Oorlog tussen Iran en Israël | Nu lijkt alles mogelijk

Wanneer een regeringsleider op basis van een internationaal arrestatiebevel beweert de bevolking van een ander land te willen bevrijden van een dictatoriaal regime, laat dat onvermijdelijk een bittere nasmaak achter. Een week geleden gaf de Israëlische premier Benjamin Netanyahu het bevel tot een aanval op Iran, liet hij straaljagers nucleaire installaties en raketbases bombarderen en kort na het begin van de oorlog riep hij Iraniërs op om in opstand te komen tegen het islamitische regime.

"We maken de weg vrij zodat jullie je doel kunnen bereiken: vrijheid", zei Netanyahu in een videoboodschap tegen de Iraniërs. De Israëlische regering maakt zich dus ook zorgen over de omverwerping van het Iraanse regime, aangestuurd door de Israëlische luchtmacht en voltooid door de Iraniërs zelf. Zit hier een gedetailleerd plan achter met concrete stappen voor de implementatie? Toen de Franse nieuwszender France24 hem er donderdag naar vroeg, legde de Israëlische ambassadeur in Frankrijk, Joshua Zarka, uit dat "de omverwerping van het Iraanse regime geen officieel doel van deze operatie is". In dat geval zou de ineenstorting van de Islamitische Republiek onder de bombardementen, die niet langer kan worden uitgesloten, slechts een dood effect van de aanvallers zijn, een bijwerking van pijnbestrijding met bommen.

Het "kwaadaardige en repressieve regime" in Iran is nog nooit zo zwak geweest als nu, vervolgde Netanyahu. "Dit is jullie kans om in opstand te komen. Laat jullie stemmen horen: Vrouw, Leven, Vrijheid – Zan, Zendegi, Azadi." Het Israëlische volk, zei hij, staat achter de Iraniërs , net als hij. Netanyahu's pathetische woorden zullen waarschijnlijk niet veel effect hebben op de meerderheid van de Iraanse bevolking en zullen slechts enkelen de straat op drijven in de bombardementen om te protesteren tegen de regering.

De luidruchtige en grootspraakbedreigingen met vernietiging van Israël sinds de zogenaamde Islamitische Revolutie van 1979 en het ondoorzichtige nucleaire programma, waarvan de zogenaamd puur civiele doeleinden door veel partijen in twijfel worden getrokken, hebben er uiteindelijk toe geleid dat Iran zich in een rechtstreeks gevecht bevindt met een machtige tegenstander. Een strijd die alleen maar verloren kan worden: het leger van Israël is in de strijd beproefd en technologisch ver superieur aan dat van Iran.

Voor de rechtse Israëlische regering van Benjamin Netanyahu lijkt nu alles mogelijk. Na de brute massamoord op Israëlische burgers en soldaten door Hamas en Islamitische Staat op 7 oktober 2023 leek Israël ernstig beschadigd, zijn mythe van onoverwinnelijkheid gebroken. De reactie op de fouten van de Israëlische veiligheidsautoriteiten die de Hamas-aanval mogelijk maakten, is bekend: een meedogenloze, genocideoorlog met meer dan 55.000 gedocumenteerde doden in de Gazastrook , om de terroristische militie Hamas en haar bondgenoten te vernietigen en de gijzelaars te bevrijden.

Dat laatste is lange tijd een secundair oorlogsdoel geweest. Tijdens de inmiddels twintig maanden durende oorlog is de Israëlische regering stap voor stap te werk gegaan en heeft ze getest hoe ver militaire macht kan reiken. Het leger en de inlichtingendiensten kunnen wijzen op talrijke successen: medio september 2024 schakelden ze talloze strijders van de door Iran gesteunde sjiitische Hezbollah-militie in Libanon uit door duizenden met bommen uitgeruste radiopapagiers tot ontploffing te brengen. Slechts tien dagen later doodde het Israëlische leger Hezbollah-leider Hassan Nasrallah bij een luchtaanval op Beiroet. Eind juli 2024 werd Ismail Haniyeh, hoofd van het politieke bureau van Hamas, gedood in het hart van Teheran; medio oktober was Haniyehs opvolger, Yahya Sinwar, de volgende in de rij. Ten slotte, aan het einde van het jaar, stortte het regime van Bashar al-Assad in Syrië, Irans belangrijkste staatsbondgenoot in de regio, volkomen onverwacht in.

De Iraanse hulptroepen van de zogenaamde As van het Verzet, zoals Hamas en Hezbollah, die bedoeld waren om conflicten buiten Iraans grondgebied te houden als sleutelelementen van de vooruitgeschoven verdedigingsstrategie, zijn sindsdien aanzienlijk verzwakt, en daarmee ook de positie van Iran in de regio. In een artikel voor het Israëlische dagblad Haaretz gaat auteur Jack Khoury zelfs zo ver dat hij stelt dat er nooit een As van het Verzet en een alliantie hebben bestaan. "Het geheel lijkt meer op een geopolitieke fictie die door alle partijen is uitgebuit."

Dit is jouw kans om je stem te laten horen.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu tot het Iraanse volk

Vanuit zowel Israëlisch als Amerikaans perspectief lijkt de herordening van het Midden-Oosten binnen handbereik; het is meer dan slechts een gedachte-experiment in een la van een denktank. Het met geweld herordenen van het strategische landschap van het Midden-Oosten is een oud idee van Israël en de VS, dat al minstens een halve eeuw met regelmaat als simulatie wordt heropgerakeld, soms openlijk, vaker impliciet door de ontwikkeling van gebeurtenissen. In een analytisch artikel in het Franse dagblad Le Monde van oktober 2024 herinneren de auteurs eraan dat Ariel Sharon, als minister van Defensie van Israël, in 1982 zijn troepen opdracht gaf Libanon binnen te vallen – niet alleen om de strijders van Yasser Arafat te vernietigen, die vanuit Zuid-Libanon aanvallen op Israël uitvoerden.

Sharon probeerde ook zijn Libanese bondgenoot Bashir Jamael, leider van de parafascistische, christelijke maronitische partij Kataib (Phalanges), aan de macht te krijgen in Beiroet en de Syrische strijdkrachten te verdrijven uit het Libanese gebied dat ze sinds 1976 bezetten. Israëls langgekoesterde droom, die in de jaren vijftig ontstond, was Libanon te ontmantelen en een christelijke ministaat te stichten, in wezen een satellietstaat van de Joodse staat. Maar Bashir Jamael was nauwelijks tot president gekozen of hij werd vermoord.

Fantasieën over een hervorming van het Midden-Oosten kwamen in 2003 weer boven, na de Amerikaanse inval in Irak, die werd gerechtvaardigd door verzonnen 'bewijs'. Na de val van Saddam Hoesseins dictatuur pleitten president George W. Bush en de neoconservatieve hardliners om hem heen voor van buitenaf opgelegde democratisering – met als doel een 'Groot Midden-Oosten' te creëren dat verzoenender was tegenover Israël en de Verenigde Staten. De omverwerping van Saddam Hoesseins Ba'ath-regime bracht Irak echter in de invloedssfeer van Iran, en Israëls offensief tegen Libanon liep gedeeltelijk op een mislukking uit.

Israël is niet van plan om de grenzen volledig te verleggen, hooguit om minimaal gebruik te maken van het grondgebied van buurlanden zoals Libanon, Syrië en Jordanië . Daarom blijft het Israëlische leger "terreurdoelen" bombarderen in Zuid-Libanon en Beiroet. In Syrië heeft het Israëlische leger na de val van het Assad-regime Syrische marineschepen en legerinstallaties vernietigd, een bufferzone op de Golanhoogte bezet in strijd met het internationaal recht, en zich gepresenteerd als de beschermer van de Druzen en Koerden, waarmee het deze minderheden uitspeelt tegen de nieuwe centrale regering – fataal voor de wederopbouw van Syrië.

Israël ziet zijn kans schoon om de zwakte van zijn buurlanden uit te buiten voor zijn eigen strategische doelen. "De staat Israël vestigt zich als een machtscentrum in onze regio, iets wat we al decennia niet meer hebben gezien", zei Netanyahu. Israël streeft ernaar zich te omringen met bevriende regeringen – zelfs met geweld – om reële of vermeende bedreigingen af ​​te wenden. Alles in het buitenlands beleid is en blijft ondergeschikt aan deze veiligheidsdoctrine. Daartoe voeren Israëlische regeringen oorlogen, schenden ze regelmatig en bijna routinematig het internationaal recht en bekommeren ze zich weinig om de mensen die in de regio wonen. In de Gazastrook worden vijandige omstandigheden gecreëerd ter voorbereiding op de verdrijving van de overlevende Palestijnen, terwijl de uitbreiding van illegale Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever de weg vrijmaakt voor annexatie.

De oorlog tegen Iran is waarschijnlijk Netanyahu's laatste hoop om punten te scoren bij zijn volk. Het Israëlische publiek steunt de aanval op Iran . Dit blijkt uit een peiling die donderdag werd gepubliceerd door het Israel Democracy Institute en waarover het Israëlische dagblad Haaretz berichtte: Volgens de peiling steunt 82 procent van de Israëlische Joden de oorlog en de timing ervan. Nog eens 10 procent gaf aan de actie te steunen, maar vindt dat de timing verkeerd is. Zelfs onder linksgeoriënteerde Joden steunt een meerderheid van 57 procent de aanval op Iran.

De VS en Europa hebben de Israëlische agenda overgenomen. Sinds begin jaren negentig heeft Netanyahu regelmatig gewaarschuwd dat Iran binnen enkele jaren een atoombom zou hebben. "We hadden geen bewijs van systematische pogingen om kernwapens te ontwikkelen", zei Rafael Grossi, hoofd van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA), in een recent interview met CNN. De valse beschuldigingen dat Iran op het punt staat een atoombom te hebben, worden in het Westen kritiekloos geaccepteerd en een flagrante schending van het internationaal recht wordt zonder pardon getolereerd. Het "vuile werk" dat de Israëlische regering, in de woorden van de Duitse bondskanselier Friedrich Merz, ook voor "ons" doet, zegt veel over de convergentie van belangen tussen Israël enerzijds en Europa en de VS anderzijds: Israël treedt op als pleitbezorger voor het "beschaafde Westen" in het Wilde Midden-Oosten, en daarmee voor de voormalige koloniale machten in de regio. En een herschikking van de machtsbalans is uiteraard ook in hun belang – voor goede zaken en de vrije stroom van fossiele brandstoffen.