Rubio, Ukrayna barış görüşmelerinde ilerleme için Trump ve Putin'e ihtiyaç olduğunu söyledi

ABD'li üst düzey diplomat Marco Rubio, Türkiye'de yapılması planlanan Ukrayna-Rusya barış görüşmelerinden beklentilerinin yüksek olmadığını, ilerleme kaydedilebilmesi için Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bir araya gelmesi gerektiğini söyledi.

NATO dışişleri bakanlarının Türkiye'nin güneyinde gerçekleştirdiği toplantının ardından yaptığı açıklamada, "Başkan Trump ile Başkan Putin bu konuda doğrudan etkileşime geçene kadar burada bir ilerleme kaydedebileceğimizi sanmıyorum" dedi.

Vladimir Zelenski, Ukrayna'nın İstanbul'daki görüşmelere bir heyet göndereceğini doğruladı ancak Moskova'nın gönderdiği "alt düzey" heyeti eleştirdi.

Başkanı ve cumhurbaşkanlığı danışmanı Vladimir Medinsky, Kremlin ekibinin "gerekli tüm yetkinliklere" sahip olduğunu ileri sürdü.

Ortadoğu'yu ziyaret eden Trump, daha önce yaptığı açıklamada, Putin ile şahsen görüşmeden barış görüşmelerinde önemli bir ilerleme kaydedilmesinin pek mümkün olmadığını belirtmişti.

BBC'nin Air Force One uçağında kendisine Rus heyetinin seviyesinden hayal kırıklığı yaşayıp yaşamadığı yönündeki sorusuna, "Bakın, Putin ve ben bir araya gelene kadar hiçbir şey olmayacak" yanıtını verdi.

"Ben orada olmasaydım o da gitmeyecekti ve siz beğenseniz de beğenmeseniz de, o ve ben bir araya gelene kadar hiçbir şey olacağına inanmıyorum," diye ekledi. "Ama bunu çözmemiz gerekecek çünkü çok fazla insan ölüyor."

Trump, Cuma günü Türkiye'de yapılacak görüşmelere "uygun" olması halinde katılacağını söyledi ancak daha sonra muhtemelen Washington'a döneceğini belirtti.

Türkiye, ABD, Ukrayna ve Rusya'dan gelen heyetlerin 2022'den bu yana ilk yüz yüze Ukrayna-Rusya görüşmeleri için Perşembe günü İstanbul'da bir araya gelmeleri bekleniyordu. Perşembe akşamı itibarıyla, görüşmelerin ne zaman gerçekleşeceği henüz belirlenmemişti. Bazı raporlar, görüşmelerin artık Cuma günü gerçekleşebileceğini öne sürüyor.

Avrupa liderleri ve Ukrayna'nın 30 günlük koşulsuz ateşkes çağrısına yanıt olarak Vladimir Putin, 15 Mayıs'ta İstanbul'da doğrudan görüşme teklifinde bulundu.

Zelenskiy daha sonra Putin'e kendisiyle şahsen görüşme çağrısında bulundu ancak Kremlin Perşembe günü yaptığı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı'nın seyahat eden yetkililer arasında olmadığını söyledi.

Zelenski, Ankara'da Erdoğan ile yaptığı ikili görüşmenin ardından, Rus heyetinin kıdemsizliği nedeniyle Moskova'yı Trump ve Erdoğan'a karşı "saygısızlık" yapmakla suçladı ve Rus lidere kendisiyle şahsen görüşmesi yönündeki çağrısını yineledi.

"Toplantının saati, gündemi, üst düzey heyet yok. Bu Erdoğan'a, Trump'a karşı kişisel bir saygısızlıktır" dedi.

Medinsky ise İstanbul'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Rusya'nın görüşmeleri, Rusya'nın komşusuna yönelik tam kapsamlı işgalini başlatmasının hemen ardından gerçekleşen ve 2022'de başarısızlıkla sonuçlanan müzakerelerin "devamı" olarak gördüğünü söyledi.

Medinsky, "Ukrayna tarafıyla doğrudan müzakerelerin görevi, er ya da geç çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırarak uzun vadeli barışın sağlanmasına ulaşmaktır" dedi.

Ukrayna heyetine, Zelensky'nin Perşembe günü yayınladığı bir kararnameye göre Savunma Bakanı Rustem Umerov başkanlık edecek. Ayrıca istihbarat başkan yardımcıları, askeri genelkurmay ve dışişleri bakanlığı da yer alacak.

Kremlin'den yapılan açıklamada, 2022'de Ukrayna ile başarısızlıkla sonuçlanan önceki müzakere turlarına liderlik eden Medinsky'nin Rus heyetine başkanlık edeceği belirtildi. Rusya'nın savunma bakan yardımcısı, dışişleri bakan yardımcısı ve askeri istihbarat başkanı da orada olacak.

İstanbul görüşmeleri, 2022'deki başarısızlıkla sonuçlanan Rusya-Ukrayna müzakerelerinin ardından ilk doğrudan müzakereler olma özelliğini taşıyor.

Rusya, kaldıkları yerden devam etmek istediklerini belirtti.

Görüşülen şartlar arasında Ukrayna'nın tarafsız bir ülke olması, ordusunun küçültülmesi ve NATO üyeliği hedeflerinden vazgeçilmesi yer alıyordu. Ukrayna bu şartları defalarca teslimiyetle eşdeğer görüp reddetti.

Ukrayna'da çatışmalar sürüyor. Rusya, Perşembe günü doğu Dontesk bölgesinde iki köyü daha ele geçirdiğini duyurdu.

Moskova şu anda Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20'sini kontrol ediyor. Bu topraklara, 2014 yılında yasadışı olarak ilhak ettiği güney Kırım yarımadası da dahil.

İngiltere Savunma Bakanı John Healey, Ukrayna'nın müttefiklerini "Putin'e baskı yapmaya" çağırdı. Perşembe günü Berlin'de Alman mevkidaşı Boris Pistorius ile yaptığı görüşmenin ardından konuşan Healey, Rusya'ya "onu müzakere masasına getirmek için" daha fazla yaptırım uygulanması çağrısında bulundu.