Obserwatorium Very Rubin ujawnia pierwsze obrazy w Chile

Obserwatorium Very Rubin w Chile opublikowało w poniedziałek (23) zdjęcia wielobarwnych galaktyk i obszarów formowania się gwiazd. Są to pierwsze zdjęcia głębokiego kosmosu wykonane przez teleskop Obserwatorium, największy aparat cyfrowy na świecie.

Po ponad dwóch dekadach prac gigantyczny teleskop, sfinansowany przez Stany Zjednoczone, rozpoczyna działalność na szczycie Cerro Pachón, w centrum Ameryki Południowej, gdzie ciemność i suche powietrze oferują idealne warunki do obserwacji kosmosu.

Jedno z pierwszych zdjęć jest kompozycją 678 ekspozycji wykonanych w ciągu zaledwie siedmiu godzin. Uchwycono na nim Mgławicę Trójlistną Koniczyny i Mgławicę Laguna, obie oddalone o kilka tysięcy lat świetlnych od Ziemi, świecące żywymi różowymi odcieniami na czerwono-pomarańczowym tle.

Zdjęcie ukazuje te struktury, uważane za gwiezdne żłobki w Drodze Mlecznej, w niespotykanych dotąd szczegółach i cechach, które wcześniej były słabe lub niewidoczne. Inny obraz oferuje panoramiczny widok gromady galaktyk w Pannie.

Zespół opublikował również film zatytułowany „Kosmiczna skrzynia skarbów”, który zaczyna się od zbliżenia dwóch galaktyk, po czym następuje oddalenie, ukazujące około 10 milionów kolejnych.

„Obserwatorium Rubina to inwestycja w naszą przyszłość, kładąca podwaliny obecnej wiedzy, na której nasze dzieci będą mogły z dumą budować przyszłość” – powiedział Michael Kratsios, dyrektor Biura Polityki Naukowej i Technologicznej Białego Domu.

Dla Alejandry Voigt, wiceprezes Aura, stowarzyszenia zarządzającego obserwatorium, obrazy „dostarczają nowej wiedzy”. „Nigdy nie widzieliśmy kawałka Wszechświata tej wielkości”.

„Wiele dyscyplin skorzysta z wiedzy, którą Vera Rubin będzie generować każdej nocy przez co najmniej 10 lat. Zadano miliony pytań, na które nie byliśmy w stanie odpowiedzieć. Dostarczymy informacji, aby mogli na nie odpowiedzieć”.

Rubin jest wyposażony w zaawansowany teleskop o średnicy 8,4 metra i największą kamerę cyfrową, jaką kiedykolwiek zbudowano. Ponadto korzysta z wydajnego systemu przetwarzania danych.

Później w tym roku rozpocznie swój flagowy projekt, Legacy Survey of Space and Time (LSST). Przez następną dekadę będzie skanował niebo każdej nocy, rejestrując nawet najbardziej subtelne widoczne zmiany z niezrównaną precyzją.

Obserwatorium nazwano na cześć pionierskiej amerykańskiej astronomki Very C. Rubin, której badania dostarczyły pierwszego ostatecznego dowodu na istnienie ciemnej materii, tajemniczej substancji, która nie emituje światła, ale wywiera grawitacyjny wpływ na galaktyki.

Ciemna energia odnosi się do równie tajemniczej i niezwykle potężnej siły, o której uważa się, że napędza przyspieszoną ekspansję wszechświata. Uważa się, że ciemna materia i ciemna energia stanowią 95 procent kosmosu, ale ich prawdziwa natura pozostaje nieznana.

Obserwatorium, będące wspólną inicjatywą National Science Foundation i Departamentu Energii Stanów Zjednoczonych, jest uznawane za jedno z najskuteczniejszych narzędzi, jakie kiedykolwiek zbudowano do śledzenia planetoid.

W ciągu zaledwie 10 godzin obserwacji Rubin odkrył 2104 dotychczas niezauważone planetoidy w Układzie Słonecznym, w tym siedem obiektów bliskich Ziemi, z których żaden nie stanowi zagrożenia.

Dla porównania, wszystkie pozostałe obserwatoria naziemne i kosmiczne odkrywają rocznie około 20 000 nowych asteroid.

Rubin wyróżnia się również jako najskuteczniejsze obserwatorium do wykrywania obiektów międzygwiazdowych przechodzących przez Układ Słoneczny.

W poniedziałkowe popołudnie obserwatorium planuje opublikować więcej zdjęć.

– Chilijska duma –

W Chile znajdują się teleskopy z ponad 30 krajów, w tym niektóre z najpotężniejszych instrumentów astronomicznych na świecie, m.in. Obserwatorium ALMA, najnowocześniejszy radioteleskop na Ziemi.

Rozpoczęcie działalności Ekstremalnie Dużego Teleskopu (EXT) zaplanowano na 2027 rok. Teleskop ten umożliwi obserwacje dotychczas nieosiągalnych odległości kosmicznych.

Pustynie w północnym Chile, położone między Oceanem Spokojnym a pasmem górskim Andów, mają najczystsze niebo na świecie dzięki minimalnemu zachmurzeniu i suchemu klimatowi.

Obserwatorium Cerro Tololo umożliwiło dokonanie ważnych odkryć, takich jak przyspieszone rozszerzanie się wszechświata, co przyniosło Amerykanom Saulowi Perlmutterowi i Adamowi Riessowi, a także Australijczykowi Brianowi Schmidtowi, Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 2011 r.

ia-axl/des/arm-erl/mel/dd/mvv-lb