Sigarayı bırakmak psikolojik sağlığı güçlendiriyor

Her yıl 31 Mayıs’ta kutlanan “Dünya Tütünsüz Günü”, sadece tütün ürünlerinin zararlarına değil, aynı zamanda bağımlılıkla ilgili yanlış inanışlara da dikkat çekiyor. Memorial Antalya Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Fatma Arkaz, sigarayı bırakmanın hem fiziksel hem de psikolojik sağlık üzerinde olumlu etkiler yarattığını belirterek, bu sürecin doğru bilgi ve destekle kolaylaşabileceğini vurguladı.

Sigarayı Bırakmak Anksiyeteyi Azaltıyor, Yaşam Kalitesini Artırıyor

Uzm. Dr. Arkaz’a göre, sigarayı bırakmak isteyen bireylerde başlangıçta kısa süreli duygudurum dalgalanmaları yaşanabilir. Ancak uzun vadede yapılan bilimsel çalışmalar, sigarayı bırakan kişilerin depresyon, anksiyete ve stres seviyelerinde anlamlı ölçüde düşüş yaşadığını ortaya koyuyor. Aynı zamanda yaşam doyumu ve pozitif duygudurumda artış gözleniyor. Psikolojik iyilik halinin zamanla güçlendiğini söyleyen Arkaz, sigarayı bırakan bireylerin stresle başa çıkma becerilerinin geliştiğine ve özgüvenlerinde artış olduğuna dikkat çekti.

Tütün Bağımlılığı İrade Değil, Sağlık Sorunudur

Toplumda yaygın şekilde kabul gören yanlış inanışlara değinen Dr. Fatma Arkaz, tütün bağımlılığının bir irade değil, sağlık sorunu olduğunu vurguladı. Bu nedenle bireylerin suçluluk hissetmeden profesyonel destek almasının önemine işaret eden Arkaz, “Dünya Tütünsüz Günü gibi farkındalık günleri, bırakma sürecine başlamak için önemli bir dönüm noktası olabilir” dedi.

Sigaranın stres azaltıcı bir etkisi olduğu yönündeki düşüncenin bilimsel olarak yanlış olduğunu belirten Arkaz, nikotinin geçici bir rahatlama hissi yarattığını ancak bu hissin aslında nikotin yoksunluğunun giderilmesinden kaynaklandığını söyledi. Uzun vadede nikotinin beyindeki stres tepkilerini artırdığını ve vücudun doğal stres yönetim sistemine zarar verdiğini ifade eden Arkaz, sigara içen bireylerde kortizol seviyelerinin yüksek seyrettiğini ve kaygı bozukluklarının daha yaygın olduğunu dile getirdi.

Bağımlılığın Arkasındaki Psikolojik ve Davranışsal Dinamikler

Nikotin maddesinin beyin üzerinde güçlü bir bağımlılık etkisi yarattığını vurgulayan Arkaz, “Keyif için başlanan sigara alışkanlığı çok kısa sürede bağımlılığa dönüşebilir” dedi. Sigaranın sadece fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik ve davranışsal bir bağımlılık olduğunu ifade eden uzman, çay-kahve içmek, mola vermek gibi günlük rutinlerle sigara içmenin eşleşmesinin alışkanlığı daha da pekiştirdiğini söyledi.

Kilo Artışı Korkusu Sigarayı Bırakmaya Engel Olmamalı

Sigara bırakma sürecinde bazı bireylerde hafif kilo artışının görülebileceğini belirten Uzm. Dr. Fatma Arkaz, bu durumun kalıcı olmadığını ve önlenebilir olduğunu dile getirdi. Nikotinin metabolizma üzerindeki etkisinin sınırlı olduğunu aktaran Arkaz, doğru beslenme alışkanlıkları ve düzenli fiziksel aktivite ile kilo kontrolünün mümkün olduğunu söyledi.

Sigarayı Azaltmak Yeterli Değil, Tamamen Bırakmak Gerekiyor

Sigara sayısını azaltmanın kısa vadeli bazı faydalar sağlasa da, kalıcı sağlık kazanımları için tam bırakmanın şart olduğunu ifade eden Dr. Arkaz, günde sadece bir sigara içmenin bile kalp hastalığı ve inme riskini ciddi şekilde artırdığını hatırlattı. Azaltılan sigara tüketiminin nikotin bağımlılığını ortadan kaldırmadığını belirten uzman, hedefin mutlaka tam bırakma olması gerektiğini vurguladı.

Elektronik Sigaralar da Masum Değil

Son dönemde özellikle gençler arasında yaygınlaşan elektronik sigaraların, geleneksel sigaralardan daha az zararlı olduğu düşüncesinin yanıltıcı olduğunu dile getiren Arkaz, bu cihazların da nikotin içerdiğini ve bağımlılık yapıcı etkisinin sürdüğünü belirtti. Elektronik sigaralarda kullanılan aroma vericiler ve kimyasalların uzun vadeli etkilerinin hâlâ netleşmediğine dikkat çeken uzman, bu ürünlerin yeni bir bağımlılık kuşağı yarattığına dikkat çekti.

Tütün Bağımlılığı Kararlılıkla ve Destekle Aşılabilir

Uzm. Dr. Fatma Arkaz, tütün bağımlılığının doğru bilgi, profesyonel destek ve kararlılıkla aşılabileceğini hatırlatarak, “Bu özel günler, zararlı alışkanlıkları geride bırakmak için en uygun zamanlardır” değerlendirmesinde bulundu. Sigarayı bırakmanın yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik sağlığı da olumlu etkilediğini belirten Arkaz, bireyleri bu konuda cesaretli olmaya ve destek almaktan çekinmemeye davet etti.

Kaynak: İHA