Wyroki w zawieszeniu dla osób skazanych po raz pierwszy, reforma dostosowania wyroków... Darmanin ujawnia swój plan reformy systemu sądownictwa

Proste wyroki w zawieszeniu tylko dla osób skazanych po raz pierwszy, powrót do zasady obowiązkowej rewizji niektórych wyroków i zwiększenie liczby sądów karnych bez ławy przysięgłych: minister sprawiedliwości Gérald Darmanin przesłał w poniedziałek grupom parlamentarnym środki, które zamierza uwzględnić w swoim planie reformy systemu sądownictwa.

Podczas poniedziałkowej prezentacji prasowej minister szczegółowo przedstawił dziesięć artykułów projektu ustawy, który ma nadzieję przedstawić Radzie Ministrów jesienią, po skierowaniu sprawy do Rady Państwa w celu uzyskania opinii „we wrześniu”. „Sędziowie nie są pobłażliwi, ale system stał się taki” – oświadczył minister. „Nigdy nie było tylu wyroków więzienia”, a jednak „co drugi wyrok nigdy nie zostaje wykonany, ponieważ jest korygowany bezpośrednio po orzeczeniu sądu”.

W tym projekcie Minister Sprawiedliwości, który zapowiedział zniesienie wyroków w zawieszeniu i zastąpienie ich wyrokami w zawieszeniu, ostatecznie proponuje „zarezerwowanie prostych wyroków w zawieszeniu wyłącznie dla osób bez kartoteki kryminalnej”, innymi słowy, dla osób popełniających przestępstwo po raz pierwszy.

Osoby z przeszłością kryminalną nie będą już mogły skorzystać z tego środka i zostaną skazane na karę pozbawienia wolności. „Można zostać skazanym na elektroniczny znacznik, ale nie oznacza to automatycznie kary więzienia” – powiedział Gérald Darmanin. Wyrok w zawieszeniu nie będzie już możliwy po dwóch latach pozbawienia wolności.

Minister chce również ponownie rozważyć kwestię obowiązkowej korekty wyroków. Od czasu tzw. reformy Belloubet z 2020 roku, kara pozbawienia wolności może zostać skrócona do jednego roku. „Obowiązkowa korekta wyroków skłoniła sędziów do wydłużenia wyroków”, aby zapewnić ich prawidłowe wykonywanie, powiedział Gérald Darmanin. „Powodujemy przeludnienie więzień” – dodał.

Zgodnie z projektem ustawy, sędzia orzekający wyrok będzie miał prawo do zmiany kary pozbawienia wolności do dwóch lat. Sędzia orzekający wyrok nie będzie jednak mógł później modyfikować kary orzeczonej przez sąd.

Gérald Darmanin planuje również przywrócenie wyroków więzienia krótszych niż miesiąc, które zostały zniesione przez byłą minister Nicole Belloubet, aby zwalczać przeludnienie więzień, a także zapewnić osadzenie w więzieniu w przypadku niezapłacenia grzywien dziennych.

Dwa ostatnie artykuły dotyczą wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych: jeden przewiduje rozszerzenie procedury przyznania się do winy, obecnie obowiązującej w przypadku niektórych przestępstw, na przestępstwa, za zgodą ofiary. Drugi proponuje rozszerzenie jurysdykcji sądów karnych departamentów (CCD) na sprawy rozpatrywane w postępowaniu apelacyjnym oraz sprawy recydywy, obecnie należące do sądów przysięgłych. Minister Sprawiedliwości chce również zwiększyć liczbę CCD, która obecnie jest ograniczona do jednego na departament.

Upowszechnione w 2023 roku , pomimo bezpośredniego sprzeciwu środowiska prawniczego, CCD miały na celu odciążenie sądów przysięgłych poprzez powierzenie sędziom zawodowym, a nie ławom przysięgłych, orzekania w pierwszej instancji w sprawach przestępstw zagrożonych piętnastoma lub dwudziestoma latami pozbawienia wolności, głównie gwałtu. Krytykuje się je jednak za to, że przynoszą odwrotny skutek.

„Filozofia tej reformy polega na dalszym rozwoju systemu więziennictwa” – powiedziała agencji AFP Justine Probst, sekretarz krajowa Związku Sędziów Sędziów (SM, lewica). Jest sceptyczna co do możliwości ograniczenia przeludnienia więzień dzięki reformie. „Obserwujemy zanikanie pewnej liczby mechanizmów, które umożliwiały indywidualizację wyroków” – ubolewała również.