İklim: Sıcakta çalışmak – diğer ülkeler bununla nasıl başa çıkıyor?

Güneşliklerden soğutma odalarına ve öğle vakti çalışma yasağına kadar: İspanya , İtalya, Yunanistan ve Türkiye gibi güney ülkeleri, çalışanlarını ve genel olarak halkı aşırı yüksek sıcaklıklardan korumak zorunda kalmıştır. Bazı ülkelerde yasal zorunluluklar varken, diğerleri siesta, öğle tatillerinde dükkanların kapalı olması ve akşamları daha uzun çalışma saatleri gibi köklü önlemlere güvenmektedir. Genel bakış:

Yunanistan'da, Atina'nın ünlü simgesi Akropolis'in öğle vakti kapılarını turistlere ve çalışanlara kapatmasıyla alarm zilleri çalmaya başladı. Gölgede 40 santigrat dereceyi aşan sıcaklıklar, oradaki insanlara kıyafetlerine ve rüzgar koşullarına bağlı olarak 55 ila 60 santigrat derece gibi geliyor. Dolaşım sorunları ve susuzluk da buna bağlı.

Evlerinde kliması olmayanlar için Yunan şehirleri, sıcak hava dalgaları sırasında halka açık klimalı binaları açarak insanların gün boyunca evde kalmalarına olanak sağlıyor. Yunanistan Çalışma Bakanlığı da önlemler alıyor: Sıcak hava dalgaları sırasında ülkenin etkilenen bölgelerinde 12:00 ile 17:00 saatleri arasında açık havada çalışmayı yasakladı; örneğin inşaat işçileri ve tarım işçilerinin yanı sıra mopedlerle yiyecek ve kahve dağıtan kuryeler için de yasak. Bu kuralları ihlal eden şirketler, etkilenen çalışan başına 2.000 avroya kadar para cezasıyla karşı karşıya. Ayrıca, uzaktan çalışmaya izin vermek veya ofislerde klima sağlamakla yasal olarak yükümlü olan özel sektör için de düzenlemeler mevcut.

Sıcak hava dalgalarının giderek daha sık ve uzun sürdüğü İSPANYA'da, işçileri korumaya yönelik yasal düzenlemeler son zamanlarda sıkılaştırıldı. Sokaklara gerilen şemsiyeler, içme suyu noktaları, ağaçlar, trafiği sakinleştirme önlemleri ve soğutma odaları da herkese rahatlama sağlamayı amaçlıyor. Büyük şehirlerin dışında, İspanyollar geleneksel olarak meşhur siestalarını genellikle 14:00 ile 17:00 saatleri arasında yaparlar.

2022 yılında Madrid belediye temizlik işçisinin 40 santigrat dereceyi aşan sıcaklıklarda geçirdiği ölümcül sıcak çarpmasının ardından ısı koruma yönetmelikleri de sıkılaştırıldı. 2023'ten itibaren aşırı sıcaklarda açık havada çalışma kısıtlanmalı veya tamamen durdurulmalı. İhlaller yaklaşık bir milyon avroya kadar para cezası gerektiriyor. Yönetmelik, devlet meteoroloji servisi Aemet'in turuncu veya kırmızı sıcaklık uyarısı vermesiyle yürürlüğe giriyor. Ancak pratikte bu her zaman işe yaramıyor: Sendikalar, özellikle tarım, inşaat ve turizm gibi sektörlerdeki küçük işletmelerin devlet kontrollerinin radarının altında kolayca kalabilmesini eleştiriyor.

Sıcak hava dalgalarının artan sıklığı nedeniyle Fransa birçok bölgede önlemler alıyor. Son olarak, 1 Temmuz itibarıyla, kamu sektörü işverenlerinin sıcak hava dalgaları sırasında alması gereken önlemlere ilişkin düzenlemeler sıkılaştırıldı. Bunlar arasında, iş yerinde sıcaktan ve güneşten korunma ve tesiste akan içme suyu yoksa çalışan başına en az üç litre su sağlanması yer alıyor.

Öte yandan, Fransız tatil ritmi uzun zamandır en kötü sıcaklara karşı koruma görevi görüyor: Ağustos ayında tüm ülke tatil modunda, birçok insan evde değil, işyerleri kapalı ve mümkün olan her yerde insanlar yıllık izinlerini kullanıyor. Birçok kişi Temmuz ayında bavullarını toplamaya başlıyor bile.

Slovenya'da, sıcak havalarda açık havada çalışanların korunmasına ilişkin ayrıntılı düzenlemeler bulunmamakla birlikte, Serbest Sendikalar Konfederasyonu (ZSSS) bazı önerilerde bulunmuştur. Ancak, sıcaklığın 28 santigrat dereceyi geçmemesi gereken kapalı işyerleri için yasalar mevcuttur.

Hırvatistan'da ısı korumasıyla ilgili herhangi bir yasa bulunmuyor. Her şey işverenlerin takdirine bırakılmış durumda. Sendikalar bunu eleştiriyor ve Fransız modeline dayalı düzenlemeler talep ediyor.

Macaristan'da sıcak havalarda iş güvenliği konusunda oldukça ayrıntılı düzenlemeler bulunmaktadır. İşin fiziksel gerekliliklerine bağlı olarak birçok koruma seviyesi mevcuttur. 27 santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıklarda açık havada ağır iş yapılıyorsa, işveren yeterli sıvı ve mola sağlamalıdır. Ofis çalışanları ise 31 santigrat dereceye kadar koruma olmadan çalışmak zorundadır; ancak bu durumda işveren, örneğin soğutma önlemleriyle müdahale etmelidir.

Romanya'da iş kanunu, işverenlerin öğle araları da dahil olmak üzere aşırı sıcaklarda çalışma programlarını ayarlamalarını şart koşmaktadır. Ayrıca, içme suyu, dinlenme için gölgelik alanlar ve yeterli havalandırma sağlamaları gerekmektedir. Aksi takdirde, 11:00 ile 17:00 saatleri arasında işe ara verilmelidir. Çalışanlar, hava çok sıcaksa çalışmayı reddetme hakkına sahiptir. Bu sıcaklık iki günden fazla üst üste devam ederse, gölgede sıcaklık sınırı 37 santigrat derecedir.

Sırbistan'da, ısı koruma yönetmeliklerini ihlal eden işverenlere cezalar uygulanıyor: Şirketler 17.000 avroya kadar para cezasıyla karşı karşıya kalabiliyor. Çalışanlar, yüksek sıcaklıklarda açık havada güvenli ve sağlıklı bir şekilde çalışmalarını sağlamak için gerekli önlemleri almayan işverenlerini anonim olarak iş müfettişliğine bildirebiliyor. Eşik 36 santigrat derece. Bu yaptırımların günlük hayatta ne ölçüde uygulandığı ise hala tartışmalı.

İTALYA'da siesta geleneği antik Roma'ya kadar uzanır: O zamanlar insanlar gün doğumundan sonraki altıncı saat olan "hora sexta"da, yani genellikle öğle vakti civarında mola verirlerdi. Bugün bile, birçok küçük kasabada dükkanların 13:00 ile 16:00 arasında kapanması yaygındır. Ancak büyük şehirlerde kesintisiz bir iş günü hüküm sürmektedir. Öğle sıcağı birçok kişi için hala bir sağlık riski olmaya devam ediyor: Yazın ilk sıcak hava dalgası şimdiden can aldı; 47 yaşında bir adam dışarıda beton dökerken yere yığıldı.

Tekrarlayan sıcak hava dalgalarına rağmen, İtalyan hükümeti henüz çalışanlar için tek tip koruyucu önlemler yayınlamadı. Bunun yerine, birçok bölge bağımsız olarak ısı koruma yönetmelikleri benimsedi. Ulusal Araştırma Konseyi ve Endüstriyel Kazalar Enstitüsü (INAIL) tarafından geliştirilen Worklimate 2.0 web sitesi, bu konuda temel teşkil ediyor. Bu web sitesi, günlük mesleki riski sıcaklık, nem ve fiziksel efora göre belirliyor: Bir şirket kırmızı bölgede bulunuyorsa, belirli saatlerde çalışma durdurulmalıdır. Bu, örneğin şantiyeler, taş ocakları ve çiftlikler için geçerlidir.

Türkiye, yaz aylarında sık sık sıcak hava dalgalarının yaşandığı bir ülke. Örneğin, önümüzdeki günlerde Türkiye'nin güneydoğusundaki büyükşehir Diyarbakır'da sıcaklıkların 40 santigrat dereceyi aşması bekleniyor. Ofisler, hastaneler, metrolar ve otobüsler genellikle klimalı. İnşaat alanlarında veya tarımda çalışanların öğle güneşinden kaçınmaları ve bol su içmeleri tavsiye ediliyor. Aşırı sıcak dönemlerinde okullar ara sıra tatil oluyor. Şu anda, sıcaklıkları düşürmek için yeşil alanlar oluşturmak gibi şehirleri serinletmeye yönelik hükümet destekli bir önlem bulunmuyor.

© dpa-infocom, dpa:250812-930-900761/1