Przyczyny, objawy i sposoby zapobiegania zakażeniu gorączką chikungunya – w związku ze wzrostem liczby zachorowań w Wielkiej Brytanii

Władze ds. zdrowia ostrzegają przed „niepokojącym wzrostem” liczby przypadków zakażeń przenoszonych przez komary u osób powracających do Wielkiej Brytanii z zagranicy.

Jak poinformowała brytyjska Agencja Zdrowia (UKHSA), w okresie od stycznia do czerwca 2025 r. zgłoszono w sumie 73 przypadki gorączki chikungunya, czyli ponad dwukrotnie więcej niż 27 przypadków zgłoszonych w tym samym okresie w roku ubiegłym.

Dane opublikowane przez agencję ujawniły również trzy przypadki wirusa oropouche. Jest to pierwszy przypadek wykrycia wirusa w Wielkiej Brytanii.

Oto wszystko, co musisz wiedzieć o obu wirusach – od objawów po profilaktykę i możliwe przyczyny wzrostu liczby zachorowań.

Czym jest chikungunya?

Chikungunya to choroba wywoływana przez wirus o tej samej nazwie. Została po raz pierwszy zidentyfikowana po wybuchu epidemii w Tanzanii w 1952 roku.

Nazwa pochodzi od słowa z języka tanzańskiego makonde i oznacza „to, co się wygina”, ze względu na ból stawów, jaki może powodować.

Choroba rozprzestrzenia się poprzez ukąszenia komarów, zwłaszcza komarów przenoszących żółtą febrę i komarów tygrysich, w regionach tropikalnych i subtropikalnych.

Jakie są objawy?

Typowe objawy obejmują gorączkę, bóle mięśni, nudności, zmęczenie i wysypkę.

Według UKHSA ból stawów może utrzymywać się miesiącami, a nawet latami, przy czym aż 12% osób odczuwa dyskomfort jeszcze trzy lata po zakażeniu.

Większość osób, które zostaną zakażone, wraca do zdrowia w ciągu jednego do dwóch tygodni bez konieczności interwencji lekarskiej.

Poważne powikłania zdarzają się rzadko, a tylko w bardzo rzadkich przypadkach kończą się zgonem. Najbardziej narażone są niemowlęta i osoby starsze z innymi chorobami współistniejącymi.

Dwa komary przenoszące chorobę – żółta febra i dżuma tygrysia – obecnie nie występują w Wielkiej Brytanii.

Czym różni się wirus oropouche?

Wirus Oropouche rozprzestrzenia się głównie poprzez ukąszenia meszek, a nie komarów.

Chociaż ukąszenia obu owadów mogą powodować czerwone, swędzące grudki na skórze, ukąszenia komarów są zazwyczaj większe i bardziej bolesne, a ukąszenia meszek są mniejsze i mogą się dłużej utrzymywać.

Objawy mogą być podobne do objawów gorączki chikungunya i obejmują bóle stawów, ból głowy, dreszcze, nudności i wysoką gorączkę.

UKHSA informuje, że każda osoba, u której po podróży wystąpią takie objawy, powinna „pilnie zasięgnąć porady lekarskiej”.

Gdzie można zarazić się wirusami?

Regularne epidemie gorączki chikungunya występują w Afryce, Azji i obu Amerykach, a sporadyczne, mniejsze przypadki zdarzają się w Europie.

UKHSA poinformowało, że większość z 73 zgłoszonych przypadków w ciągu pierwszych sześciu miesięcy tego roku dotyczyła osób podróżujących na Sri Lankę, do Indii i na Mauritius. Przypadki te były powiązane z lokalnymi ogniskami choroby w regionie Oceanu Indyjskiego.

Według Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), w ubiegłym miesiącu odnotowano około 240 000 przypadków zachorowań na gorączkę chikungunya i 90 zgonów w 16 krajach.

Tymczasem wszystkie przypadki zakażenia wirusem oropouche w Wielkiej Brytanii powiązano z podróżą do Brazylii.

Według ECDC w ubiegłym roku zgłoszono 44 przypadki w kilku krajach europejskich, w tym w Hiszpanii, Włoszech, Francji, Niemczech, Austrii, Szwecji i Holandii.

Według Cesara Lopeza-Camacho z Uniwersytetu Oksfordzkiego Chiny zmagają się obecnie z największą epidemią gorączki chikungunya , jaką kiedykolwiek odnotowano w tym kraju.

Od czerwca zgłoszono ponad 7000 przypadków, przy czym 90% z nich skoncentrowało się w prowincji Guangdong, graniczącej z Hongkongiem.

Jak przygotować się przed podróżą

Dr Philip Veal, konsultant ds. zdrowia publicznego w UKHSA, powiedział, że „niezbędne” jest, aby ludzie podróżujący zabezpieczyli się przed ukąszeniami komarów.

„Proste działania, takie jak stosowanie repelentów na owady, zakrywanie ciała i spanie pod moskitierami nasączonymi insektycydami, mogą znacznie zmniejszyć ryzyko” – powiedział.

Zaleca się również zapoznanie się z najnowszymi informacjami dotyczącymi zdrowia obowiązującymi w miejscu docelowym przed podróżą.

LSHTM dodał, że ludzie mogą podjąć następujące działania, aby zmniejszyć narażenie na ukąszenia komarów i meszek: • Zamontuj siatki w oknach i drzwiach; • Unikaj szczytowej aktywności o zmierzchu i świcie;

• Pozbądź się stojącej wody, w której mogą rozmnażać się komary.

W Wielkiej Brytanii zatwierdzono również dwie szczepionki przeciwko wirusowi chikungunya: IXCHIQ dla osób w wieku od 18 do 59 lat oraz Vimkunya dla osób w wieku 12 lat i starszych.

Oba leki można nabyć prywatnie w klinikach podróży po konsultacji z lekarzem.

Przeczytaj więcej w Sky News: Czym są „króliki zombie”? Sprawa o plagiat „Baby Shark” odrzucona

Co jest przyczyną wzrostu liczby zachorowań?

Jak powiedział Robert Jones, adiunkt w London School of Hygiene and Tropical Medicine (LSHTM), liczba ognisk gorączki chikungunya wzrosła od 2000 roku.

Pan Jones uważa, że przyczyną tego boomu są częściowo zmiany klimatyczne i ekspansja miast.

Dr Yang Liu, inny profesor z LSHTM, powiedział, że wybuch epidemii w Chinach nie jest całkowicie nieoczekiwany, ale wskazuje na przejaw znanego zagrożenia, ponieważ żółta febra i komary tygrysie są obecne w tym regionie od wielu lat.