Hongaarse minderheid in Oekraïne: Transkarpatië en de uitgewist rechten

De regio Transkarpaten (Zakarpattia, in het uiterste westen van Oekraïne) herbergt een grote etnisch Hongaarse gemeenschap , die naar schatting ongeveer 150.000 mensen telt. Dit bergachtige gebied, dat ooit toebehoorde aan de Hongaarse Kroon en later aan Tsjecho-Slowakije, ging na de Tweede Wereldoorlog over naar de Sovjet-Unie en uiteindelijk in 1945 naar Oekraïne, op basis van een verdrag met Praag. Voor Boedapest is het culturele voortbestaan ​​van deze "Hongaarse broeders" een historische plicht, terwijl Transkarpatië aan Oekraïense zijde vaak slechts als een periferie wordt beschouwd die binnen de bredere nationale samenhang moet worden bestuurd.

De regering in Kiev heeft de afgelopen jaren maatregelen genomen die van Hongaarse kant hevige kritiek hebben gekregen . Na 2014 werd de Wet op Taalminderheden uit 2012 afgeschaft. Deze wet garandeerde dat onderwijs in de moedertaal (bijvoorbeeld Hongaars) werd gegeven op lokale scholen en in rechtbanken als de minderheid meer dan 10% van de bevolking uitmaakte. In 2017 werd de ruimte voor minderheidstalen nog verder ingeperkt door een nieuwe onderwijswet: alleen op de basisschool mag er in het Hongaars lesgegeven worden, terwijl vanaf de middelbare school het verplicht is om in het Oekraïens te studeren . Als reactie hierop hebben duizenden Hongaren een paspoort van Boedapest aangevraagd (naar schatting zijn er sinds 2014 meer dan 90.000 Hongaarse staatsburgers in Transkarpatië geboren), terwijl in Kiev een dubbele nationaliteit verboden is.

• Uitwissen van de historische taalkundige status : hoger onderwijs wordt nu verplicht in het Oekraïens gegeven.

• Dubbele nationaliteit verboden : Kiev bestraft het gelijktijdig bezitten van Hongaarse en Oekraïense paspoorten als verraad.

• Gedwongen rekrutering : Volgens Boedapest zette de Oekraïense overheid jonge Hongaren onder druk om hun moedertaal op te geven en zich aan te sluiten bij het nationale leger.

De Hongaarse regering beschouwt dit beleid als een regelrechte schending van de rechten van haar eigen etnische gemeenschap buiten de landsgrenzen . Het feit dat de Oekraïense autoriteiten Hongaarse burgers hebben opgenomen in de controversiële database “Myrotvorets” – die informatie verzamelt over personen die als vijandig tegenover de Oekraïense staat worden beschouwd – heeft geleid tot verontwaardiging over een systematische discriminatiecampagne tegen de Hongaarse minderheid . De lijn die Kiev volgt, vertoont dan ook de kenmerken van een dwingend nationalisme , dat niet alleen de verplichtingen negeert die in internationale verdragen zijn vastgelegd met betrekking tot de bescherming van minderheden, maar dat ook het cultureel pluralisme onderdrukt in naam van een identiteitscentralisatie.

Denk maar aan het Italiaanse geval van Alto Adige: de Duitse taalkwestie is weliswaar delicaat, maar werd toch met institutionele intelligentie aangepakt dankzij speciale autonomie en het gelijkwaardige gebruik van Duits op scholen en in het openbaar bestuur. Maar wat er in Oekraïne gebeurt, is nog ernstiger: het gaat hier niet alleen om de onderdrukking van minderheidstalen zoals het Hongaars, maar ook om een ​​onderdrukking van de Russischtalige identiteit, die een aanzienlijk deel van de bevolking van het land uitmaakt. In feite zijn we getuige van een dubbele discriminatie, die bijdraagt ​​aan het verergeren van etnische spanningen en het aanwakkeren van afscheidingsbewegingen in de oostelijke regio's van de Donbas en, zoals we vandaag de dag kunnen zien, ook in Transkarpatië.

Verslechterde relaties en spionagebeschuldigingen

De meningsverschillen namen een diplomatieke wending toen de Oekraïense veiligheidsdiensten (SBU) op 9 mei 2025 aankondigden dat ze een spionagenetwerk hadden ontmanteld dat werd toegeschreven aan de Hongaarse militaire inlichtingendienst in de regio Transkarpatië ( . Volgens de SBU kregen de agenten, die lokaal waren gerekruteerd, de taak om gegevens over de Oekraïense verdediging te verzamelen en " de reactie van de lokale bevolking te bestuderen in het geval van een hypothetische inval van Hongaarse troepen in het gebied." Als reactie hierop heeft Kiev onmiddellijk twee Hongaarse diplomaten het land uitgezet , onder verwijzing naar de verdediging van "nationale belangen".

Boedapest draaide de beschuldiging om, noemde het hele voorval ‘propaganda’ en nam soortgelijke maatregelen: minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó kondigde de uitzetting aan van twee Oekraïense functionarissen uit Boedapest als vergelding voor elkaar.

Maar dit waren geen eenvoudige gerechtelijke arrestaties. Deze arrestaties werden uitgevoerd met behulp van speciale militaire eenheden en oorlogsvoertuigen , waaronder pantservoertuigen. Het geheel werd met brute kracht en op spectaculaire wijze uitgevoerd. Het doel van deze machtsvertoon was niet alleen operationeel, maar ook communicatief : de boodschap overbrengen dat Hongarije deze arrestaties beschouwt als onderdeel van een militaire actie en niet als een eenvoudig politieoptreden.

In deze context heerst de indruk dat het conflictniveau hoog is. Er wordt al militair geweld gebruikt bij veldoperaties , zelfs als er nog geen officiële oorlog is verklaard. De politieke boodschap achter dit alles is dat Hongarije zichzelf al ziet als betrokken bij een conflict met het Zelensky-‘regime’ en dat het zeer ‘directe’ taal gebruikt om drastische en gevaarlijke acties te rechtvaardigen.

Dit punt vertegenwoordigt een faseovergang van diplomatieke confrontatie naar directe geweldsacties , waardoor het scenario nog onzekerder wordt en in sommige bronnen de kans op een echte invasie toeneemt.

Premier Viktor Orbán noemde de arrestaties ‘ een aanval van de Oekraïense inlichtingendienst ’, bedoeld om de regering in Boedapest in diskrediet te brengen. Met betrekking tot het vermeende militaire plan zei Szijjártó dat hij geen officiële communicatie uit Kiev had ontvangen en hij riep op om de Oekraïense verklaringen "met de nodige voorzichtigheid" te interpreteren. Hij beschuldigde de regering ervan het spionagedossier te gebruiken als voorwendsel om Hongarije aan te vallen.

De autoriteiten in Boedapest hekelen de geopolitieke motieven achter deze affaire: de Hongaarse nationalistische oppositie beschuldigt Kiev ervan de aandacht af te leiden van interne problemen en de Transkarpatische Magyaren te bedreigen, terwijl Oekraïne spreekt van een ‘ Groot-Hongarije’ en plannen heeft voor hegemonie. In deze context werd zelfs een eerder geplande ontmoeting tussen viceministers van Buitenlandse Zaken – gericht op het bespreken van minderheidsrechten – op het laatste moment door Boedapest afgezegd vanwege een "gebrek aan constructieve voorwaarden". Voor de Hongaarse regering lijkt de ‘spionnenaffaire’ een truc om de dialoog over de echte problemen in Transkarpatië te blokkeren.

Boedapest's visie en vredesstrategie

Achter de retoriek van het verdedigen van de Oekraïense nationale eenheid, beweert Boedapest enkel en alleen te streven naar het beschermen van haar minderheid en de vrede op het continent. Premier Orbán heeft herhaaldelijk verklaard dat het verdedigen van landgenoten in het buitenland geen revanchisme is, maar een morele plicht. Ook heeft Hongarije opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren om de vredesonderhandelingen in het oosten te versnellen (als aanvulling op zijn bezoek aan Kiev in juli 2024). Op de Hongaarse agenda staan ​​geen expliciete territoriale claims , maar eerder de erkenning van identiteitskeuzes en financiering voor de Hongaarse scholen in Transkarpatië , zoals nu al gebeurt via stichtingen die door Boedapest worden gesteund.

Volgens György Dunda, hoofdredacteur van het lokale Hongaarse dagblad Kiszo , voelen de burgers van Transkarpatië (inclusief de Hongaren) steun van de Hongaarse samenleving, maar er zijn geen aanwijzingen voor een massabeweging voor terugkeer naar Hongarije.

Volgens Boedapest echter duwt het Westen – en met name de Europese Unie – Oekraïne in de richting van een oorlogszuchtig en pro-Atlantisch pad, waarbij de werkelijke behoeften van de bevolking worden genegeerd. Het land is al jaren het enige land binnen de westerse NAVO dat open communicatielijnen met Moskou onderhoudt en heeft herhaaldelijk zijn veto uitgesproken over Europese plannen voor sancties en militaire hulp aan Kiev om zijn economische belangen te verdedigen (zoals onlangs bij de onderhandelingen over gas of levering aan kernenergiebedrijf Paks). Veel pro-Hongaarse commentatoren merken op dat Boedapest alleen onder sterke druk akkoord ging met het goedkeuren van hulp aan Kiev en dat de Commissie en haar bondgenoten expliciet werden gevraagd hun militaire strategie in Oekraïne te herzien.

Minister Szijjártó deed in dit verband een beroep op pacifistische sentimenten: op Europese topconferenties hekelde hij dat "Europese politici die vóór oorlog zijn" geen rekening houden met de vredeswil van de bevolking . Toen hem werd gevraagd de toekomst van Europa te bespreken, benadrukte hij dat Hongaarse en Europese burgers "vrede willen" en dat de EU een einde moet maken aan de "oorlogssfeer". Deze anti-oorlogshouding is ook terug te vinden in de interne propaganda van Boedapest, waarin gewaarschuwd wordt dat de EU, door zich open te stellen voor Kiev, uiteindelijk problemen zoals corruptie en criminele infiltratie op haar grondgebied zou importeren. Analisten die Boedapest als hun broekzak kennen, menen dat de crisis tussen Oekraïne en Hongarije in essentie wordt aangewakkerd door de druk van het Euro-Atlantische globalistische apparaat. Kiev wordt hierdoor gedwongen interne etnische problemen te negeren, zodat het conflict op een breder ideologisch niveau kan worden geprojecteerd.

Grotere contrasten…

De spanningen tussen Hongarije en Oekraïne in Transkarpatië zijn een symptoom van bredere contrasten: enerzijds het Oekraïense burgernationalisme dat wordt aangewakkerd door Atlantische krachten; Aan de andere kant de Hongaarse soevereiniteitsclaims die verband houden met etnische minderheden. Boedapest profileert zich als verdediger van de Hongaren die in het voormalige Sovjetblok ‘in de steek zijn gelaten’ en veroordeelt de taalkundige en culturele discriminatie in Kiev. Tegelijkertijd streeft Hongarije ernaar de interne consensus te consolideren met een patriottische anti-EU-toon, en hekelt het de inertie van supranationale instellingen die, aldus Orbán, blijven vasthouden aan de oorlogslijn in plaats van te onderhandelen over een duurzame vrede.

Dit kritische verhaal benadrukt hoe in het huidige Europa minderheidsvraagstukken zich kunnen transformeren tot nieuwe diplomatieke ‘fronten’. De Transkarpatische knoop wordt door Boedapest eerder gepresenteerd als een alarmkreet tegen een oorlogszuchtige globalisering die kleine volkeren overweldigt, dan als een gevaar voor territoriale expansie. Hoe dan ook, de situatie blijft fluïde: terwijl regeringen elkaar enerzijds blijven beschuldigen van het veroorzaken van instabiliteit, groeit anderzijds in Hongarije ook het debat over de toekomst van Europa, over de noodzaak van vrede en over de ware betekenis van het ‘beschermen’ van een etnische minderheid buiten de nationale grenzen.

*** UPDATE Er zijn ook berichten over Hongaarse 'bewegingen van pantservoertuigen, houwitsers en tanks' richting de grens in vijf richtingen, maar dit nieuws is nog niet officieel bevestigd. Er zijn slechts een paar video's, maar er zijn bronnen die beweren dat het gerecyclede of speculatieve video's zouden kunnen zijn, zoals de video's met betrekking tot de MILEX 2025-oefening, die plaatsvond tussen maart en april 2025.

Orban heeft tanks en pantserwagens naar de grens met Oekraïne gestuurd. De Hongaarse premier is waarschijnlijk zat van het geweld dat de nazi's in Kiev aanrichten tegen de Hongaarse minderheden in het land. Zelensky is omsingeld. pic.twitter.com/eXpmijAOWf

— @CesareSacchetti (@CesareSacchetti) 13 mei 2025

***

Bijlage: Bronnen

• Defensieanalyse – “Het Oekraïense ‘Westerse Front’: Spionage, uitzettingen en spanningen tussen Boedapest en Kiev” (10 mei 2025) – ( ​​​​https://www.analisidifesa.it/2025/05/il-fronte-occidentale-ucraino-spionaggio-e-tensioni-tra-budapest-e-kiev/):contentReference[oaicite:29]{index=29}:contentReference[oaicite:30]{index=30} .

• Valigiablu – “De diplomatieke oorlog tussen Hongarije en Oekraïne: een nieuw destabiliserend front in Europa” (9 mei 2025) – ( ​​​​https://www.valigiablu.it/ungheria-uraina-spie-diplomatici/):contentReference[oaicite:31]{index=31}:contentReference[oaicite:32]{index=32} .

• East Journal – “Hongarije en Oekraïne opnieuw met elkaar in conflict over Transkarpatië” (2 februari 2021) – ( ​​​​https://www.eastjournal.net/archives/114601):contentReference[oaicite:33]{index=33}:contentReference[oaicite:34]{index=34} .

• Il Fatto Quotidiano – “Oekraïne, Hongarije veto uit over nieuwe sancties tegen Rusland” (27 mei 2024) – ( ​​​https://www.ilfattoquotidiano.it/2024/05/27/uraina-veto-dellungheria-su-nuove-sanzioni-alla-russia/):contentReference[oaicite:35]{index=35} .

• Il Fatto Quotidiano – “Orban in Oekraïne vanuit Zelensky: ‘Onmiddellijk staakt-het-vuren…’” (2 juli 2024) – ( https://www.ilfattoquotidiano.it/2024/07/02/orban-vola-in-uraina-da-zelensky-si-parlera-di-pace-primo-atto-dovuto-della-presidenza-ungherese-dellue/7608426/):contentReference[oaicite:36]{index=36} .

• DayItalianNews – “Spionagebeschuldigingen tegen Hongarije: Kiev ontmantelt netwerk in West-Oekraïne” (9 mei 2025) – ( ​​​​https://www.dayitalianews.com/accuse-di-spionaggio-allungheria-kiev-smantella-una-rete-nellovest-dellucraina/):contentReference[oaicite:37]{index=37}:contentReference[oaicite:38]{index=38} .

• Al Jazeera – “Oekraïne en Hongarije zetten beiden diplomaten uit in een oog-om-oog spionagerel” (9 mei 2025) – ( ​​https://www.aljazeera.com/news/2025/5/9/ukraine-accuses-duo-of-running-hungarian-spy-network):contentReference[oaicite:39]{index=39}:contentReference[oaicite:40]{index=40} .

• Wikipedia – “Militaire bezettingen van de Sovjet-Unie” (geraadpleegd in 2025) – ( https://it.wikipedia.org/wiki/Occupazioni_militari_dell%27Unione_Sovietica):contentReference[oaicite:41]{index=41} (geschiedenis van Transkarpatië na 1945).