Gaza-oorlog | Goodwill-top in Egypte

De choreografie op het podium tijdens de bijeenkomst in Sharm el-Sheikh was pompeus. Donald Trump had twintig staatshoofden en regeringsleiders achter zich verzameld en op een bord voor de Amerikaanse president stond "Vrede 2025". De ceremoniële ondertekening van het akkoord om de oorlog in Gaza te beëindigen begon hoopvol. En chaotisch.

Europese regeringsleiders zoals Giorgia Meloni en Keir Starmer, en ook co-presentator Abdel Fattah al-Sisi, hadden drie uur gewacht op de Amerikaanse president, die te laat uit Jeruzalem was aangekomen. Tijdens zijn humoristische toespraak werden ze geprezen of kort uitgenodigd om het podium te betreden.

Twee jaar lang ontroerden de gruwelijke beelden van dode burgers en stervende kinderen in de armen van hun ouders mensen over de hele wereld. Door Trumps talrijke afwijkingen van het protocol kreeg het einde van het bloedbad een ietwat komische wending. Meloni was knap, zei hij, en hij liet Starmer zonder een woord naar voren stappen, als een schooljongen.

Vreugde en schok in het Midden-Oosten

In Gaza, Israël en de hele regio kregen de details van de bijeenkomst in Egypte weinig aandacht. Aan de ene kant is er vreugde over het einde van het dodental, dat vorige week nog onmogelijk leek, en aan de andere kant geschoktheid over de berichten van politieke gevangenen over martelingen in Israëlische detentiecentra en van Israëlische gijzelaars over hun leven in Hamas-tunnels.

Bovendien is het al duidelijk: de overeenkomst die Egypte, Turkije, Qatar en de Verenigde Staten hebben ondertekend, is niet het einde van een 3000 jaar oud conflict, zoals Trump het noemde. Het is slechts de eerste fase van een vage overeenkomst.

"De tekst die dinsdagochtend is gepubliceerd, is een verklaring van goede wil om toekomstige conflicten vreedzaam op te lossen; het is geen concreet plan", aldus voormalig diplomaat Alon Finkas in Tel Aviv. "Nu moeten er concrete stappen volgen in de richting van een tweestatenoplossing."

Zelfs de beginfase is een grote uitdaging

Maar het werd meteen duidelijk dat zelfs de geleidelijke terugtrekking van het Israëlische leger en de toekomstige ontwapening van Hamas grote uitdagingen vormen. Slechts vier van de 28 reeds omgekomen Israëlische gijzelaars konden maandag door medewerkers van het Rode Kruis worden opgevangen.

De machtsstrijd tussen Hamas en milities die blijkbaar door het Israëlische leger worden bewapend, heeft minstens 33 levens geëist. Een video die op sociale media circuleert, toont de openbare executie van strijders van de Doghmush-clan, die zondagochtend in Gaza-stad verschillende terugkerende inwoners en journalist Saleh Al-Jaafarawi doodschoten.

Blauwe Helmen zullen tussen de fronten terechtkomen

Hamas zei in een verklaring dat het geen andere gewapende groepen of verraders in de Gazastrook zou tolereren. De alomtegenwoordigheid van zijn gewapende strijders op straat toont aan dat de machtsoverdracht aan een technocratische regering nog ver weg is. En terwijl Donald Trump lof oogst voor zijn staatsgreepachtige vrede, zijn het de Arabische landen die zijn twintigpuntenplan in Gaza moeten uitvoeren.

In Egypte worden al 5.000 Palestijnse veiligheidstroepen getraind; zij moeten samen met een stabiliteitsmacht onder leiding van moslimlanden de orde handhaven. Maar aangezien de grens tussen Hamas en het Israëlische leger slechts vaag bekend is, zal de tandeloze VN-vredesmissie waarschijnlijk snel in het kruisvuur terechtkomen. Dinsdagochtend doodde een drone vijf teruggekeerden in de buurt van hun huizen in de wijk Shujaiya in Gaza-Stad. Slechts weinigen van de 400.000 teruggekeerden weten waar de zogenaamde Gele Lijn loopt.

Bestuur van de Westelijke Jordaanoever niet opgehelderd

Er is geen gebrek aan andere onopgeloste vragen. Trump sprak weliswaar langer met Mahmoud Abbas, de president van de Palestijnse Autoriteit, in Sharm el-Sheikh dan met welke andere gast dan ook. Of hij Gaza en de Westelijke Jordaanoever gezamenlijk mag besturen, blijft echter onzeker. De radicale coalitiepartners van Benjamin Netanyahu wonen allemaal in de illegale nederzettingen en willen Abbas en zijn regering per direct uit de macht zetten. "In de schaduw van de genocide in Gaza zijn de kolonisten een stille oorlog begonnen", zegt de Palestijnse mensenrechtenactivist Issa Amro vanuit Hebron.

Velen in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever willen op zijn minst de eerste stappen zetten naar gezamenlijk zelfbestuur voor beide gebieden. Maar hun toekomst wordt slechts terloops genoemd in het 20-puntenplan. Trump spoorde hen in zijn toespraak aan om zich te richten op welvaart, en Netanyahu repte met geen woord over de gebieden die hij twee jaar lang had gebombardeerd.

Netanyahu is van plan de Israëlische bezetting onveranderd voort te zetten. Dit betekent dat de belangrijkste oorzaak van het conflict ook na Sharm el-Sheikh nog steeds bestaat.