Is het ooit beter gegaan met de economie? Vijf ernstige problemen spreken het verhaal van de regering tegen

Het BBP groeit , de werkloosheid ligt dicht bij het laagste punt in de historische reeks en de aandelenbeurs is gestegen. Het scenario bracht de minister van Financiën, Rogério Ceron, er enkele dagen geleden toe te verklaren dat "het heel goed gaat met het land". De zinsnede was een echo van een soortgelijke uitspraak van minister van Planning Simone Tebet, die in maart zei dat ze nog nooit zo'n positieve economische situatie had meegemaakt. Ondanks de feestvreugde van de regering-Lula, tonen een aantal indicatoren aan dat de realiteit van de economie zorgelijker is:

• de inflatie is hoog en aanhoudend en zal naar verwachting minstens tot augustus zo blijven;
• de rentetarieven bereikten het hoogste niveau in bijna twintig jaar;
• het wanbetalingspercentage bereikte een recordhoogte, zowel bij gezinnen als bij bedrijven;
• gerechtelijke terugvorderingen en faillissementen breken records; En
• het vertrouwen van bedrijven en consumenten daalt.

De inflatie is aanhoudend en hoog. Volgens het IBGE bereikte de IPCA over de afgelopen 12 maanden tot april 5,53%. Dat is de hoogste index in meer dan twee jaar en meer dan een procentpunt boven het plafond van de doelstelling van de Nationale Monetaire Raad (CMN). Bradesco voorspelt dat de inflatie pas in augustus een piek zal bereiken.

De gespannen arbeidsmarkt is een van de belangrijkste factoren die bijdragen aan de prijsstijgingen. Hoewel de werkloosheid steeg van 6,1% in november naar 6,6% in april, was de indicator voor die maand de laagste sinds het begin van de historische reeks.

De combinatie van lage werkloosheid, het creëren van formele banen, reële loongroei en de toename van overheidsuitgaven zorgt ervoor dat de vraag en dus de prijzen op peil blijven. Tegelijkertijd zorgden leveringsproblemen ervoor dat de voedselinflatie sterk toenam.

2. De rentetarieven bereikten hun hoogste niveau in bijna twintig jaar

De aanhoudende inflatie zorgde ervoor dat de Centrale Bank het monetaire beleid aanscherpte. De basisrente (Selic) stijgt sinds de tweede helft van 2024 en tijdens de laatste vergadering van het Monetaire Beleidscomité (Copom) werd de Selic verhoogd naar 14,75% per jaar. Het percentage is het hoogste in 19 jaar.

Analisten denken dat de bullish cyclus voorbij kan zijn. De futurescontracten op B3 gaven vrijdag (30) aan dat er een waarschijnlijkheid van 66 % was dat de Selic-koers bij de volgende vergadering, in de tweede helft van juni, gehandhaafd zou blijven. Volgens het Focus-bulletin, waarin de verwachtingen van de Centrale Bank, financiële instellingen en adviesbureaus zijn verzameld, zouden er in het beste geval pas vanaf juni verlagingen moeten plaatsvinden en zou de terugkeer naar rentetarieven op zijn vroegst in 2028 moeten plaatsvinden.

Economen maken zich ook zorgen over de ontwikkelingen in de begrotingssituatie. Itaú waarschuwt dat mogelijke wijzigingen in de begrotingsregels in 2026 het grootste risico vormen, waardoor gedurende een langere periode hoge rentetarieven nodig kunnen zijn.

3. Het land heeft nog nooit zoveel bedrijven en mensen met openstaande schulden gehad

De combinatie van hoge rentetarieven en aanhoudende inflatie heeft verwoestende gevolgen voor de economie. In april hadden 76,6 miljoen Brazilianen (47,1% van de beroepsbevolking) schulden die al langer dan 90 dagen openstonden, goed voor een totaalbedrag van R$ 457,4 miljard. In de zakelijke sector hadden 7,3 miljoen bedrijven schulden (31,9% van het nationale totaal), met een totale schuld van R$ 180 miljard. De wanbetalingspercentages onder natuurlijke personen en rechtspersonen bereikten het hoogste niveau sinds 2016 , het begin van de historische reeks van Serasa Experian.

Kleine bedrijven zijn het kwetsbaarst. Van de wanbetalende bedrijven zijn er 6,9 miljoen micro-, kleine en middelgrote bedrijven, met een totale schuld van R$ 146,2 miljard. "Ze hebben minder werkkapitaal, zijn afhankelijker van bankkrediet en kunnen minder schommelingen opvangen", legt Camila Abdelmalack, econoom bij Serasa Experian, uit.

Uit onderzoek van CNC blijkt dat 77,6% van de Braziliaanse gezinnen in april openstaande schulden had. Dat is het hoogste percentage sinds augustus. 12,4% van hen is niet in staat om de openstaande schulden af ​​te lossen. Daarmee komt een einde aan de drie opeenvolgende maanden waarin deze indicator in april daalde. In dezelfde periode in 2023 bedroeg het percentage 12,1%.

4. Verzoeken om gerechtelijk herstel blijven records breken

Nadat er in 2024 al records werden gebroken, blijven de verzoeken om gerechtelijke inning dit jaar stijgen . Volgens Serasa Experian waren er tot maart 2.243 verzoeken in 12 maanden tijd, het hoogste aantal sinds de introductie van de modaliteit in 2005.

RGF Associados telt 4.881 bedrijven die in het eerste kwartaal een gerechtelijk herstel hebben ondergaan - het hoogste aantal sinds 2023. De industrie staat op de eerste plaats met 1.112 bedrijven, met name de agro-industrie (suiker- en alcoholfabrieken, zuivelproducten, vleesverwerkingsfabrieken). Daarna volgt de dienstensector met 1.105 bedrijven. De cijfers omvatten niet de bedrijven met inactieve CNPJ's, micro-ondernemingen, NGO's, overheidsinstanties en vestigingen.

De cijfers vormen een waarschuwing: het aantal bedrijven dat een gerechtelijke herstructurering aanvraagt, ligt niet alleen nog steeds op een zorgwekkend niveau, maar groeit zelfs nog steeds, ondanks de hoge kredietkosten en krappe cashflow. Een andere factor die zwaar weegt in de beoordeling van RGF zijn managementproblemen.

Ook het aantal faillissementen neemt toe. In de twaalf maanden tot en met maart hebben de rechtbanken 844 faillissementen uitgesproken. Dat is het hoogste aantal sinds april 2020, tijdens de crisis die werd veroorzaakt door de Covid-19-pandemie.

5. Bedrijfseigenaren en consumenten zijn pessimistisch

Het consumenten- en ondernemersvertrouwen blijft laag. Volgens de CNI is de vooruitzichten voor de sector al vijf maanden op rij pessimistisch, waarbij kleine en middelgrote bedrijven meer bezorgdheid tonen. Van de 29 geanalyseerde segmenten hebben 23 een laag vertrouwen.

Onder consumenten is het vertrouwen laag, vooral onder gezinnen met een laag inkomen: de indicator daalde voor de vijfde maand op rij. De consumptievoornemens van huishoudens daalden in mei voor de vierde maand op rij. Dit is te wijten aan de invloed van rentetarieven, inflatie en een stijgende staatsschuld.

Volgens het CNI noteert de bouwsector het laagste vertrouwensniveau sinds juni 2021. Hoewel er gematigd optimisme heerst over de toekomstige vraag, hebben de hoge rentetarieven en hoge kosten een drukkend effect op het sentiment in de sector.

Een vergelijkbare situatie bestaat in de handel. Hoewel het ondernemersvertrouwen in mei is toegenomen, ligt het nog steeds op een zeer laag niveau, zo blijkt uit een onderzoek dat vrijdag (30) door CNC is gepubliceerd. Handelaren schatten dat de huidige omstandigheden – de perceptie van het economische scenario, de sector en het bedrijf – 10,5% slechter zijn vergeleken met dezelfde maand in 2024.

Het segment duurzame goederen – zoals elektronicawinkels, huishoudelijke apparaten, meubels, decoratie, voertuigen en bouwmaterialen – is het minst optimistisch. “De grotere gevoeligheid voor rentetarieven helpt de situatie te verklaren”, legt João Marcelo Costa uit, econoom bij de entiteit.