Tarihi zirve sona erdi: Putin ve Trump'tan flaş açıklamalar

ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Alaska'da gerçekleşen tarihi zirve sona erdi. Yaklaşık üç saat süren görüşmede Ukrayna savaşı başta olmak üzere iki ülke ilişkileri, güvenlik endişeleri ve gelecekteki temaslar masaya yatırıldı. Liderler, görüşmenin ardından ortak basın toplantısında açıklamalarda bulundu.

Kremlin ve Beyaz Saray'dan yapılan açıklamalara göre iki liderin buluşması Alaska'da yer alan Elmendorf–Richardson Askeri Üssü'nde gerçekleşti. Bu mekân, ABD ile Rusya arasındaki tarihi bağlara atıfla seçildi. Zirve, hem Washington hem de Moskova tarafından “kritik” ve “tarihi” olarak tanımlandı.

Planlamalara göre Trump ile Putin'in önce baş başa bir görüşme yapması, ardından heyetlerle genişletilmiş bir toplantıya geçilmesi öngörülüyordu. Ancak zirveye dakikalar kala yapılan açıklamada, liderlerin ikili görüşme gerçekleştirmeyeceği ve doğrudan heyetlerle bir araya gelecekleri duyuruldu.

Trump'a görüşmede ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile ABD'nin özel temsilcisi Steve Witkoff eşlik etti. Putin'in yanında ise Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin'in dış politika danışmanı Yuriy Uşakov yer aldı.

Basın toplantısında ilk sözü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin aldı. Görüşmenin “yapıcı, samimi ve karşılıklı saygıya dayalı” geçtiğini belirten Putin, buluşma yerinin önemine dikkat çekti. Alaska'nın, Rusya ile ABD arasındaki tarihsel bağları hatırlatan bir yer olduğunu söyleyen Putin, “Geçmişte iki ülke ortak düşmanlara karşı omuz omuza mücadele etti. Bu, halklarımızın hafızasında unutulmaz bir yer tutuyor.” dedi.

Putin, son yıllarda Rusya ile ABD ilişkilerinde yaşanan gerilime de işaret etti. “Geçtiğimiz dönem iki ülke ilişkileri açısından oldukça zordu. Artık bu durumun düzeltilmesi gerekiyor.” diyen Rus lider, Washington ile Moskova arasında yeni bir diyalog dönemi başlatılması gerektiğini vurguladı.

Ukrayna'daki savaşa da değinen Putin, Rusya'nın güvenlik endişelerinin dikkate alınmadan barışa ulaşılamayacağını söyledi. Ukrayna'nın güvenliğinin sağlanması gerektiğini kabul ettiğini belirten Putin, “Ancak barış, yalnızca savaşın kök nedenleri ortadan kaldırıldığında mümkün olur.” ifadelerini kullandı. Rusya Devlet Başkanı, Trump ile vardıkları anlayışın Ukrayna'da kalıcı barışa giden yolu açabileceğine inandığını dile getirdi.

Putin'in ardından söz alan ABD Başkanı Donald Trump, zirveyi “verimli” olarak tanımladı. Ancak “Anlaşma olana kadar anlaşma yoktur.” sözleriyle, nihai bir uzlaşıya henüz ulaşılmadığını belirtti.

Trump, birçok konuda Putin ile hemfikir olduklarını, fakat bazı başlıklarda derin fikir ayrılıkları bulunduğunu ifade etti. Bu ayrılıkların giderilmesi için Avrupalı müttefikler ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile istişarelerde bulunacağını duyurdu.

“Her hafta binlerce insanın öldürülmesinin önüne geçeceğiz. Başkan Putin de bunu benim kadar istiyor.” diyen Trump, Washington'un Ukrayna'da barış sürecini desteklemeye kararlı olduğunu vurguladı.

Trump ayrıca Putin ile yakın zamanda yeniden görüşeceklerini açıkladı. Rus lider, bir sonraki görüşmenin Moskova'da yapılmasını teklif ederken, Trump bu öneriye temkinli yaklaştı. “Bu ilginç. Bu konuda eleştiri alacağım ama bunun olabileceğini düşünüyorum.” sözleriyle olasılığa kapı araladı.

Zirvedeki en önemli gündem maddesi Ukrayna olurken, Trump'ın Avrupalı liderlerle temasa geçeceğini açıklaması dikkat çekti. ABD Başkanı, Kiev yönetimiyle doğrudan iletişim kuracağını belirterek, Washington'un Ukrayna'nın güvenliğini garanti altına alma yönündeki taahhüdünü yineledi.

Putin ise Rusya'nın güvenlik kaygılarının göz ardı edilmesi halinde kalıcı barışın sağlanamayacağını tekrarladı. İki liderin farklı bakış açılarına rağmen “barış sürecine zemin hazırlayacak bazı konularda ortak anlayışa vardıkları” yorumları yapıldı.

Uzmanlara göre, Alaska'daki zirve hem sembolik hem de stratejik açıdan önem taşıyor. İki ülke arasındaki ilişkiler son yıllarda Soğuk Savaş sonrası en gergin dönemlerinden birini yaşarken, liderlerin bir araya gelmesi geleceğe dair ihtiyatlı bir umut yarattı.

Trump'ın Moskova'da olası bir görüşmeye kapı aralaması, ABD iç siyasetinde tartışmalara yol açabilir. Ancak tarafların Ukrayna savaşının durdurulmasına yönelik mesajları, diplomasi açısından dikkat çekici bulundu.

Yaklaşık üç saat süren buluşma, ABD ile Rusya arasında yeni bir diyalog sürecinin başlayabileceğine dair işaretler olarak değerlendirildi. Ancak hem Putin'in hem de Trump'ın açıklamaları, tarafların somut bir anlaşmaya varmaktan hâlâ uzak olduğunu gösterdi.