Meksika-Tenochtitlan'ın kuruluşunun 700. yıl dönümü kutlanıyor

"Beyaz balıkçıl kuşlarının manzarayı renklendirdiği efsanevi Aztlán'dan ayrılıp, yaklaşık 200 yıl süren iniş çıkışlarla dolu bir göçün ardından, Texcoco Gölü'nün ortasındaki küçük bir adada, kendilerine ilahi olarak vaat edilen toprakları buldukları söylenir. Oraya vardıklarında, etraflarındaki her şey bembeyaz kesilmiştir: söğütler, tüller, sazlar, kurbağalar, balıklar, hepsi efsanevi Aztlán'ı andırmaktadır."

Geçtiğimiz cumartesi, 26 Temmuz'da, Meksiko şehri zamanda bir duraklama yaşadı ve 700 yıl önce Chichimeca kabilelerinin Texcoco Gölü'ne gelerek Büyük Tenochtitlan'ı kurduklarını hatırladı.

Başkentin ana meydanı, Meksika Ulusal Muhafızları ve Meksika Ordusu mensuplarının yanı sıra, yüzlerce kadın ve çocuğun savaşçı, dansçı ve macehuale (Boturini Kodeksi'nde tasvir edilen, Meksika başkentinin kuruluş yolculuğunu tasvir eden) kıyafetleriyle dolup taştı. Bu anıtsal tiyatro gösterisine Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum Pardo ve Hükümet Başkanı Clara Brugada Molina başkanlık ediyordu.

Kutsal Savaşın Teocalli'leri

Bu kroniğin girişini oluşturan satırların sahibi olan Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü'nden (INAH) arkeolog ve araştırmacı Lorena Vázquez Vallin, kuruluş efsanesini ayrıntılarıyla anlatıyor.

"Meksikalılar, koruyucu tanrıları Huitzilopochtli'nin, tapınaklarını kurmaları ve etrafına büyük şehri kurmaları gereken yeri tam olarak gösterdiğini ve böylece bu enlemde bilinen en güçlü imparatorluk haline geleceklerini söylediler. Tanrının, seçilen yeri gözlerinin önüne serdiği kaktüs üzerindeki kartalın alameti, 2. 1325 yılında gerçekleşmiş gibi görünüyor. Bu, fetihten sonra bazı belgelerde de görüldüğü gibi, Ulusal Saray'ın temelleri altında bulunan ve Cumhurbaşkanı'nın Meksikalıların bilgisine daha yakın olması için bir kopyasının bu meydana yerleştirilmesini emrettiği bir Meksika heykeli olan Kutsal Savaş'ın Teocalli'leri tarafından öne sürülüyor."

Cumhurbaşkanı, birkaç dakika önce, Ulusal Saray'ın kuzey köşesindeki Mariana Kapısı'nın önüne yerleştirilen, yukarıda adı geçen heykelin bir kopyası olan "Meksika-Tenochtitlan Anıtı. Yedi Yüzyıllık Büyük Miras" adlı açılış kurdelesini kesmişti.

Anıtı tanımlamakla hükümet başkanı sorumlu olacaktı: "Kaktüsün üzerine tüneyen kartal (...) uzun bir hac yolculuğunun sonunu ve zamanın ötesine geçmeye mahkum bir medeniyetin başlangıcını işaret ediyordu. Bu karşılaşma, Meksika halkının en önemli heykellerinden biri olan Kuruluş veya Savaş Teocalli'sine kazınmıştı (...) üzerine efsanevi bir tarih, yani 2 Casa yılı, yani 1325, yani 700 yıl önce yazılmıştı."

"Burada gelişip antik dünyanın en büyük ve en şaşırtıcı şehirlerinden birini inşa ettiler. Meksika-Tenochtitlan şehrimiz, kendilerinden önceki medeniyetlerin kadim bilgisini miras alan bir halka ev sahipliği yapıyordu. Yıldız hesaplamayı, gün saymayı, mimarinin incelikli bilgisini, kumaş ve tüy yapımını ve chinampa tarımını miras aldılar," diye yazdı Brugada.

Meksika tanrıçaları Coatlicue, Coyolxauhqui ve Tlaltecuhtli'ye yapılan tezahüratların ardından, aktris Mercedes Hernández, Moctezuma'nın kızı Tecuichpo Ixcaxochitzin'in, hizmetkarlarının her türlü boyunduruk veya baskıdan kurtulmasını emreden vasiyetini okudu. 1550'de imzalanan bu belge, "Amerika'da kölelikten kurtuluşun ilk belgesi" olarak kabul edilir.

Düzen ve sanat şehri

Son mesaj ise, fatihlerin gelişinden önce Tenocha medeniyetinin başarılarını ve bu "yenilmez halkın" devam eden değerini anlatan Cumhurbaşkanı Claudia Sheinbaum'dan geldi.

"Texcoco Gölü'nün suları arasında, güç ve inanç dolu bir vizyon doğdu. Tenochtitlan, tıpkı kurucularının hayal ettiği gibi, bir kaktüsün üzerindeki kartal gibi, kökeni gibi yükseldi ve tanrıların işaretine itaat etti. Tenochtitlan, hareket halindeki bir güzellikti. Tapınaklarının tepesinden rahipler tanrılarla konuşuyordu; pazarlarından ticaretin hareketliliği uzak köyleri birleştiriyordu; kanallarından kanolar, yüz binlerce kişiye yiyecek sağlayan yüzen bahçeler olan chinampalar arasında yaşamı süzüyordu. Düzen ve sanatın, gücün ve şiirin şehriydi," dedi.

"Mimarisi yıldızlar gibi kusursuzdu; halkı ise gururluydu; her şeyin bir amacı ve uyumu vardı; tarlalardaki ve chinampalardaki mısırlar, hafızayı koruyan bilgelerin ellerindeki kodeksler, evrenin dengesini korumak için hayatını feda eden savaşçı. Tenochtitlan'ın büyüklüğünün yalnızca gücü ve güzelliği değil, aynı zamanda ruhu, her şeyi yoktan var eden, misafirperver olmayan bir adayı imparatorluğa dönüştüren, tanrılarını, topraklarını ve atalarını o kadar çok seven ki, güneşin her gün doğmaya devam etmesi için kalplerini feda etmeye hazır olan bir halkın boyun eğmez ruhu olduğunu ısrarla vurguluyorum."

Başkan ayrıca yarımadaların Tenochtitlan'a vardıklarında elde ettikleri başarıları da övdü: "Kanunları, dili, yazısı, tıbbı, tarımı, mühendisliği, kültürü, astronomi bilgisi olan sağlam bir imparatorluk (...) ve onu anlamak yerine, onu ezmeye (...) ve yerlilerin tüm izlerini silmeyi amaçlayan uzun bir sömürgeleştirme sürecine girişmeye karar verdiler."

Sözlerini, Meksikalıların ruhunda yerli kökenlere yönelik ayrımcılık ve aşağılamanın bıraktığı "en derin yaraya" değinerek bitirdi; "(Fatihler) bunun geri kalmışlık, cehalet ve barbarlıkla eş anlamlı olduğunu söylediler"; "Meksikalılar olarak bu yarayı iyileştirmek ve iyileştirilmesini sağlamakla yükümlüyüz."

Cumhurbaşkanlığı konuşmasının ardından yüzlerce kadın, erkek ve çocuk, Aztek olmaktan çıkıp Meksikalı olan halkın mitolojik Aztlán'dan Texcoco Gölü'ne yaptığı hac yolculuğunu gerçekleştirdi ve burada Tláloc ve Huitzilopochtli'ye adanmış kutsal alanı inşa ettiler.

"Kökenlerimiz ölü bir geçmiş değil; yaşayan bir pusuladır. (...) Bu nedenle, tüm kökenlerden tüm Meksikalılar, yerli halklarımıza saygı duyma, büyük mirasımızı tanıma, doğduğumuz bu kutsal toprakları sevme ve kadim bir vatanın parçası olmanın gururunu hissetme göreviyle birleşmiştir. (...) Dünya var olduğu sürece, Meksika-Tenochtitlan'ın ihtişamı ve şöhreti asla bitmeyecektir," diye sözlerini tamamladı başkan.