Trump, Netanyahu'yu Batı Şeria konusunda azarladı

ABD Başkanı Donald Trump , Washington'daki Beyaz Saray'da yaptığı konuşmada, " İsrail'in 1967'de işgal ettiği Batı Şeria'daki Filistin topraklarını ilhak etmesine izin vermeyeceğim," diye vurguladı. Cumhuriyetçi Trump, "Artık yeter. Durma zamanı geldi," diye devam etti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, New York'taki 80. BM Genel Kurulu'nda konuşmasından birkaç saat önce en yakın müttefikinin sert tepkisiyle karşı karşıya.

Trump, Arap ve Müslüman temsilcilerle istişarelerde bulundu

Trump, BM Genel Kurulu toplantıları sırasında Suudi Arabistan , Birleşik Arap Emirlikleri , Katar , Mısır , Ürdün , Türkiye , Endonezya ve Pakistan'dan üst düzey hükümet yetkilileriyle bir araya geldi. Yetkililer, Trump'ı Batı Şeria'nın tamamen ilhakının ciddi sonuçları konusunda uyardı. Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan El Suud, Trump'ın bunu çok iyi anladığını söyledi.

Netanyahu, New York'a hareket etmeden önce, birkaç gün önce bağımsız Filistin devletini tanıyan ülkelere karşı net bir tavır alacağını duyurdu. Fransa, İngiltere, Kanada ve Avustralya gibi ülkeler, bu adımı İsrail ve Filistin arasında iki devletli çözüm olasılığını canlı tutmak için kullanmak istiyor.

Netanyahu, Batılı devletleri, Filistinli İslamcı örgüt Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e düzenlediği terör saldırısını "ödüllendirmekle" suçluyor. Birçok devlet tarafından terör örgütü olarak listelenen Hamas ve müttefikleri, 1.200 kişiyi öldürdü ve 251 kişiyi rehin aldı. İsrail istihbaratına göre 20'si hâlâ hayatta olan yaklaşık 48 rehine Gazze Şeridi'nde tutuluyor.

Bu vahşi saldırı, İsrail ile Hamas arasında Akdeniz kıyı şeridinde bir savaşın fitilini ateşledi. Filistin kaynaklarına göre, Gazze Şeridi'nde şu ana kadar yaklaşık 65.000 kişi öldürüldü. BM ve yardım kuruluşları bu rakamı güvenilir buluyor. İsrail tarafından büyük ölçüde kapatılan ve yaklaşık iki milyon sivilin yaşadığı bölgedeki ikmal durumu ise felaket.

İsrail, Gazze Şeridi'ndeki eylemleri nedeniyle uluslararası alanda giderek daha fazla yalnızlaşıyor. ABD ve Almanya hâlâ İsrail'in arkasında duruyor ve bağımsız bir Filistin devletini tanımıyor. Ancak Berlin'deki Alman hükümeti, İsrail'e silah sevkiyatını önemli ölçüde kısıtladı.

Sağcı aşırılıkçı bakanların baskısı

Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar, son zamanlarda "İncil'deki İsrail"in bir parçası olarak gördükleri Batı Şeria'nın tamamen ilhakı için yoğun bir şekilde baskı yapıyorlar ve Hamas'ı da göz önünde bulunduruyorlar. Bağımsız bir Filistin devletini her ne pahasına olursa olsun engellemek istiyorlar.

Sağcı Netanyahu hükümeti, işgal altındaki Batı Şeria ve 1967'de ele geçirilen Doğu Kudüs'teki yerleşim alanlarının genişletilmesini de istikrarlı bir şekilde sürdürüyor. Ağustos ayında, birçok Batılı devlet tarafından eleştirilen E1 yerleşim planı nihai onayını aldı. Proje, Batı Şeria'yı ikiye bölerek Doğu Kudüs'ten ayıracaktı.

Bugün her iki bölgede de yaklaşık üç milyon Filistinlinin yanı sıra 700.000'den fazla İsrailli yerleşimci yaşıyor. Filistinliler, bu toprakları kendi devletleri olarak talep ediyor.

İngiltere de İsrail'i uyardı

İngiltere Başbakan Yardımcısı David Lammy de BM Genel Kurulu'ndaki tartışmada yaptığı konuşmada İsrail'i "Filistin topraklarını ilhak etmemeye" karşı uyardı. Lammy, New York'taki Birleşmiş Milletler'in en büyük organı önünde yaptığı konuşmada, ilhakların engellenmesi gerektiğini söyledi.

Baerbock BM Şartı'na işaret ediyor

BM Genel Kurulu Başkanı, eski Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Netanyahu'ya BM Şartı'nın temel ilkelerini hatırlattı. Baerbock, "Uluslararası insancıl hukukun insani yardımın savaş aracı olarak kullanılmasını yasaklaması gibi, ilhak da yasaktır," diye vurguladı. Dünyadaki her ülkenin kendi kaderini tayin hakkı vardır.

20. yüzyılın ilk BM kararlarından biri, "Filistinlilerin İsrail Devleti ile birlikte kendi devletlerinde barış içinde yaşayabilmelerini sağlamakla" ilgiliydi; İsrail Devleti de elbette güvenlik içinde yaşamalıdır. Bu, "Birleşmiş Milletler'in temel bir ilkesidir. Ve her devlet ve hükümet başkanı buna fiilen uymalıdır."

Basında çıkan haberlere göre, İsrail Başbakanı, Pazartesi günü Trump ile yapacağı görüşmenin ardından Batı Şeria konusunda nihai kararını verecek. Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada, "Ülkemizin kalbinde bir terör devleti kurma girişimine verilecek yanıt, Amerika Birleşik Devletleri'nden döndükten sonra verilecek." denildi.

se/haz/pgr (rtr, dpa, afp, ap)