Maatschappelijke organisaties streven ernaar om 20% van Illa's huisvestingsplan te dekken.

Het sociale huisvestingsplan van de Generalitat zet de hele vastgoedsector op scherp. De plannen van de regering beogen de huidige voorraad sociale woningen in Catalonië te verdubbelen door 50.000 nieuwe appartementen te promoten over een periode van vijf jaar. Terwijl de mechanismen om dit beleid te activeren worden afgerond, nemen projectontwikkelaars stelling. Dit is het geval voor de non-profitorganisaties die onder Cohabitac vallen, die tot doel hebben hun woningproductie en -aankoopcapaciteit te versnellen om 20% van het plan van de regering van Salvador Illa te dekken.

De woningmarkt in Catalonië, en met name in Barcelona en de metropoolregio, staat voortdurend onder druk. Het aanbod van huurwoningen is de afgelopen jaren drastisch gekrompen, wat de prijzen heeft gedrukt, met forse prijsstijgingen. Hoewel het huurplafond begint te werken, blijven de prijzen torenhoog. Illa's plan beoogt een reddingslijn te bieden via een aanstaand overheidsbeleid in de autonome regio en, in Spanje in het algemeen, sociale huisvesting.

Cohabitac wil per jaar 1.000 woningen ontwikkelen en nog eens 1.000 woningen via het recht van eerste koop aankopen.

Uit de meest recente OESO-gegevens blijkt dat de sociale woningvoorraad in Spanje amper 1,1% van het totaal vertegenwoordigt. Dit staat in contrast met het Europese gemiddelde van 8% en met het gemiddelde voor ontwikkelde economieën (7,1%). Bovenaan de ranglijst staan landen die al decennialang sociale woningen ontwikkelen, zoals Nederland (34,1%) en Oostenrijk (23,6%).

Cohabitac, onder voorzitterschap van econoom Carme Trilla, is de coördinator van 17 stichtingen die sociale huurwoningen in Catalonië promoten en beheren. Ze beheren momenteel rechtstreeks ongeveer 5.000 betaalbare woningen in de autonome regio, bijna 10% van het totaal, waarmee ze een van de belangrijkste spelers op de markt zijn. De manager van de entiteit, Xavier López, legt uit dat hun trackrecord wordt ondersteund door meer dan 15.000 sociale koopwoningen die in 20 jaar tijd zijn gebouwd en 1.600 sociale huurwoningen die met Next Generation EU-fondsen zijn gepromoot.

De organisatie promoot wetgeving voor de sector bij het Ministerie van Volkshuisvesting.

De plannen van Cohabitac omvatten de ontwikkeling van 1.000 woningen per jaar en de aankoop van nog eens 1.000 appartementen via voorkooprechten. Voor de ontwikkeling van deze woningen werken deze entiteiten doorgaans met openbare overeenkomsten met overheden, waarbij een grondrecht van 75 jaar wordt verleend, met zachte financiering van het Catalaanse Instituut voor Financiën (ICF) en overheidssteun.

De regering van Salvador Illa is aangetreden met het vaste voornemen de woningcrisis aan te pakken. De belangrijkste maatregel die ze hebben voorgesteld, is de aanleg van een openbare reserve van percelen, bestaande uit percelen die eigendom zijn van Incasòl en percelen die door gemeenten zijn bijgedragen, om de beschikbaarheid van grond nauwkeurig te kunnen bepalen. Eerste schattingen van Territori, Habitatge i Acció Climática geven aan dat deze strategie zou kunnen leiden tot de bouw van 20.000 sociale huurwoningen. Daarnaast zijn er andere maatregelen bedoeld om de deelname van particuliere exploitanten te stimuleren. Tot de meest opvallende behoren een jaarlijkse kredietlijn van € 500 miljoen van het ICF (Spaans Instituut voor Volkshuisvesting en Stadsontwikkeling) en een compensatie voor bedrijven en stichtingen voor het verschil tussen de bouwkosten en de huuropbrengst.

De sociale woningvoorraad vertegenwoordigt slechts 1,1% van het totaal, vergeleken met het Europese gemiddelde van 8%.

De Generalitat (Catalaanse regering) heeft nog niet duidelijk gemaakt hoe de openbare grond zal worden toegewezen. De beheerder van Cohabitac hoopt dat er een specifieke publieke oproep komt voor non-profitorganisaties zoals die van zijn vereniging, of dat er maatregelen worden genomen die deze organisaties positief kunnen discrimineren. "Onze stichtingen richten zich op woningbouw. Wanneer we de hypotheken op de projecten hebben afgelost, besteden we alle inkomsten aan nieuwe projecten", legt hij uit.

Cohabitac heeft de afgelopen maanden overlegd met minister van Volkshuisvesting Isabel Rodríguez om wetgeving voor dit soort organisaties te bevorderen. In Europa staan ze bekend als sociale huurwoningen , terwijl hier de naam "aanbieders van sociale huurwoningen" wordt gebruikt. "We willen een duidelijker wettelijk kader dat de specifieke aard van onze organisaties weerspiegelt, zowel wat betreft rechten als plichten", legt López uit. Onder andere overwegen ze om hen voorrang te geven bij de toekenning van overheidssteun, de belastingheffing te verbeteren en hen vrij te stellen van de status van grote woningeigenaren.

Bovendien is de coördinator van deze entiteiten van mening dat wetgeving de ontwikkeling van woningen met beperkte winstmarges moet vergemakkelijken. "Om een grote voorraad sociale woningen te hebben, heb je een actor met aanzienlijke financiële draagkracht nodig. Dit zou ontwikkelaars van sociale woningen ook in staat stellen activa over te dragen en hun middelen vrij te maken voor nieuwe ontwikkelingen", stelt ze.