NASA'nın Polonyalı araçla fırlatacağı görevin fırlatılması Çarşamba gününe ertelendi

NASA'nın güneş gözlem görevi Çarşamba günü saat 13:32'de fırlatılacak. Polonya yapımı GLOWS cihazını taşıyan uydunun fırlatılışı SpaceX tarafından 24 saat ertelendi. Falcon 9 roketi, uyduyu uzaya taşıyacak.

ABD'nin Florida eyaletindeki NASA'nın Kennedy Uzay Merkezi'nden (KNC) Salı günü saat 13:32'de fırlatılması planlanan Yıldızlararası Haritalama ve Hızlandırma Sondası'nın (IMAP) fırlatılışı, Polonya Bilimler Akademisi Uzay Araştırma Merkezi (CBK PAN) sözcüsü Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka'nın pazartesi günü düzenlediği çevrimiçi basın toplantısında yaptığı açıklamaya göre 24 saat ertelendi.

NASA sondasının on cihazından biri, Polonya Bilimler Akademisi Uzay Araştırma Merkezi'nde tasarlanıp üretilen GLOWS (Küresel Güneş Rüzgarı Yapısı) deney fotometresidir. Cihaz, güneş rüzgarının küresel yapısını incelemek için tasarlanmıştır. Polonyalılar daha önce hiçbir zaman bir NASA görevinde kapsamlı bir deneyin tasarımından, cihazın inşasından ve veri analizinden sorumlu olmamıştı.

Baş Enstrüman Operatörü Mühendis Jakub Mądry, basın toplantısında, IMAP görev uzay aracını taşıyan Falcon 9 roketinin fırlatılışındaki gecikmenin SpaceX'in (roketin sahibi) hatası olduğunu duyurdu. Şirket, gecikmenin nedenini açıklamadı.

"Fırlatmadan önce, cihazlarımızın her şeyin yolunda olduğunu teyit etmek için son bir önemli test yapacağız. Ayrıca tüm uzay aracının son bir testi de yapılacak," dedi GLOWS ekibinin diğer birkaç üyesiyle birlikte Florida'daki IMAP fırlatmasını bekleyen Mühendis Mądry.

Son testlerin ardından uzay aracına yerleştirilen tüm aletlerin kontrolörlerinin fırlatmaya hazır olduğunu bildirdiğini ve roketin fırlatılmasına 12 saat kala geri sayımın başladığını sözlerine ekledi.

Polonya Bilimler Akademisi GLOWS projesi başkanı Profesör Maciej Bzowski, Polonya ekibinin temsilcilerinin Amerikalı ortaklarının talebi üzerine Florida'da bulunduğunu belirtti. "[Amaç] son ​​testleri burada, kendi tesislerimizde gerçekleştirerek, araç ekipleri ile tüm görevi yöneten ekip arasındaki bilgi alışverişi süresini kısaltmak. Herhangi bir aksilik yaşanması durumunda, gecikmeleri önlemek için hızlı tepki vermemiz gerekiyor," diye açıkladı.

GLOWS deneyinde görev alan gökbilimci Dr. Izabela Kowalska-Leszczyńska, GLOWS'un yerleştirildiği IMAP sondasının görevini şöyle açıkladı: "IMAP, güneş küresi gözlemevidir. Bu uzay aracı, bu sonda, GLOWS'umuz da dahil olmak üzere 10 cihaz taşıyacak. Bunlar Güneş'i, güneş rüzgarını, uzay aracının çevresini, manyetik alanı, tozu - yani orada olup biten her şeyi gözlemleyecek."

GLOWS'un uzak morötesi bölgedeki art parıltıyı gözlemlemekten sorumlu olacağını da sözlerine ekledi. Cihaz, Lyman-alfa adı verilen 121,5 nanometrelik çok dar bir dalga boyundaki fotonları (bir foton temel bir parçacık, bir ışık kuantumu) tespit edecek. Bu uzak morötesi bant, atmosfer tarafından emildiği için Dünya yüzeyine ulaşmaz, bu nedenle bu dalga boyundaki gözlemlerin uzaydan yapılması gerekir.

CBK PAN projesinin özünü çocuklara nasıl açıklayacağı sorulduğunda, gökbilimci GLOWS'u bir "foton sayma makinesi" olarak adlandırdı ve aletin baş mühendisi Dr. Roman Wawrzyszak, aletin "Güneş'ten 100 milyon kat daha sönük bir şey" gözlemlediğini ekledi.

Konferansta hazır bulunan Bilim ve Yükseköğretim Bakanlığı İnovasyon ve Geliştirme Dairesi Başkanı Michał Doligalski'ye göre, Polonya'nın GLOWS cihazıyla birlikte IMAP misyonunun fırlatılması özellikle önemli bir olay. "Bu, Polonyalı bilim insanlarının diğer araştırma merkezleriyle nasıl iş birliği yaptığını ve önde gelen uzay misyonlarına nasıl katılabileceklerini gösteriyor," dedi.

Bilim ve Yükseköğretim Bakanlığı'nın bu tür girişimleri desteklemeye istekli olduğunu vurgulayan Bakanlık, GLOWS projesi için bakanlığın ayırdığı 20 milyon PLN'nin mutlaka karşılığını alacak bir yatırım olduğunu söyledi.

Dr. Wawrzyszak, Polonya ve manyetosferi incelemek için MAG cihazından sorumlu Birleşik Krallık'ın katlandığı maliyetler hariç, IMAP uydusunun maliyetinin 700 milyon doları aştığını vurguladı. Bu tutarın küçük bir yüzdesini yatırım yaparak, en son teknolojiye sahip altyapı ve araştırmalara erişim sağlamanın yanı sıra, uzay teknolojisinde dünya liderleri arasında yer alan enstitüler ve mühendislerle iş birliği yapabileceğimize inanıyor.

IMAP görevi, Princeton Üniversitesi'nden Profesör David J. McComas liderliğindeki uluslararası bir bilim ekibi tarafından geliştirilmekte olup, proje Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı (APL) tarafından koordine edilmektedir. NASA'nın Bilim Görevi Direktörlüğü'ne bağlı Güneş Fiziği Bölümü, görev koordinatörlüğünü yürütmektedir.

Polonya'da Bilim

abu/ zan/