Osman Kavala przebywa w więzieniu od 2885 dni
Aktywista społeczeństwa obywatelskiego i obrońca praw człowieka Osman Kavala przebywa w więzieniu od 2885 dni (stan na 24 września 2025 r.).
Kavala, którego prezydent Recep Tayyip Erdoğan okrzyknął „tureckim Sorosem” po protestach w Gezi, został zatrzymany w Gaziantep 18 października 2017 r. i przewieziony do Stambułu.
Przyczyna zatrzymania początkowo nie była znana. Poinformowano, że śledztwo jest prowadzone w tajemnicy.
Kavala został aresztowany 1 listopada i osadzony w więzieniu Silivri. Podano dwa powody jego aresztowania: „próbę obalenia rządu” w kontekście protestów w parku Gezi oraz „próbę obalenia porządku konstytucyjnego” w kontekście próby zamachu stanu z 15 lipca.
W toku postępowania przygotowawczego akt oskarżenia podzielono na dwie części.
Akt oskarżenia dotyczący protestów w Gezi został sporządzony 19 lutego 2019 r.
Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) orzekł 10 grudnia 2019 r., że Kawala musi zostać natychmiast uwolniona.
Kavala stawił się w areszcie na szóstej rozprawie w sprawie zarzutów „próby obalenia rządu” 18 lutego 2020 r. Podczas rozprawy Kavala wraz z ośmioma innymi oskarżonymi został uniewinniony i zwolniony.
Jednak natychmiast potem Prokuratura Generalna w Stambule ogłosiła nakaz aresztowania Kawali w sprawie, która jest badana pod kątem „próby obalenia porządku konstytucyjnego” w kontekście próby zamachu stanu. Biznesmen, który miał zostać zwolniony, został aresztowany. Nakaz zwolnienia Kawali został jednak wydany już w październiku 2019 roku w związku z tym śledztwem. Mimo to Kawala został ponownie aresztowany 19 lutego 2020 roku. 9 marca 2020 roku Kawala został ponownie aresztowany w tej samej sprawie, tym razem pod zarzutem „szpiegostwa politycznego lub wojskowego”.
4 maja 2020 roku Kavala odwołał się do Trybunału Konstytucyjnego (AYM), twierdząc, że jego prawa zostały naruszone. 29 grudnia 2020 roku 15-osobowy sąd odrzucił apelację stosunkiem głosów osiem do siedmiu.
25 stycznia 2021 r. Rada Europy, do której należy Europejski Trybunał Praw Człowieka, przypomniała Turcji, że „uwolnienie Kavali nie jest prośbą, lecz wymogiem obowiązującego prawa”.
5 lutego w 36. Wysokim Sądzie Karnym w Stambule odbyła się druga rozprawa w procesie Kawali, oskarżonego o „próbę obalenia porządku konstytucyjnego” oraz „szpiegostwo polityczne i wojskowe” . Kawala oświadczył, że niewypuszczenie go na wolność doprowadziłoby do poważniejszego naruszenia jego praw. Sąd nakazał jego dalsze przetrzymywanie.
Uzasadnioną decyzję Trybunału Konstytucyjnego ogłoszono 23 marca. Prezydent Zühtü Arslan był wśród siedmiu członków, którzy oddali głosy przeciwne i wycofali swoje sprzeciwy .
W trzecim procesie dotyczącym protestów w parku Gezi, który odbył się 21 maja, większość głosów zagłosowała za przedłużeniem aresztu Kavali. Sędzia przewodniczący ogłosił, że dodał zastrzeżenie do decyzji.
8 października 16 obrońców praw człowieka, w tym Kawala, oraz 35 członków grupy kibiców Beşiktaşu, Çarşı, po raz pierwszy stanęło przed sędzią. Na zakończenie rozprawy sąd większością głosów orzekł, że areszt Kawali powinien być kontynuowany.
3 grudnia 2021 r. Rada Europy odwołała swoją decyzję w sprawie procedury sankcji wobec Turcji, która nie uwolniła Kawali, mimo orzeczenia ETPC o naruszeniu, i wyznaczyła termin do 19 stycznia 2022 r. na przedstawienie swojej opinii.
Kavala nie został zwolniony po rozprawie 17 stycznia.
Turcja przesłała do ETPC następującą odpowiedź: „Proces Kavali toczy się w innej sprawie, nie tej, w której zapadła decyzja ETPC”.
Następnie Komitet Ministrów, organ polityczny Rady Europy, poddał pod głosowanie na posiedzeniu w dniu 2 lutego drugą fazę „procedury naruszenia”, którą wszczął przeciwko Turcji na początku grudnia w związku z nieuwolnieniem Kavali pomimo orzeczenia ETPC. Tymczasowa decyzja o skierowaniu sprawy do ETPC została przyjęta większością głosów.
Erdoğan skrytykował tę decyzję 3 lutego, mówiąc: „To, co powiedział ETPC lub Rada Europy w tej sprawie, tak naprawdę nas nie dotyczy. Oczekujemy szacunku dla naszych własnych sądów. A tych, którzy tego szacunku nie okazują, przepraszam; nie będziemy ich szanować”.
Piąta rozprawa w procesie Gezi/ÇArşı, w którym Kavala był przetrzymywany przez 1574 dni, odbyła się 21 lutego. Sąd orzekł, że areszt Kavali powinien być kontynuowany, a jego akta powinny zostać oddzielone.
23 lutego ETPCz dał stronom czas do 19 kwietnia na przedstawienie swoich stanowisk w celu omówienia procesu dotyczącego naruszenia Konwencji przez Turcję.
Kavala ponownie stanął przed sędzią 21 marca. Sąd orzekł, że pozostanie on w areszcie.
XIII Wysoki Sąd Karny w Stambule skazał Kavalę na dożywotnie pozbawienie wolności za „próbę obalenia rządu” na ostatniej rozprawie 25 kwietnia. Jeden z sędziów składu sędziowskiego głosował przeciwko tej decyzji.
Podczas rozprawy skazano na 18 lat więzienia i nakazy aresztowania Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman i Yiğit Ali Ekmekçi.
Sąd Okręgowy w Stambule, który rozpatrywał apelację 28 grudnia 2022 r., uznał, że wyroki wydane wobec Kavali i pozostałych oskarżonych są „zgodne z prawem”.
28 września 2023 roku Najwyższy Sąd Apelacyjny podtrzymał podwyższony wyrok dożywocia dla Osmana Kavali i 18 lat więzienia dla Can Atalay, Tayfun Kahraman, Mine Özerden i Çiğdem Mater Utku. Wyroki 18 lat więzienia wydane dla Alego Hakana Altınay’a, Yiğita Ali Ekmekçi i Ayşe Mücella Yapıcı zostały uchylone.
30 kwietnia 2024 r. Kavala wnioskował o ponowne rozpatrzenie sprawy.
14 maja skład 13. Sądu Karnego, który rozpatrywał sprawę, został zmieniony „zgodnie z prawem” .
15 maja sąd jednogłośnie odrzucił wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Diken
