Myanmar | Diktatörün sahte seçimleri

1 Şubat 2021'de sadık destekçileriyle birlikte Güneydoğu Asya ülkesindeki kısa süreli demokratik dönemi ani bir darbeyle sonlandıran General Min Aung Hlaing, artık başbakan olarak da görev yapmıyor. Genelkurmay Başkanı, kabinenin tepesindeki paralel görevinden vazgeçiyor, ancak nihai karar alma yetkisini elinde tutmaya devam ediyor. Naypyidaw'daki cuntanın en yüksek organının resmi adı olan Devlet İdare Konseyi'nin (SAC) feshedilmesi de dahil olmak üzere yakın zamanda duyurulan diğer değişiklikler de yalnızca yüzeysel.

Kritik bir nokta var: Darbeden bu yana yürürlükte olan olağanüstü hal, 31 Temmuz'da uzatılmadan sona erdi. Bu, ülkede normale dönüş veya daha fazla özgürlük anlamına gelmiyor. Ancak askeri rejim seçim yapmak istiyor ve bu ancak olağanüstü hal olmadan mümkün. Ordu sözcüsüne göre, seçim "önümüzdeki altı ay içinde" yapılacak ve son tarih Ocak ayı sonu olarak belirlendi.

ASEAN, Myanmar'a misyon göndermeyi planlıyor

Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN), bu haftanın başlarında üye ülkeye yeni bir misyon gönderildiğini duyurdu. 19 Eylül'de yolculuğuna başlaması planlanan heyete Malezya Dışişleri Bakanı Muhammed Hasan başkanlık edecek. Malezya şu anda on üyeli bölgesel topluluğun başkanlığını yürütüyor. Endonezya, Tayland ve Filipinler'den mevkidaşlarının da ekibe dahil edilmesinin beklendiği açıklandı. Grup, Ekim ayında yapılacak bir sonraki ASEAN zirvesi öncesinde sorunlu Myanmar'daki durum hakkında genel bir bakış elde etmeyi amaçlıyor.

Hasan'a göre, ilan edilen seçimler de görüşmede ele alınacak bir konu olacak. Diğer Güneydoğu Asya ülkeleri bile haklı olarak genel ve özgür seçimlerin yapılacağından şüphe duyuyor. Aslında bir şey açık: 2016'daki darbeye kadar Nobel Barış Ödülü sahibi Aung San Suu Kyi yönetimindeki Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) liderliğindeki, gerçekten demokratik olduğunu iddia eden güçler hâlâ dışlanmış durumda. Diğer gruplar gibi, NLD de parti kaydını kaybetti. Eski lider kadrolarından hapiste olmayan veya belki de ölmüş olanların, sürgüne gitmiş veya ülkede saklanmış olma olasılığı yüksek.

Bu seçim saçmalığının iç savaş koşullarında nasıl işleyeceği belirsiz.

Rejim yanlısı seçim komisyonunun son açıklamasına göre, seçimlere 55 parti onay verdi ve bunlardan dokuzu ulusal düzeyde parlamentoya aday göstermeyi planlıyor. Bunların hepsi cuntayla ittifak halindeki güçler ve muhtemel kazanan şimdiden belli: 2011 yılında eski diktatörlüğün kitlesel örgütlenmesinden doğan Birlik Dayanışma ve Kalkınma Partisi (USDP).

2015'te NLD ile yapılan demokratik seçim yarışında, çoğunlukla eski subaylar tarafından desteklenen parti, oyların neredeyse üçte birini ve sandalyelerin yüzde sekizini elde edemedi. Şimdi ise, kendi nüfusunun büyük bir kesimine karşı savaş yürüten acımasız askeri devlete dışsal meşruiyet kazandırmak için bir araç olarak hizmet etmesi bekleniyor. Min Aung Hlaing şimdiye kadar, geleneksel koruyucu gücü Çin'in yanı sıra Rusya, Hindistan ve Pakistan'dan da bir miktar desteğe güvenebildi. Siyasi Batı, darbeden sonra yaptırımlar uyguladı, ancak öngörülemeyen Donald Trump yönetimindeki ABD, yaptırımların en azından bir kısmını hafifletebilir.

İç savaşta seçimler

Bu seçim saçmalığının iç savaş koşullarında nasıl işleyeceği belirsiz. Hasan, 63 bölgenin sıkıyönetim altında olduğunu ve çekişmeli olduğunu belirtti. Kuzeybatıdaki Rakhine eyaleti neredeyse tamamen (17 ilçeden 14'ü) Arakan Ordusu (AA) tarafından kontrol ediliyor. Çeşitli silahlı etnik azınlık grupları arasında askeri açıdan en güçlüsü olarak kabul edilebilir. Cephedeki diğerleri son zamanlarda savunmaya zorlanırken ve cunta, örneğin Karen Ulusal Birliği (KNU) karargahına hava saldırılarını yeniden başlatırken, AA ve birlikleri şu anda Rakhine'nin komşu eyaleti Ayeyarwady'ye doğru ilerliyor.

Ayın başı , darbenin üzerinden dört buçuk yıl geçtiği anlamına geliyordu. Haziran ayında 80 yaşına giren Suu Kyi, sağlık sorunları nedeniyle ev hapsinde tutuluyor. Hapishanelerdeki koşullar daha da kötü. Karenni azınlığını temsil eden bir mahkum yardım kuruluşu, The Irrawaddy haber portalında yayınlanan ve Loikaw Hapishanesi'ni örnek gösteren son makalesinde, mahkumlara temel tıbbi bakımın bile verilmediğini belirtti.