Dilenciliği yasaklamak yasaktır. Portofino yönetmeliği neden hukuka aykırıdır?

Sessizce uzatılmış bir elle istenen sadaka, teatral, müdahaleci veya ceza kanununun tanımladığı gibi taciz edici taleplerden daha çok vicdanı rahatsız eder. İtalya'nın en zengin belediyesi Portofino'nun Belediye Başkanı Matteo Viacava'nın Mayıs ortasında yalnızca taciz edici dilenciliği değil, taciz edici olmayan dilenciliği de yasaklayan bir kararname çıkarmasının nedeni bu mu? Basit bir davet, yani kaldırımda bir şapkanın içinde bozuk para bırakmak. Gerçekten de, marinaya ve en zengin insanların nasıl yaşadığını görme merakına kapılan tatilcilerin uğrak yeri olan Ligurya köyünde (2024'teki ortalama gelir 88.141 € idi), 30 Eylül'e kadar gizlice bile dilenmek imkansız olacak. Ayrıca -tedbirle konulan yasakların listesi şöyle- neredeyse her yerde kamp kurmaya; yere, banklara veya duvarlara uzanmaya; sokaklarda yere oturmaya izin verilmeyecek; Herhangi bir sertlikte alkollü içecek tüketmek, tesis içinde veya dışında yapmak; gece 12.30'dan sonra gürültü yapmak; liman bölgesi dahil olmak üzere şehir merkezinde çıplak göğüsle, mayoyla veya yalınayak dolaşmak veya aylaklık etmek.

Ancak belediye başkanının imzaladığı yasa kısa ömürlü veya en azından zorlu olabilir. Evsizlere ücretsiz hukuki yardım sağlayan ve temel haklarını savunan gönüllü bir dernek olan Street Lawyer , yasaya karşı harekete geçti. Her ikisi de avukat olan Ulusal Başkan Antonio Mumolo ve Cenova ofisinin koordinatörü Laura Pica, belediye başkanına resmi bir bildirim göndererek, "söz konusu yasanın, rahatsız edici olmayan dilenciliği yasaklayan kısmını, yürürlükteki mevzuata uygun hale getirmek için derhal değiştirmesini, düzeltmesini ve/veya geri çekmesini" talep ettiler. Aksi takdirde, on beş gün içinde (9 Ağustos) dernek, yasanın yargısal denetimini talep etmek zorunda kalacak. "Bir kişinin yardım istemesini yasaklamak mümkün değildir. Birinin elinde bir pankartla dilencilik yapması, yasak olan rahatsız edici dilencilik veya çocukların dahil olduğu dilencilik yapmaktan farklıdır. Ahlaki açıdan bakıldığında, yardım istemenin nasıl yasaklanabildiğini ve hatta para cezasına çarptırılabildiğini anlayamıyorum. Mumolo, "Bu, var olmayan yasadışı bir davranışla ilgili değil, yoksullukla ilgili," diye belirtiyor. "Basın açıklamasında, belediye başkanına, Peder Marella'nın her öğleden sonra saat ikiden üçe kadar Bologna'daki Via degli Orefici'de dilenmek için durduğunu hatırlattık. Aziz ilan edildi, Portofino'da ise 500 avro para cezasına çarptırılacaktı!" diye ekliyor başkan.

Mesele şu ki, taciz edici olmayan dilencilik cezalandırılamaz. Avvocato di strada, Danıştay'ın içtihadının bu noktada kesinlikle kesin olduğunu vurguluyor. Tesadüfen değil, resmî bildirimde, önceki yıllarda benzer bir yasak koyan Verona ve Carmagnola belediye başkanlarına karşı alınan iki tedbire atıfta bulunuluyor. Derneğin Cumhurbaşkanı'na sunduğu olağanüstü itirazların ardından Danıştay, taciz edici olmayan dilenciliği yasaklamanın yasa dışı olduğuna karar verdi, çünkü İtalya'da başkalarından müdahaleci olmayan ve taciz edici olmayan bir şekilde yardım istemek yasal. Ancak bu sadece hukuki bir mesele değil. Mumolo, "İtalya'nın en zengin belediyesinin belediye başkanı olsaydım, sosyal hizmetleri gönderip dilencilere sorunlarının ne olduğunu sorardım. Neye ihtiyaçları var? Emeklilik veya sosyal yardım almaya hakları olup olmadığını belirlemeye çalışırdım," diye akıl yürütüyor. Resmi tebligat -The Times gazetesinin bile haber yaptığı gibi- sadece Belediye Başkanı'na değil, aynı zamanda Cumhuriyet Savcılığı'na ve Vali'ye de gönderildi ve Vali, tüzüğe verilen yetkiyi gerekçelendirmek zorunda kalacak. Bu yeterli değil. Mahkeme tedbirin iptalini isterse, Avvocato di Strada bir tebligat gönderecek. Belediye Başkanı'nın neden olduğu maddi zararla ilgili tutumunu değerlendirmek üzere Sayıştay'a rapor veriliyor. Mumolo, "Belediyeyi savunacak idari avukatın ücretini vatandaşların ödemesi haksızlık. Vatandaşların parasıyla dava açmak çok kolay. Saçma bir anlaşmazlık olduğunda, belediye başkanı ödüyor!" diye uyarıyor.