Trump'ın Usta Hamlesi: İran'ı Tehdit Etmek ve İsrail'i Gizlice Geride Tutmak

Trump, İran'a karşı topyekün savaş uyarısında bulunuyor, ancak İsrail'in yüce liderini öldürme planını gizlice veto ediyor. Bu, eşiğinde bir krizin ve kimsenin tahmin edemediği bir ikiyüzlülük stratejisinin hikayesi.

ABD Başkanı Donald Trump, dünya çapındaki dışişleri bakanlıklarında yankı bulan bir açıklamada, Pazartesi günü açık ve benzeri görülmemiş bir uyarıda bulundu: "Herkes derhal Tahran'ı boşaltmalıdır." Kan donduran aciliyetle dolu bu açıklamaya, İran liderliğine doğrudan bir azar eşlik etti: "İran, benim istediğim anlaşmayı imzalamalıydı. Ne büyük bir utanç ve ne büyük bir insan hayatı israfı!"

Uluslararası otoriteler ve analistler uyarının tam kapsamını çözmekte zorlanıyor. Resmi olarak, uyarının İran başkentine yapılacak büyük çaplı saldırılardan önce gelip gelmediği belirsizliğini koruyor. Ancak, bir devlet başkanının bu nitelikteki bir açıklaması, belirsizlik yaratmak ve sivil güvenliğin sorumluluğunu doğrudan Tahran rejimine yüklemek için tasarlanmış aşırı bir baskı aracıdır ve dünya izliyor.

Trump'ın uyarısının ciddiyeti sadece sözlerden ibaret değil. Pentagon son saatlerde son yıllardaki en hızlı ve güçlü askeri konuşlandırmalardan birini düzenleyerek İran'ın etrafına gerçek bir çelik kalkan yerleştirdi. Bunlar rutin hareketler değil, ABD'nin duruşunun ciddiyetini gösteren koordineli bir operasyon.

En önemli hamle nükleer güçle çalışan uçak gemisi USS Nimitz'inki. Tüm saldırı grubuyla birlikte Güney Çin Denizi'ndeki operasyonlardan uzaklaştırıldı ve Orta Doğu'ya doğru hızla ilerliyor. Gelişi, bölgede halihazırda faaliyet gösteren USS Carl Vinson'a katılacak ve iki uçak gemisi grubundan oluşan bir kuvvet yaratacak.

Bu saldırı gücü yoğunlaşması, Birleşik Devletler'in kuvvet yansıtma yeteneğinin açık bir işaretidir. Aynı zamanda, önemli bir savunma bileşeni yeniden konumlandırılmıştır. Balistik füze savunma sistemleriyle donatılmış Arleigh Burke sınıfı muhrip USS Thomas Hudner, Batı Akdeniz'den Doğu Akdeniz'e konuşlandırılmıştır. Füze engelleme yeteneği, İran'ın birincil stratejik silahına karşı doğrudan bir karşı önlemdir.

| Steel Shield: ABD Askeri Dağıtımı | |—| | Askeri Varlıklar | | USS Nimitz (Vurucu Grup): Nükleer güçle çalışan uçak gemisi ve muhrip refakatçisi. Orta Doğu'ya doğru hızlandırılmış hareket. | | USS Carl Vinson (Vurucu Grup): Bölgede bulunan ikinci uçak gemisi, ezici bir deniz gücü yaratıyor. | | USS Thomas Hudner: Doğu Akdeniz'de konuşlandırılmış balistik füze yeteneğine sahip muhrip. | | Hava Varlıkları: Bölgedeki üsleri devriye gezmek ve desteklemek için konuşlandırılmış savaş uçakları ve tankerler. |

Mevcut tırmanış hiçbir yerden çıkmadı. Gölge savaştan açık çatışmaya evrilen gizli bir çatışmanın sonucudur. Tetikleyici, İsrail'in İran'ın içindeki 100'den fazla hedefi vurmak için yaklaşık 200 savaş uçağı kullandığı ve "nükleer yeteneklerini ortadan kaldırma" belirtilen hedefi olan büyük ölçekli bir önleyici saldırıydı.

İsrail'in gerekçesi, İran'ın nükleer eşiği geçmek üzere olduğunu belirten raporlara dayanıyordu. İran'ın tepkisi büyük ve doğrudandı. Saatler içinde, İsrail topraklarına 370'ten fazla balistik füze fırlattı ve Tel Aviv ve Hayfa gibi yoğun nüfuslu bölgeleri vurdu. İnsani maliyet çok ağır oldu: İran 224'ten fazla ölüm bildirirken, İsrail yetkilileri 20'den fazla ölüm bildirdi.

Askeri konuşlanma ve savaşçı söylemlerin ortasında, Başkan Trump'ın stratejisinde karmaşık bir ikilik ortaya çıkıyor. Bir yandan, kamuoyuna yaptığı açıklamalar aşırı sert. Ancak bu cephenin ardında, kamuoyundaki duruşuyla çelişen bir sınırlama çabası ortaya çıktı.

Konuya yakın bir ABD'li yetkiliye göre, Donald Trump, İsrail tarafından kendisine sunulan, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'e suikast düzenlenmesi planını bizzat veto etti.

Beyaz Saray'ın başlıca müttefikini dizginleme gerekçesi açıktı: Bu büyüklükte bir hareketin "çatışmayı alevlendireceği ve bölgeyi potansiyel olarak istikrarsızlaştıracağı" ve müzakereli bir çözüm olasılığını ortadan kaldıracağı düşünülüyordu. Trump, İsrail'i özel olarak dizginlerken, kamuoyuna barışı sağlayabilecek tek kişi olarak kendini gösteriyor ve "bir anlaşma yapacaklarını" iddia ediyor.

Bu iki yönlü strateji - kamuoyunda güvenilir askeri tehdit ve saldırgan söylem, özelde ise tam bir tırmanışı sınırlama - bir ikilem ortaya çıkarıyor: Trump kontrollü bir savaş mı arıyor, yoksa kendi şartlarına göre bir müzakereyi zorlamak için azami baskıyı mı kullanıyor?

Kriz Orta Doğu sınırlarını aşarak dünyayı alarma geçirdi. Avrupa Birliği, gerginliği azaltmak için dışişleri bakanlarını acil toplantıya çağırdı. IAEA başkanı ise saldırıların ardından İran'ın ana nükleer tesisinde "radyolojik ve kimyasal kirlenme olasılığı" konusunda ciddi bir uyarıda bulundu.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Trump'ı arayarak "bir felaketi önlemek için acil önlemler" alması çağrısında bulundu. Ancak bu tepkiler, Washington, Tel Aviv ve Tahran tarafından dikte edilen olaylarla uyumlu görünüyor. Dünya nefesini tutmuşken, yakın gelecek önümüzdeki saatlerde alınacak kararlara bağlı.