Gezonde geest

De Romeinse dichter Juvenalis wordt geprezen voor de uitdrukking "een gezonde geest in een gezond lichaam". Deze uitdrukking past zeker bij de Grieks-Romeinse beschaving en haar humanistische waarden. Volgens deze opvatting is de mens een hybride wezen dat niet alleen bestaat om de deugden van het lichaam te tonen, maar ook die van de geest. Wanneer het lichaam ziek wordt, nemen we onze toevlucht tot medische behandeling om het te genezen; hetzelfde zou moeten gebeuren op het gebied van de geest of ziel.

Er is een debat gaande tussen de psychiatrie en de niet-psychiatrische psychologie over de vraag of alle psychische aandoeningen een organische oorsprong hebben. Deze controverse zal in de toekomst ongetwijfeld voortduren. Misschien om deze reden – maar ook om andere redenen – is de wetgeving trager geweest in het erkennen van de rechten van mensen die getroffen zijn door een psychische aandoening. Dit is belangrijk op verschillende gebieden van het menselijk leven, waarvan het arbeidsrecht een van de meest essentiële is.

Verschillende samenlevingen hebben maatregelen genomen om dit te bereiken. Ten eerste om de stigmatisering van deze personen te bestrijden en vervolgens om hun rechten te waarborgen.

De moderne wetenschap – en niet alleen de natuurwetenschappen – erkent de complexiteit van het fenomeen en begrijpt dat de oorzaken ervan meervoudig zijn: biologisch, genetisch, cultureel, economisch, politiek en sociaal. Daarom is het belangrijk om de middelen die voor wetenschappelijk onderzoek worden vrijgemaakt, te blijven ondersteunen en te vergroten.

Terwijl dit gebeurt, moeten we onze wetgeving aanpassen om de rechten van mensen met een psychische aandoening te waarborgen. Het moet meteen gezegd worden dat de Mexicaanse wetgeving helaas achterloopt op die van andere landen, niet alleen in Europa maar ook in Latijns-Amerika. In deze landen is er min of meer consensus dat bijvoorbeeld een werknemer die door een medisch specialist is gediagnosticeerd met een psychische aandoening, recht heeft op 15 dagen betaald tijdelijk arbeidsongeschiktheidsverlof.

Om al deze redenen heeft een groep parlementariërs de taak op zich genomen een wetsvoorstel in te dienen ter hervorming van de federale arbeidswet met betrekking tot geestelijke gezondheid. Dit initiatief is gebaseerd op ontwikkelingen in het internationaal recht en neemt formuleringen over die zijn vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten en de Agenda 2030.

Het doel is om werknemers met een psychische stoornis de tijd te geven om hun ongemak te verwerken en een staat van fysiek en mentaal welzijn te bereiken. Dit is ongetwijfeld belangrijk zodat werknemers hun volledige potentieel op de werkplek kunnen bereiken, maar ook om gezonde interpersoonlijke relaties te onderhouden.

De hervorming beoogt werkgevers te verplichten om werknemers psychisch verlof te verlenen en stelt voor dat dit verlof met maximaal vijf dagen kan worden verlengd en maximaal twee keer per jaar kan worden verleend. De werknemer moet tevens een document overleggen dat is goedgekeurd door een zorgverlener met een geldige beroepsvergunning en aangesloten bij een openbare socialezekerheidsinstelling.

Het initiatief maakt ook duidelijk dat het gebruik van deze voorziening niet ten koste mag gaan van het recht van de werknemer op andere vergunningen en voordelen waar hij of zij wettelijk recht op heeft. Ten slotte stelt het duidelijk vast dat werkgevers geen specifieke privégegevens van werknemers over hun gezondheidstoestand mogen eisen, met het risico dat zij daarvoor een boete krijgen.

Terwijl wij als soort de mysteries van de menselijke geest blijven verkennen, is het aan ons om te blijven streven naar het uitbreiden van het mensenrecht op gezondheid.