieckiego" – planu gospodarczego przygotowanego w 2016 r. pod kierownictwem Mateusza Morawieckiego, ówczesnego wicepremiera.(PAP)

Nauka w Polsce

abu/ zan/