Rok Starmera: Dziewięć wykresów, które mówią nam, czy pierwszy rok Partii Pracy był sukcesem czy porażką

Może się wydawać, że premierowi minęło już sporo czasu, ale minął już cały rok, odkąd Partia Pracy sir Keira Starmera odniosła historyczne, miażdżące zwycięstwo, zdecydowanie pokonując konserwatystów Rishi Sunaka i zapewniając sobie większość 174 miejsc w parlamencie.
Przez ten czas sir Keir i jego partia regularnie zmieniali lub powtarzali listę kamieni milowych, misji, celów i obietnic — rzeczy, które, jak twierdzą, osiągną, będąc u władzy (pod warunkiem, że wszystkie ich strategie zostaną zaakceptowane przez własnych posłów).
Przyjrzeliśmy się tym, które powtarzają się najczęściej i jak sobie radzą do tej pory.
Ogólnie rzecz biorąc, można powiedzieć, że jest to pewien sukces pod względem wskaźników ekonomicznych, ale w najlepszym razie ograniczony postęp w realizacji wielu kluczowych celów politycznych.
Od opieki zdrowotnej po budownictwo mieszkaniowe, od przestępczości po czystą energię, od małych łodzi po ograniczone budżety – oto dziewięć wykresów, które pokazują sytuację kraju przed i po dojściu Partii Pracy do władzy, a także to, jak blisko osiągnięcia swoich celów jest rząd.

Koszt życia
Na papierze cel, jaki wyznaczyła sobie Partia Pracy, dotyczący poprawy warunków życia, jest zdecydowanie najłatwiejszy do osiągnięcia ze wszystkich, o których mówili.
Nie ustalono konkretnej kwoty, do której dążyliby parlamentarzyści, a każdy poprzedni parlament nadzorował wzrost realnego dochodu rozporządzalnego.
Najbliżej do tego, by się nie wydarzyło, była jednak ostatnia kadencja parlamentu. Od grudnia 2019 r. do czerwca 2024 r. dochód rozporządzalny na kwartał wzrósł zaledwie o 24 funty, częściowo dzięki kryzysowi energetycznemu, który nastąpił po inwazji Rosji na Ukrainę.
Dla porównania, w ciągu pięciu lat po ostatecznym zwycięstwie Thatcher w wyborach w 1987 r. nastąpił wzrost o prawie 600 funtów kwartalnie, a między zwycięstwem Blaira w 1997 r. a jego reelekcją w 2001 r. wzrost ten wyniósł ponad 500 funtów.
Po pierwszych sześciu miesiącach rządów ostatniego rządu, wzrosła o 144 funtów, co było najszybszym startem jakiegokolwiek rządu od co najmniej 1954 roku. W marcu spadła do 81 funtów, ale nadal plasuje ich to na drugim miejscu na tym etapie, za trzecią kadencją Thatcher.
WERDYKT: Poszło dobrze, ale cel powinien być bardziej ambitny
Przywrócić inflację do 2%
Więc mamy więcej pieniędzy do gry. Ale nie zawsze może się tak wydawać, ponieważ średnie ceny nadal rosną w historycznie wysokim tempie.
Inflacja systematycznie spadała przez ostatnie półtora roku urzędowania premiera Rishi Sunaka, spadając z najwyższego poziomu 11,1% w październiku 2022 r. do dokładnie 2% - celu Banku Anglii - w czerwcu 2024 r.
W pierwszych kilku miesiącach rządów Partii Pracy wskaźnik ten nadal spadał, jednak od tego czasu systematycznie rośnie i w maju osiągnął poziom 3,4%.
Jeśli doliczymy również koszty mieszkaniowe, ceny wzrosły o 4% w ciągu ostatniego roku. Średnie płace rosną obecnie o nieco ponad 5%, co wyjaśnia ogólną poprawę standardów życia, o której wspominaliśmy wcześniej.
Pojawiają się jednak oznaki, że rynek pracy zaczyna zwalniać wraz z wprowadzeniem w kwietniu wyższych składek na ubezpieczenie społeczne dla pracodawców.
Jeśli inflacja utrzyma się na wysokim poziomie, a płace zaczną stać w miejscu, będziemy świadkami szybkiego pogorszenia się sytuacji, jaka miała miejsce w przypadku dochodu rozporządzalnego.
WERDYKT: Warto mieć to na uwadze – w nadchodzących latach może być trzeba zapłacić wyższą cenę
„Rozbij gangi”
Jedną z najbardziej pamiętnych obietnic Starmera podczas kampanii wyborczej było to, że „zlikwiduje gangi” i radykalnie zmniejszy liczbę osób przekraczających kanał La Manche, aby nielegalnie dostać się do kraju.
Od czasu dojścia Partii Pracy do władzy w ciągu 12 miesięcy do Wielkiej Brytanii przybyło na małych łodziach ponad 40 000 osób, co stanowi wzrost o ponad 12 000 (40%) w porównaniu z rokiem poprzednim.
Partia Pracy stwierdziła, że lepsza pogoda w pierwszej połowie tego roku przyczyniła się do stworzenia korzystniejszych warunków dla przemytników, jednak nasze badania pokazują , że liczba przepraw wzrosła również w dni, kiedy pogoda nie była tak dobra .
WERDYKT: Tak jak to wygląda, wygląda na to, że „gangi” rozbijają rząd
Skróć czas oczekiwania w NHS
To jeden z ambitniejszych celów Partii Pracy, którego osiągnięcie będzie możliwe dzięki dużym usprawnieniom wprowadzonym w nadchodzących latach.
Starmer twierdzi, że do czasu kolejnych wyborów nie więcej niż 8% osób będzie czekać na leczenie w ramach NHS dłużej niż 18 tygodni.
Kiedy przejęli władzę, było to ponad pięć razy więcej. I nadal jest, spadając bardzo nieznacznie z 41,1% do 40,3% w ciągu 10 miesięcy, dla których mamy dane.
Tak więc nie ma jeszcze dużego ruchu. Niezależne modelowanie Health Foundation sugeruje, że osiągnięcie celu jest „nadal wykonalne”, choć mówią, że będzie wymagało „skupienia, zasobów, poprawy produktywności i odrobiny szczęścia”.
WERDYKT: To dopiero początek, ale obecne leczenie nie leczy choroby wystarczająco szybko
Zmniejszyć o połowę przestępczość z użyciem przemocy
Podobnie jest z policją. Partia Pracy zamierza osiągnąć swój cel zmniejszenia o połowę poważnych przestępstw z użyciem przemocy w ciągu 10 lat poprzez rekrutację dodatkowych 13 000 funkcjonariuszy, PCSO i specjalnych policjantów.
Rekrutacja nadal trwa, ale dane dotyczące zatrudnienia opublikowano dopiero pod koniec września, dlatego na razie nie możemy powiedzieć, jakie postępy poczyniono w tej sprawie.
Mamy jednak dane dotyczące liczby przestępstw z użyciem przemocy odnotowanych przez policję w pierwszych sześciu miesiącach urzędowania Partii Pracy jako premiera. Było ich łącznie 1,1 mln, czyli o 14 665 mniej niż w tym samym okresie w zeszłym roku, co oznacza spadek o nieco ponad 1%.
Jest to zdecydowanie za mało, by osiągnąć redukcję o połowę w ciągu dekady, ale Partia Pracy ma nadzieję, że redukcja nastąpi szybciej, gdy tylko obejmą stanowiska nowi urzędnicy.
WERDYKT: Jeszcze nie czas na migające światła, ale postępy przypominają raczej „patrol pieszy” niż „pościg z dużą prędkością”
Zbuduj 1,5 mln nowych domów
Jednym z najbardziej ambitnych założeń Partii Pracy było zobowiązanie, że w trakcie tej kadencji parlamentu w Anglii zostanie wybudowanych łącznie 1,5 mln nowych domów.
Od czasu, gdy Partia Pracy doszła do władzy, nie opublikowano jeszcze żadnych nowych oficjalnych danych na temat liczby nowych domów, ale aby zorientować się, jak to wygląda do tej pory, możemy posłużyć się alternatywnymi danymi.
Nowy Certyfikat Charakterystyki Energetycznej przyznawany jest za każdym razem, gdy powstaje nowy dom, więc jego wartość zwykle pokrywa się z oficjalnymi statystykami dotyczącymi budownictwa mieszkaniowego. Dysponujemy danymi dotyczącymi tych danych aż do marca.
Liczby te wskazują, że w ostatnim czasie dodano mniej nowych nieruchomości niż w jakimkolwiek innym roku od 2015–2016 r.
Partia Pracy ma jeszcze cztery lata na zrealizowanie tej obietnicy, ale każde opóźnienie oznacza, że w kolejnych latach będzie musiała jeszcze bardziej podnieść stawkę.
Jeśli liczba 200 000 nowych EPC w roku obrotowym do marca 2025 r. będzie równa liczbie nowych domów oddanych do użytku w pierwszym roku, Partia Pracy będzie musiała dodawać średnio 325 000 rocznie przez cały okres sprawowania władzy, aby osiągnąć swój cel.
WERDYKT: Walczymy o położenie solidnych fundamentów
Czysta energia do 2030 r.
Kolejnym ambitnym zobowiązaniem Partii Pracy jest cel, aby do 2030 r. 95% energii w Wielkiej Brytanii pochodziło ze źródeł odnawialnych.
Zaczęli mocno. Zakaz budowy nowych turbin wiatrowych na lądzie został zniesiony w ciągu pierwszych kilku dni ich rządów, a oni udzielili wsparcia dla 131 nowych projektów energii odnawialnej w ostatniej rundzie finansowania we wrześniu.
Zrozumiałe jest jednak, że potrzeba czasu, zanim nowe farmy wiatrowe, słoneczne i elektrownie pływowe powstaną i zaczną dostarczać energię do sieci.
W roku poprzedzającym wybór Starmera na lidera partii 54% energii w brytyjskiej sieci elektroenergetycznej pochodziło ze źródeł odnawialnych.
Od tego czasu odsetek ten nieznacznie wzrósł w ciągu roku, do 55%, przy czym wzrost wykorzystania energii słonecznej i biomasy zrekompensował niewielki spadek wytwarzania energii wiatrowej.
Początek tego roku był wyjątkowo mało wietrzny, a ta analiza nie bierze pod uwagę zmian pogody. Cel rządu zostanie do tego dostosowany, ale nie określono jeszcze dokładnie, jak.
WERDYKT: Nie wszystko poszło z dymem, ale potrzeba systematycznych wysiłków, zanim wszystko wróci do normy
Najszybszy wzrost gospodarczy w G7
Plan Partii Pracy dotyczący sfinansowania usprawnień, jakie chcą wprowadzić we wszystkich usługach publicznych, o których mówiliśmy powyżej, można podsumować jednym słowem: „wzrost”.
Celem jest, aby PKB Wielkiej Brytanii — wartość finansowa wszystkich dóbr i usług wytworzonych w kraju — rósł szybciej niż jakikolwiek inny kraj z grupy G7 rozwiniętych gospodarek.
Od czasu, gdy Partia Pracy doszła do władzy, gospodarka kraju rozwijała się szybciej niż gospodarka europejskich rywali: Włoch, Francji i Niemiec, a także Japonii, lecz pozostawała w tyle za USA i Kanadą.
Jednakże w ostatnim kwartale, dla którego dysponujemy danymi, tj. od początku roku do końca marca, gospodarka Wielkiej Brytanii rzeczywiście rozwijała się najszybciej.
WERDYKT: Dobrze, że wyprzedziliśmy inne podobne gospodarki europejskie, ale wciąż mamy długą drogę do prześcignięcia gospodarek Ameryki Północnej
Brak podwyżek podatków
Bez wzrostu gospodarczego trudno będzie dotrzymać jednej z największych obietnic kanclerz Rachel Reeves – że do końca kadencji jej rządu nie będzie żadnych podwyżek podatków ani zaciągania pożyczek.
Paul Johnson, dyrektor Instytutu Studiów Fiskalnych, powiedziała w zeszłym miesiącu, że jest „o włos” od konieczności zrobienia tego przy jesiennym budżecie, biorąc pod uwagę obecny stan gospodarki.
Ten problem zostanie jeszcze bardziej przycięty z powodu kosztów, jakie pociągnie za sobą niepowodzenie rządu w przegłosowaniu w parlamencie na początku tego tygodnia projektu ustawy o pełnej reformie systemu opieki społecznej.
A progi podatku dochodowego są obecnie zamrożone do kwietnia 2028 r., co oznacza , że każdego roku czeka nas „ukryta” podwyżka .
Aby uzyskać bardziej dostępny odtwarzacz wideo, użyj przeglądarki Chrome

Ale wiadomości z ostatniego roku finansowego były nieco lepsze niż oczekiwano. Całkowite wpływy podatkowe za rok kończący się w marcu 2025 r. wyniosły 35% PKB.
Jest to kwota niższa niż w ciągu poprzednich czterech lat i wyższa niż prognozowano po ostatnim budżecie konserwatystów Jeremy'ego Hunta, ale wyższa niż w każdym z poprzednich 50 lat.
Biuro Odpowiedzialności Budżetowej (OBR) nadal prognozuje, że w kolejnych latach wskaźnik ten wzrośnie do poziomu wyższego niż szczyt z okresu po II wojnie światowej, wynoszący 37,2%.
OBR – niezależny organ publiczny, który zapewnia niezależną analizę finansów publicznych – również poinformował w ostatnich dniach, że dokonuje ponownej analizy swojej metodologii, ponieważ w przeszłości jego prognozy były zbyt optymistyczne.
Jeśli przegląd OBR doprowadzi do bardziej negatywnego obrazu sytuacji gospodarczej, Rachel Reeves może zostać zmuszona do złamania obietnicy niedopuszczenia do wymknięcia się deficytu budżetowego spod kontroli.
WERDYKT: Kanclerz będzie miała trudności z dotrzymaniem obietnicy
WERDYKT OGÓLNY: Inwestycje i uwaga poświęcana takim kwestiom jak przestępczość z użyciem przemocy, NHS i czysta energia nie przynoszą jeszcze owoców, a w każdym z tych obszarów widać jedynie niewielkie zmiany na lepsze. Rząd jest jednak przekonany, że to, co wydarzyło się do tej pory, jest częścią jego planów.
Partia Pracy zawsze twierdziła, że cel dotyczący budownictwa mieszkaniowego zostanie osiągnięty dzięki znacznemu wzrostowi pod koniec jej kadencji, ale nie zniechęcają jej faktyczne spadki liczby mieszkań w pierwszych kilku miesiącach kadencji.
Jednakże ich największe niepowodzenia dotyczą ograniczania liczby migrantów, którzy niebezpiecznie przeprawiają się przez kanał La Manche na małych łodziach.
Wiadomości ekonomiczne, szczególnie wzrost dochodu rozporządzalnego, wyglądają obecnie bardziej zdrowo. Jednak przy wciąż wysokiej inflacji i opóźnionym wzroście gospodarczym w stosunku do niektórych naszych rywali z G7, sytuacja może wkrótce zacząć się zmieniać.
Zespół Data and Forensics to wielodyscyplinarna jednostka, której celem jest dostarczanie przejrzystego dziennikarstwa ze Sky News. Gromadzimy, analizujemy i wizualizujemy dane, aby opowiadać historie oparte na danych. Łączymy tradycyjne umiejętności reporterskie z zaawansowaną analizą obrazów satelitarnych, mediów społecznościowych i innych informacji z otwartych źródeł. Poprzez multimedialne opowiadanie historii staramy się lepiej wyjaśniać świat, pokazując jednocześnie, jak prowadzimy dziennikarstwo.
Sky News