Yedi madde daha Meclis'ten geçti: Zeytinliği kamulaştırılana kirayla arazi verilecek

Enerji ve maden alanlarına ilişkin düzenlemeler içeren ‘Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin yedi maddesi daha Meclis’te kabul edildi.

Söz konusu düzenlemeyle zeytinlikler madene açılıp ağaçlar bölgeden taşınacak, taşınmazsa da maden şirketi başka bir bölgeye ağaç dikerek yine faaliyet yürüteceği bölgedeki ağaçları sökebilecek.

Kabul edilen maddelerle maden şirketlerine yüzde 30 ruhsat indirimi yapılacak, ruhsat bedeli kadar ayrıca rehabilitasyon bedeli ödenmesi gerekecek.

Ruhsatlara yapılan indirimin bütçe gelirlerinde azalmaya sebep olmaması için ruhsat bedellerinin genel bütçeye gelir kaydedilecek payı yüzde 50’den yüzde 70’e çıkarılacak.

*İptal edilen ruhsatlar için ocakın sonuna kadar ödenmesi gereken ruhsat ve rehabilitasyon bedelinin ödenmeyen kısmı, idarelerce Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilecek.

*Rehabilitasyon bedeli, işletme ruhsat bedeli kadar olacak. Tahsil edilen bedeller, vadeli hesapta nemalandırılacak. Rehabilitasyon bedeli ve nema geliri sadece rehabilitasyon için kullanılacak, haczedilemeyecek, rehin edilemeyecek ve temlik edilemeyecek. Nemalandırmaya ilişkin diğer hususlar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yönetmelikle belirlenecek.

*Rehabilitasyon yükümlülüğü kalmayan ruhsat sahiplerine, ödedikleri rehabilitasyon bedelinin kullanılmayan kısmı iade edilecek.

*Madencilik faaliyeti yürütülen alanların rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce belirlenen yükümlülükler yerine getirilinceye kadar genel müdürlük tarafından üretim faaliyeti durdurulabilecek.

*Kamu kurum ve kuruluşları uhdesindeki ham madde üretim izni sahalarının rehabilitasyonu, bu kamu kurum ve kuruluşlarının yükümlülüğünde olacak. Rehabilitasyon uygulamaları, izin sahibi kamu kurum ve kuruluşlarının bütçesinde bu amaçla ayrılan ödenekten karşılanacak.

*Rehabilitasyon, ayrılan bu kaynağın Tarım ve Orman Bakanlığı’na aktarılması suretiyle Tarım ve Orman Bakanlığınca da yapılabilecek.

*Ruhsat sahiplerinin işletme ruhsat bedeli kadar rehabilitasyon bedeli ödemesi zorunlu hale getiriliyor, mevcut düzenlemede çevreyle uyum bedeli ruhsat bedelinin bir payı olarak tahsil edildiği için ruhsat bedelinde yüzde 30 oranında indirim yapılacak.

*Tahsil edilecek işletme ruhsatı bedelinde yapılan indirimin devlet hakkı gelirlerinde azalmaya sebebiyet vermemesi için mevcutta en az işletme ruhsat bedeli kadar alınan asgari devlet hakkı miktarı da ruhsat bedelinin yüzde 50 fazlası kadar artırılacak.

*Krom madeni, Maden Kanunu’nun ‘devlet hakkı oranlarının’ bulunduğu tabloda yer almasına rağmen Londra Metal Borsası’nda işlem görmediği için bu tablodan çıkarılarak genel hükümlere tabi hale getirilecek.

*Ruhsat müracaatlarının hak sağlaması veya ihale yoluyla hak sağlanan sahaların ihale bedelinin yatırılmasını takip eden iki ayda ön inceleme raporuyla arama dönemi faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli mali yeterliliği de içeren maden arama projesinin verilmesi, proje için gerekli toplam yatırım tutarının yüzde 5’i kadar yatırım teminatı sunulması ve ruhsat bedelinin yatırılması halinde arama ruhsatı verilecek.

*Düzenlemeyle, 4’üncü grup madenleri de bent olarak ayrı ayrı ruhsatlandırılabilecek.

*Arama ruhsatının düzenlenmesinden sonraki ilk bir yıl ön arama dönemi olacak.

*Ön arama dönemini takip eden genel arama dönemi; 4’üncü Grup madenlerde iki yıl, diğer grup madenlerde bir yıl olacak.

*Genel arama dönemi yükümlülükleri yerine getirilen arama ruhsatı, 4’üncü grup madenlerde dört yıl detay arama dönemine hak sağlayacak. 4’üncü grup madenlerde detay arama döneminin, diğer madenlerde genel arama döneminin sonuna kadar üç boyutu ve miktarıyla rezerv belirlenmiş olarak işletme ruhsat talebinde bulunulmazsa ruhsat iptal edilecek.

*Yatırım programının iki yıl üst üste yüzde 50’nin altında gerçekleştirilmesi durumunda verilen teminat irat kaydedilecek ve ruhsat iptal edilecek.

*Arama faaliyetleri sonucunda işletilebilir rezerv bulunmadığının Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Kodu’na göre raporlanması ve talep edilmesi halinde arama ruhsat bedelleriyle ihale bedeli ruhsat sahibine iade edilecek.

*İdari para cezasının uygulanmasından başlamak üzere, geriye doğru üç yıllık dönemlerde yaptığı toplam üretim miktarı projede beyan edilen yıllık üretim miktarının yüzde 30’undan daha az olması durumunda ruhsat sahiplerine verilen 77 bin 632 lira idari para cezasını içeren hükümle beş yıl içerisinde iki defa idari para cezası uygulanması halinde ruhsat iptal edilmesine ilişkin hüküm de kanun metninden çıkarılıyor.

*Herhangi bir sebeple hükümden düşmüş, terk edilmiş veya taksir edilmiş bütün alanların ihale ile ruhsatlandırılması usulü yerine, rezerv varlığına ilişkin herhangi bir verinin bulunmaması gibi durumlarda alanların genel hükümlere tabi olarak ruhsatlandırılması öngörülüyor.

*Maden Kanunu’nun ‘ihale’ başlıklı hükmünde yapılan değişiklikle, 2’nci grupta yer alan bazı madenler ile 1’nci grup, 3’üncü grup ve 5’nci grup maden ruhsatları ihaleyle verilecek.

*Sahayla ilgili konum, rezerv ve geçmiş bilgiler doğrultusunda Genel Müdürlük tarafından gerekliliği ortaya konulan hallerde 2’nci grupta yer alan bazı madenler ile 4’üncü grup maden ruhsatları da ihaleyle verilecek.

*Zeytinlik alanlarıyla ilgili yapılan değişiklik kapsamında taşınan veya taşınması mümkün olmayan zeytin ağacı sayısının iki katı kadar zeytin ağacı dikilmesi zorunlu hale getirildi.

*Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte ruhsat sahibi veya rödovansçı olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan bu Kanuna ekli Harita ve Koordinat Listesi sınırları içindeki alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda, madencilik faaliyeti yürütülecek kısımdaki zeytin ağaçlarının maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik vermek suretiyle taşınması öngörülüyor.

*Sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca izin verilebilecek.

*Zeytin ağaçlarının taşınmasından kaynaklanan tüm masraf ve taleplerden madencilik faaliyeti yürütmesi yönünde lehine karar verilen kişi sorumlu olacak.

*Zeytin ağaçlarının taşınmasının mümkün olmadığı durumlardaysa dikim normlarına uygun, faaliyet yürütülecek alan ile eşdeğer büyüklükte izin verilecek maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik verilmek suretiyle taşınan ve taşınamayan zeytin ağacı sayısının en az iki katı zeytin ağacıyla oluşan zeytin sahası tesis edilmesi zorunlu olacak.

*Bu düzenleme kapsamında zeytinlik olarak kayıtlı alanlar veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan alanlarda madencilik faaliyeti yürütülen her yıl için, bu sahaların rehabilitasyon çalışmalarını temin etmek üzere ruhsat sahibinden işletme ruhsat bedeli kadar ayrıca tahsilat yapılacak.

*Bu sahalar madencilik faaliyetlerinin öncesinde sahada bulunan zeytin ağacı sayısıyla aynı sayıda zeytin ağacı dikilerek rehabilite edilecek.

*Yeni tesis edilecek zeytin bahçeleri ile taşınacak zeytin ağaçları için Hazine taşınmazlarına ihtiyaç duyulması halinde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca uygun görülenler veya maden sahalarının bulunduğu il sınırlarında kamu iktisadi teşebbüslerine ait taşınmazlardan ilgili kamu iktisadi teşebbüsünce uygun görülenler, zeytinliği kamulaştırılan taşınmaz maliklerinden talep edenlere Harçlar Kanunu’nun ilgili maddesinde yer alan harca esas değerin yüzde 1’i üzerinden 20 yıl süreyle doğrudan kiralanabilecek.

*Kira süresi sonunda bakım yükümlülüklerini yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi 10’ar yıl süreyle uzatılabilecek.