'Ze gingen weg en kwamen nooit meer terug': Eerbetoon aan de vergeten soldaten van de Tweede Wereldoorlog uit Kenia

Ongeveer 85 jaar geleden verliet Mutuku Ing'ati zijn huis in het zuiden van Kenia en werd nooit meer gezien.

De dertigjarige meneer Ing'ati verdween zonder enige verklaring. Jarenlang probeerde zijn familie wanhopig hem op te sporen, steeds op zoek naar informatie die uiteindelijk opdroogde.

Naarmate de decennia verstreken, vervaagden de herinneringen aan meneer Ing'ati. Hij had geen kinderen en veel van zijn dierbaren overleden. Maar toen, zo'n acht decennia later, dook zijn naam weer op in de Britse militaire archieven.

De Commonwealth War Graves Commission (CWGC), die zich inzet voor de herdenking van de slachtoffers van de twee wereldoorlogen, nam contact op met de neef van de heer Ing'ati, Benjamin Mutuku, nadat hij oude documenten had doorzocht.

Hij hoorde dat zijn oom op de dag dat hij zijn dorp Syamatani verliet, ongeveer 180 kilometer (110 mijl) naar het westen reisde, naar Nairobi, de zetel van de Britse koloniale regering die destijds de macht over het land had.

Daar meldde hij zich aan als soldaat bij de East African Scouts, een regiment in het Britse leger dat meevocht in de Tweede Wereldoorlog. Het Verenigd Koninkrijk rekruteerde miljoenen mannen uit zijn rijk om te vechten in beide wereldwijde conflicten van de 20e eeuw, op verschillende plaatsen over de hele wereld.

De heer Ing'ati reageerde op de oproep voor rekruten - wanneer precies is niet duidelijk - en op 13 juni 1943 sneuvelde hij, volgens de door CWGC gevonden documenten. Waar en hoe hij stierf, is niet bekend.

Net als duizenden Kenianen die in het Britse leger vochten, stierf hij zonder dat zijn familie hiervan op de hoogte werd gesteld. Hij werd begraven op een tot op heden onbekende locatie.

Tientallen jaren later, terwijl het Verenigd Koninkrijk tijdens Remembrance Sunday degenen herdenkt die hebben bijgedragen aan de oorlogsinspanning, worden de offers van veel Keniaanse soldaten, zoals de heer Ing'ati, nog steeds niet erkend.

De wereld weet weinig over hun inzet en ze werden vroeger niet op dezelfde manier herdacht als hun blanke collega's.

Na al die jaren was meneer Mutuku blij te horen waar zijn oom naartoe was verdwenen en wanneer hij was gestorven. Hoewel hij geboren is nadat meneer Ing'ati het dorp had verlaten, voelt meneer Mutuku een sterke band met zijn oom, van wie hij zijn naam heeft gekregen.

"Ik vroeg mijn vader altijd: waar is de persoon naar wie ik vernoemd ben?", vertelt de inmiddels 67-jarige Mutuku aan de BBC.

Hoewel de heer Mutuku de nieuwe informatie verwelkomt, is hij boos dat het lichaam van zijn oom ergens in de wereld ligt en niet begraven is in Syamatani.

Zijn familie behoort tot de etnische groep Akamba. Zij vinden het erg belangrijk dat ze vlakbij hun ouderlijk huis worden begraven.

"Ik heb nooit de kans gehad om het graf te zien waar mijn oom begraven ligt", zegt meneer Mutuku. "Dat had ik zo graag willen zien."

De CWGC probeert uit te vinden waar de heer Ing'ati is gestorven en waar zijn lichaam is, en wil ook de gegevens van andere vergeten Keniaanse soldaten achterhalen.

Er wordt ook gezocht naar gegevens over Oost-Afrikanen die tijdens de Eerste Wereldoorlog hebben gevochten en zijn gestorven.

Met hulp van de Keniaanse strijdkrachten heeft de CWGC onlangs een schat aan zeldzame koloniale militaire documenten in Kenia blootgelegd, die dateren uit dat conflict. Hierdoor hebben onderzoekers de namen en verhalen kunnen achterhalen van meer dan 3000 soldaten die destijds dienden.

De documenten, waarvan men denkt dat ze tientallen jaren geleden vernietigd zijn, hebben betrekking op de King's African Rifles. Het regiment bestond uit Oost-Afrikaanse soldaten en vocht tijdens de Eerste Wereldoorlog tegen Duitse troepen in de regio, in het huidige Tanzania, en tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen Japanse troepen in het huidige Myanmar.

"Dit zijn niet zomaar stoffige dossiers - het zijn persoonlijke verhalen. Voor veel Afrikaanse families is dit misschien de eerste keer dat ze horen over de oorlogservaring van een familielid", vertelt George Hay, historicus bij de CWGC, aan de BBC.

Neem bijvoorbeeld George Williams, een gedecoreerde sergeant-majoor bij de Kings African Rifles. Hij werd omschreven als 1,70 meter lang en had een litteken op zijn rechterkin. Williams ontving diverse medailles voor dapperheid en werd erkend als een eersteklas schutter. Hij overleed op 44-jarige leeftijd in Mozambique. slechts vier maanden voordat de oorlog eindigde.

Er zijn ook gegevens over Abdulla Fadlumulla, een Oegandese soldaat die zich in 1913 op 16-jarige leeftijd aanmeldde bij de King's African Rifles. Hij sneuvelde slechts 13 maanden later, tijdens een aanval op een vijandelijke positie in Tanzania.

Volgens Patrick Abungu, historicus bij het Keniaanse kantoor van CWGC, laten de documenten zien hoe de oorlogen "elk weefsel in Kenia hebben aangetast".

"Want het verhaal gaat dat ze vertrokken en nooit meer terugkwamen. En nu beantwoorden we die vragen: waar ze heen gingen en waar [hun lichamen] zouden kunnen zijn," voegt hij eraan toe.

De historicus wil deze vragen beantwoorden voor duizenden families in heel Kenia, waaronder zijn eigen familie.

Zijn Zijn oudoom, Ogoyi Ogunde, werd tijdens de Eerste Wereldoorlog opgeroepen voor het Britse leger en keerde nooit meer naar huis terug.

"Het is heel traumatisch om een ​​dierbare te verliezen en niet te weten waar hij of zij is", vertelt hij aan de BBC.

"Het maakt niet uit hoeveel jaren er voorbijgaan, mensen zullen altijd naar de poort kijken en hopen dat hij op een dag binnen zal komen."

De heer Abungu en de CWGC hopen monumenten te bouwen om eindelijk de duizenden soldaten te herdenken die zijn geïdentificeerd uit de onlangs ontdekte documenten.

De organisatie wil ook dat de documenten worden gebruikt om het onderwijsprogramma in Kenia te verbeteren, zodat nieuwe generaties inzicht krijgen in de buitensporige, maar onderschatte rol die Afrikanen speelden in de wereldoorlogen.

"Het enige dat dit allemaal van belang kan zijn, is als het niet komt van mensen zoals ik die zeggen: 'Dit is jullie geschiedenis'," aldus Hay van CWGC.

"Het gaat erom dat mensen zeggen: 'Dit is onze geschiedenis' - en dat ze de materialen gebruiken waarmee wij werken."

De CWGC blijft gegevens verzamelen van Keniaanse soldaten die in de Britse strijdkrachten hebben gediend, totdat alle gesneuvelde soldaten zijn herdacht.

"Er is geen einddatum... Ik bedoel, dit kan nog wel 1000 jaar doorgaan", zegt de heer Abungu.

"Het proces dat nu plaatsvindt, zorgt ervoor dat de herinnering aan die duizenden mensen die weggegaan zijn en nooit meer terugkomen... levend blijft, zodat we ze niet vergeten."