Decyzja Trybunału Konstytucyjnego, która zmieni bieg spraw rozwodowych

Wnioskodawca N.Ç. i inni wnioskodawcy, którzy złożyli wniosek do Sądu Najwyższego, twierdzili, że pozbawiono ich prawa do ponownego zawarcia związku małżeńskiego i założenia rodziny ze względu na przedłużający się proces ich spraw rozwodowych.

Trybunał Konstytucyjny połączył akta N.Ç. i pozostałych wnioskodawców i wydał decyzję.

W jednomyślnej decyzji z dnia 14 maja 2025 r. stwierdzono, że postępowania w sprawach rozwodowych, w których stronami byli pozostali wnioskodawcy, z wyjątkiem wniosku, w którym stroną był N.Ç., zostały zakończone, a wszystkie sporne sprawy zakończyły się w okresie około 5–10 lat.

Zaznaczono, że sprawa, w której N.Ç. jest stroną, została wniesiona 9 listopada 2016 r. i nadal jest w toku.

W swoim orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny wskazał, że prawo do zawarcia małżeństwa jest szczegółowo uregulowane w artykule 12 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i że prawo to jest zagwarantowane w artykułach 20 i 41 Konstytucji.

„NIE ZAKOŃCZONO W ROZSĄDNYM CZASIE” W decyzji zawarto następujące stwierdzenia: „Oceniając procesy jako całość, nie można stwierdzić, że skarżący nie wywiązali się z obowiązku monitorowania i dochowania należytej staranności w trakcie procesu. Ponadto, biorąc pod uwagę, że nie można stwierdzić, iż skarżący mieli jakikolwiek udział w przedłużaniu procesów, można dojść do wniosku, że obowiązek dochowania należytej staranności nie został wykazany w sposób, który nie naruszałby prawa do zawarcia małżeństwa w okolicznościach konkretnej sprawy i że procesy nie zostały ostatecznie zakończone w rozsądnym terminie. W związku z tym uznaje się, że państwo nie wywiązało się ze swojego obowiązku zakończenia spraw rozwodowych w rozsądnym terminie, a tym samym nałożyło na skarżącego obciążenie w zakresie możliwości organizacji życia prywatnego i rodzinnego oraz podejmowania decyzji dotyczących życia prywatnego w kontekście założenia rodziny, w sposób, który naruszałby jego prawo do zawarcia małżeństwa”.

„NARUSZONE PRAWO DO MAŁŻEŃSTWA”

Z przyczyn wyjaśnionych powyżej Trybunał Konstytucyjny orzekł, że prawo wnioskodawców do zawarcia małżeństwa, gwarantowane w artykułach 20 i 41 Konstytucji, zostało naruszone.

Sąd Najwyższy postanowił również wypłacić skarżącym odszkodowanie za poniesione przez nich szkody niemajątkowe, których nie można było zrekompensować poprzez ustalenie, że ich prawo do zawarcia małżeństwa zostało naruszone.

Niektóre wnioski o rekompensatę finansową zostały odrzucone.